Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Irez a kontenajo
WikipedioLa Libera Enciklopedio
Serchuro

Frankfurt am Main

De Wikipedio
Frankfurt am Main
Kelk imaji pri Frankfurt am Main.
StandardoBlazono
Lando:Germania
Stato:Hesia
Informo:
Latitudo:50°06'37" N
Longitudo:08°40'56" E
Altitudo:112m
Surfaco:248,31km²
Habitanti:749 596[1](2023)
Denseso di habitantaro:3100hab./km²
Disto deBerlin:545,5km
Horala zono:UTC+1
(UTC+2 dum la somero)
Urbestro:Mike Josef (SPD)
Mapo di Frankfurt am Main
Oficala retosituo:
http://www.frankfurt.de
Anciena quarteroRömerberg (infre en l'imajo) e moderna komercala edifici.

Frankfurt am Main o simpleFrankfurt esas urbo alongerivero Main, en lastatoHesia,Germania. Ol esas la maxim populoza urbo di Hesia e la 5ma maxim populoza urbo di Germania. Segun statistiki de 2023, ol havis749 596 habitanti[1]. Lua surfaco esas 248,31 km². Luametropolala regiono havas 2,3 milion habitanti, e lua tota surfaco amontas a2 458 km².

Frankfurt esas importanta centro mondala pri komerco, kulturo, eduko, turismo e transporto. Ol esas sideyo di importanta korporacioni Europana. L'urbo esas importanta financala centro, e l'Europana Centrala Banko, Deutsche Bundesbank, Deutsche Bank, DZ Bank, KfW e Commerzbank havas sideyi ibe. Luaborso (Börse Frankfurt) esas la 12ma maxim granda de la mondo. Luaaeroportuo (Flughafen Frankfurt Main) esas la maxim uzata de Europa, ed un ek la maxim importanta de la mondo.

L'urbo gastigas influivauniversitati, exemple Instituto Goethe, l'Universitato di Aplikata Cienci di Frankfurt (Frankfurt University of Applied Sciences), l'Universitato pri Muziko e Pleanta Arti (Hochschule für Musik und Darstellende Kunst Frankfurt am Main) e la Skolo pri Financo e Jerado di Frankfurt (Frankfurt School of Finance & Management) havas lia sideyi ibe.

Historio

[redaktar |redaktar fonto]
Karolus la Granda deskovras vadeyo che rivero Main. Aquarelo da Leopold Bode.

Segun arkeologiala restaji trovita proxim la katedralo di Frankfurt, la regiono habitesis adminime deneolitiko. Ol fondesis posible dal Romani ye la 1ma yarcento aK. En 259 o 260 Romani abandonis la regiono.

Segun dokumento de 794, existis kolonieto an la kolino ube nun existas lakatedralo nomizitaFranconofurd oFrancorum vadus. La du nomi referas rokoza vadeyo (Germane:furt) qua posibligis trairarrivero Main, lore plu larja kam nun.Karolus la Granda instalis lua korto enFranconofurd ed organizis sinodo ibe en junio 794. En 843,Frankiani konstruktis ibe lia maxim importanta palaco.

En 1220,Friedrich la 2ma, Santa Romana imperiestro, abolisis l'ofico diReichsvogt (sorto diadvokato qua exercis kelka responsi di feudala sinioro), qua remplasesis per l'ofico dialkaldo (GermaneSchultheiß), qua facis aplikar la decidi dil imperiestro. Dum la 13ma e la 14ma yarcento, l'urbo gradope recevis plusa privileji, exemple la ferio yarala di autuno en 1240, e la ferio yarala di printempo en 1330. Depos 1266 Frankfurt havis sua propra gildo, e depos 1311 l'alkado elektesis lokale.

Depos 1147, la maxim multa imperiestri deSanta Romana imperio kronizesis en Frankfurt, e depos 1356, imperiala buloletro determinis ke 7 princi mustus elektar la "rejo di Romani", qua pose kronizesus imperiestro dalpapo. La lasta Santa Romana imperiestro kronizita ibe esisFranz la 2ma, en 1792.

Frankfurt am Main en 1617/1618.

Arti, mestieri e la cienci prosperis en la urbo pos la 16ma yarcento. L'invento diimprimomashino en vicina urboMainz anke stimulis eduko e kulturala konoco. De la 15ma til la 17ma yarcento la maxim importanta ferio pri libri en Germania eventis en Frankfurt.

Kande l'anciena imperio finis existar en1806, Frankfurt cesis esar imperiala urbo, ma divenis chef-urbo di la "kunfederuro di Rheno", kreita daNapoléon Bonaparte. La kunfederuro dissolvesis pos la vinkeso di Napoléon dum labatalio di Leipzig en 1813. Tamen, lakongreso di Wien (1814 til 1815) paktis pri krear laGermana kunfederuro, qua remplasis la kunfederuro di Rheno. La nova kunfederuro konsistis ek 39 suverena princii sub prezido di Austria. La chef-urbo di la kunfederuro, qua duris de 1815 til 1866, esis Frankfurt. L'urbo kreskis lente exter lua murego, e til 1837 lua pordegi klozesis dum la komenco di la nokto, e se ulu arivis pose, lu mustus pagar tarifo por enirar.

Anciena ferovoyala staciono Taunus, en 1850.

En 1839 inauguresis parto di ferovoyala lineo Taunus, qua ligis Frankfurt am Main a Wiesbaden, la maxim anciena ferovoyala lineo di Germania. En marto 1848 eventis revoluciono enWien, qua influis populala demandi en altra stati e princii Germane-parolanta, qui demandis unigo di ca stati. De la 31ma di marto til la 4ma di aprilo 1848, provizora parlamento kunsidis en la katedralo di Santa Paulus ("Paulskirche") por elaborar konstituco. La maxim multa delegiti elektita por la parlamento esis defenseri dikonstitucala monarkio. Malgre ke multa demandi ne atendesis, parlamentani aprobis sistemo di universala votado. Desordini duris stimulita da republikan agiteri. Granda su-levo eventis ye la 12ma di aprilo 1848, tamen ol supresesis violentoze ye la 20ma di aprilo sam yaro.

Pos la kreo di laKunfederuro Nord-Germana, Frankfurt perdis politikal influo porBerlin. Ye la16ma di julio1866, l'urbo anexesis daPrusia, kin yari ante laMilito Franca-Prusiana. Ye la10ma di mayo1871 la pakto qua finis la milito e kreisGermana imperio signatesis en Frankfurt. En 1875, l'urbo havis 100 mil habitanti. Pos 1880 ol ja esis un ek la 10 maxim populoza urbi di Germania. En februaro 1884, inauguresis ibe l'unesma lineo ditranveturo elektrala. En agosto 1888 inauguresis lua staciono ferovoyala, lor la maxim granda di Europa.

En 1900, l'urbo enkorpigis vicina vilaji Seckbach, Oberrad e Niederrad. En 1910, l'urbo ja havis414 576 habitanti, e vicina vilaji Berkersheim, Bonames, Eckenheim, Eschersheim, Ginnheim, Hausen, Heddernheim, Niederursel, Praunheim, Preungesheim e Rödelheim ank enkorpigesis ad ol. Luauniversitato inauguresis erste en oktobro 1914, pos komencir l'unesma mondomilito.

Dum la revoluciono di novembro en Germania, maristi veninta deKiel kaptis la povo en la urbo, ed ensemble kun laboristi, organizis la Konsilo di Laboristi e Militisti di Frankfurt, qua guvernis ol til novembro 1919. Dum layari 1920a, Frankfurt prosperis kulturale, pro sua multa teatri.

Dum l'epokoNaziista,11 134judi deportesis dil urbo, inkluzite decendanti di judi qui praktikis altra religii, e nur 367 ek li transvivisHolokausto. Dum laduesma mondomilito, bombardi da Federiti destruktis plu kam 70% del edifici. La centro dil urbo e lua quarteri maxim anciena destruktesis preske komplete. Ye la 26ma di marto 1945, trupi del 3ma armeo Usana eniris la urbo, e la trupi Germana abandonis ol komplete ye la 29ma di marto. Kande la milito finis, Usana trupi establisis lua sideyo en Frankfurt. En 1946 ol enkorpigesis a la nova statoHesia. Ye la 10ma di mayo 1949, kande eventis elekto por selektar la nova chef-urbo diWest-Germania,Bonn selektesis vice Frankfurt am Main. L'edifico qua konstruktesis ibe por gastigar la parlamento di West-Germania transformesis en sideyo di brodkasto-kompanioHessischer Rundfunk.

Dum layari 1950a, Frankfurt am Main rikonstruktesis e transformesis en ekonomiala metropolo ed en la maxim importanta financala centro di kontinental Europa. Multa moderna edifici ed importanta avenui konstruktesis dum ta epoko.

Geografio

[redaktar |redaktar fonto]
Aeral imajo pri Frankfurt am Main
Frankfurt erivero Main.

Lareliefo di Frankfurt esas plana, jacanta an amba rivi dilrivero Main, sud-este de la montaro Taunus. An la sudo dil urbo jacas la Foresto di Frankfurt, la maxim larja urbala foresto de Germania.

Laklimato dil urbo esas moderema, kun influo oceanala (Cfb, segun laklimatala klasifikuro da Köppen-Geiger). La maxim kolda monato esas januaro, kun temperaturo mezavalora di 1,6°C. La maxim varma monato esas julio, kun mezavalora temperaturo di 20°C. La mezavalora yaralatemperaturo esas 10,6°C.

La mezavalora yaralapluvo-quanto esas 629,18mm. La maxim pluvoza monato esas julio (64,7 mm), kontre ke la maxim sika monato esas februaro (40,9 mm).

Panoramo pri Frankfurt am Main, vidita de Main Tower.
Panoramo pri Frankfurt am Main, vidita deMain Tower.

Transporto

[redaktar |redaktar fonto]
Aeroportuo di Frankfurt.
Treno deS-Bahn che staciono Friedberg

MultaAutobahnen konvergas o trairas Frankfurt, exemple laBundesautobahn 3 (Köln aWürzburg) eBundesautobahn 5 (ligantaBasel, enSuisia, aHannover).

Triaeroportui servas Frankfurt: Frankfurt-Hahn (jacanta 120 km del urbo), Frankfurt-Egelsbach (jacanta sud-este del urbo) e l'aeroportuo di Frankfurt (Flughafen Frankfurt am Main), jacanta 12,7 km de lua centro, qua esas lua precipua aeroportuo. En 2018 entote69 514 414 veheri uzis ol.

Frankfurt havas 64,9 kilometri dimetroo (U-bahn), dividita inter 9 linei kun entote 86 stacioni. L'unesma lineo inauguresis en 1968. Ol anke havas 9 linei di suburbala treni (S-bahn) anke kun 9 linei, 111 stacioni e 303 km di extenso totala. De la centrala ferovoyala staciono di Frankfurt departas treni qui ligas l'urbo aBerlin,Bruxel,Marseille,Amsterdam ed altra Europana urbi.

Referi

[redaktar |redaktar fonto]
Katedralo di Santa Katarina.
  1. 12Bevölkerung in Hessen am 31. Dezember 2023 -Publikigita da Statistik Hessen. URL vidita ye 25ma di januaro 2025. Idiomo: Germana.
Obtenita de "https://io.wikipedia.org/w/index.php?title=Frankfurt_am_Main&oldid=1065549"
Kategorio:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp