Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Jump to content
WikipediaTi Nawaya nga Ensiklopedia
Agbiruk

Siudad ti Batikano

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan:41°54′N12°27′E /41.900°N 12.450°E /41.900; 12.450

Estado ti Siudad ti Batikano[1]
Stato della Città del Vaticano[2]
Wagayway ti Siudad ti Batikano
Wagayway
Eskudo ti Siudad ti Batikano
Eskudo
Nailian a kanta: "Inno e Marcia Pontificale"  (Italiano)
"Pontipiko a Kanta ken Martsa"
Lokasion ti  Siudad ti Batikano  (berde)idiay Europa  (nangisit a kolordapo)  —  [Leyenda]
Lokasion ti Siudad ti Batikano  (berde)

idiayEuropa  (nangisit a kolordapo)  — [Leyenda]

KapitolioSiudad ti Batikano[3]
41°54.2′N12°27.2′E /41.9033°N 12.4533°E /41.9033; 12.4533
Opisial a sasaoItaliano[4][5]
Grupgrupo ti etniko
Italiano,Suiso (DagitiSuiso a Guardia), ken dadduma pay[6]
Gobiernoeklesiastiko,[6]
saserdote,[7]
patingga kennabutosan a monarkia[8]
• Naturay
Leon XIV
Raffaella Petrini
LehislaturaKomision Pontipiko
Wayawaya 
11 Pebrero 1929
Kalawa
• Dagup
0.44 km2 (0.17 sq mi)(Maika-250)
• Danum (%)
0
Populasion
• Karkulo idi Hulio 2011
832[10](Maika-236)
• Densidad
1,877/km2 (4,861.4/sq mi)(Maika-6)
KuartaEuro (€)[11][12] (EUR)
Sona ti orasUTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)
UTC+2 (CEST)
Pagmanehuankanawan[paammo 1]
Kodigo ti panagtawag+379[13]
TLD ti internet.va

TiSiudad ti Batikano[14] wennoEstado ti Siudad ti Batikano,[15] itiItaliano opisial a tiStato della Città del Vaticano (panangibalikas [ˈstaːto della t͡ʃitˈta del vatiˈkaːno]),[16] ket maysa anapalikmutan ti daga anaturay ngasiudad-estado a ti teritoriona ket buklen iti nadidingan ngaenclave ti kaunegan ti siudad tiRoma,Italia. Adda daytoy ti kalawa ti agarup a44 ektaria (110 acre), ken ti populasion iti sumorok a 800.[6][17] Daytoy ket mangaramid ti Siudad ti Batikano ti kabassitan a naturay nga estado iti lubong babaen ti kalawa ken populasion.

Ti Estado ti Siudad ti Batikano ket nabangon idi 1929 babaen tiLaterano a Tulag, a pinirmaan babaen tiSekretario Kardinal ti Estado a niPietro Gasparri, para ken niPapa Pio XI ken babaen tiKangrunaan a Ministro ken Daulo ti Gobierno a niBenito Mussolini para ken ni AriVictor Emmanuel III ti Italia.[18] Ti Estado ti Siudad ti Batikano ket naisangsangyan manipud iti Santa Sede,[19] a napetsaan daytoy manipud idinasapa a Kristianidad ken isu ti kangrunaan aepiskopal a sede dagiti 1.2 bilion aLatin ken tiDumaya a Katoliko a kumapkappon iti sangalubongan. Dagiti bilin iti Siudad ti Batikano ket naipablaakda iti Italiano; dagiti opisial a dokumento iti Santa Sede ket kangrunaan a maited itiLatin. Dagitoy dua nga entidad ket adada dagiti naisangsangyan a pasaporte: ti Santa Sede, a saan a maysa a pagilian, ket agitited laeng iti diplomatiko ken serbisio a pasaporte, a ti Estado ti Siudad ti batikano ket agitited iti kadawyan a pasaporte. Nga iti tunggal maysa a kaso ket agitited laeng iti bassit a pasaporte.

TiLaterano a Tulag idi 1929, a nangisangpet ti irurumsua ti siudad-estado, ket mangisao a ka kas ti baro a panakapartuat (Pangyuna ken Artikulo III), a saan a pakakitaan dagiti dakdakkel aPapa nga Estado (756–1870) a sigud idi a nagsakup ti kaaduan iti tengnga nga Italia. Kaaduan kadagityo a teritorio ket nasagepsep iti Pagarian ti Italia idi 1860, ken ti maudi a paset, ti siudad iti Roma nga adda tiLazio, kalpasan ti sangapulo a tawen, idi 1870.

Ti Siudad ti Batikano ket maysa aeklesiastiko[6] wennosaserdote-a monarkiko[7] nga estado, a tinurayan babaen ti Obispo itiRoma—a ti Papa. Dagiti kangatuan nga opisio ti estado ket dagiti Katoliko a klerigo a nagtaud kadagiti nadumaduma a pagilian. Daytoy ket naturay a teritorio itiSanta Sede (Sancta Sedes) ken ti lokasion ti pagtaengan ti Papa, a matawtawagana tiApostoliko a Palasio.

Dagiti Papa ket kadawyan a nagtaengda iti daytoy a lugar nga idi 1929 ket nagbalin a ti Siudad ti Batikano manipud idi pannakaisubli manipud itiAbinion idi 1377, ngem nagtaengda pay kadagiti napalabas a panawen idiayQuirinal a Palasio idiay Roma ken sabsabali pay a lugar. Kasisigudda, a nagtaeng idiayLaterano a Palasio idiayTurod ti Caelian idiay adayo a bangir iti Roma manipud iti Batikano. NiEmperador Konstantino ket nangited iti daytoy a lugar ken niPapa Miltiades idi 313. Ti pannakapirma dagiti nagtultulagan a nangibangon ti baro nga estado ket naaramid dita naudi a patakder, a nangited ti panakaipangato ti nagan itiLaterano a Tulag, a babaen ti pannakaaammo dagitoy.

Heograpia

[urnosen |urnosen ti taudan]
Nangruna nga artikulo:Heograpia iti Siudad ti Batikano
Ti panorama iti pagilian manipud iti tuktok ti Basilika ni San Pedro.

Tiklima ti Batikano ket kapadpada ti Roma; a kalalaiganna, aMediteraneo a klima nga adda ti nalanay, a panagtutudo iti kalamiisan a tiempo manipud iti Septiembre aginggana ti tengnga ti Mayo ken napudot, a namaga a kalgaw manipud iti Mayo aginggana ti Agosto. Adda pay dagiti lokal a langlanga, a naipangpangruna ti angep ken linnaaw, a pinataud babaen ti naisangsangayan a kinadakkel ti Basilika ni San Pedro, ti kangato, dagiti burayok ken ti kadakkel ti nasimiento a kuadrado.

Ti Siudad ti Batikano ket isu ti kabassitan ngaestado, a daytoy ket agarup laeng a44 ha (110 acre).

Idi Hulio 2007, ti Batikano ket immannurot nga agbalin ti immuna akarbon nga agmangngamangnga nga estado. Planoda a magun-od daytoy babaen ti panagtangdanan tipanagipugso ti karbona dioksido nga adda ti panakapartuat itiKabakiran a Klima ti Batikano idiay Hungria.[20]

  1. ↑Dagiti agbisbisita ken turista ken saanda a mapalubusan nga agmaneho iti uneg ti Batikano no awan ti naisangayan a pammalubos, a kadawyan daytoy a maited laeng kadagiti adda kaipanggepanda iti opisina ti Batikano.

Dagiti nagibasaran

[urnosen |urnosen ti taudan]
  1. ↑Website ti Estado ti Siudad ti Batikano
  2. ↑Tulag a nagbaetan ti Santa Sede ken Italia, artikulo 26.
  3. ↑Ti Siudad ti Batikano ket maysa asiudad-estado
  4. ↑Segun ti parapo a maika-2 itiLegge sulle fonti del diritto iti 7 Hunio 1929, amin a linteg ken pagalagadan iti estado ket maipablaak iti pagsasao nga ItalianoSupplemento per le leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano a naikabit itiActa Apostolicae Sedis. Ti teksto dagiti pito nga immuna a banag a naipablaak iti dayta a suplemento ket naitedditoy. Bayat a ti estado ket agus-usar laeng ti Italiano, adu pay dagiti nadumaduma a pagsasao nga inususar babaen dagiti instituto a mabirukan iti kaunegan ti estado, a kas itiSanta Sede, tiPontipiko a Suiso a Guardia, ken tiPontipiko nga Akademia dagiti Siensia. Ti Santa Sede ket agus-usar itiLatin a kas ti opisial a pagsasao ken Pranses a kas ti diplomatiko a pagsasao; iti maipatinayon, ti bukodna aSekretaria ti Estado ket agus-usar iti Ingles, Aleman, Italiano, Polako, Portuges ken Espaniol. Ti Suiso a Guardia, kadagiti bilin iti parada ket nait-ited iti Aleman, ken agus-usar pay ti Pranses ken Italiano kadagiti amin nga opisial a seremoniana. Ti semi-opisial a warnakan ti Santa Sede aL'Osservatore Romano ket agus-usar iti Ingles, Pranses, Aleman, Italiano,Malayalam, Polako, Portuges ken Espaniol. TiRadio Batikano ket agususar kadagiti 40 a pagsasao, a mairaman ti Albanes, Amariko, Arabiko, Armenio, Bieloruso, Bulgaro, Insik, Kroata, Tseko, Esperanto, Ingles, Filipino, Pranses, Aleman, Hindi, Hungaro, Italiana, Leton, Lituano, Malayalam, Polako, Portuges, Rumano, Ruso, Eslobako, Eslobeno, Somali, Espaniol, Swahili, Tamil, Tigrigna, Ukraniano, ken Bietnamis.
  5. ↑http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/apost_constitutions/documents/hf_p-vi_apc_19670815_regimini-ecclesiae-universae_it.html
  6. 1234"Santa Sede (Siudad ti Batikano)".CIA—The World Factbook. Naiyarkibo manipud itikasisigud idi 2019-01-10. Naala idi9 Hulio 2011.
  7. 12"catholic-pages.com". catholic-pages.com. Naala idi9 Hulio 2011.
  8. ↑"Internet a portal iti Estado ti Siudad ti Batikano". Estado ti Siudad ti Batikano. Naala idi9 Hulio 2011.
  9. ↑Nick Megoran, "Megoran" (Internasional nga Ensiklopedia iti Heograpia ti Tao, Tom. 11, Elsevier 2009 ISBN 978-0-08-044911-1), p.226
  10. ↑Naiyarkibo 2019-01-10 itiWayback Machine,The World Factbook, CIA. Naala idi 25 Enero 2012.
  11. ↑Manipud idi 1 Enero2002.www.vatican.vaOpisina ti Santa Sede a Pagmalditan – Sapasap a Pakaammo. Naala idi 23 Oktubre 2009.
  12. ↑Sakbay idi 2002, tiLira ti Batikano (a maipada ti Italiano a lira)
  13. ↑TiITU-T a nainagan a kodigo a 379 para iti Siudad ti Batikano. Nupay kasta, ti Siudad ti Batikano ket nairaman iti Italiano a plano ti panagnumero ken agus-usar ti pagilian ti Italia a kodigo ti 39, a sarunuen babaen ti 06 (para iti Roma) ken 698.
  14. ↑Rubino, Carl Ralph Galvez (2000). "Batikano".Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano (iti Ingles ken Ilokano). University of Hawaiʻi Press. p. 105.ISBN 978-0-8248-2088-6.
  15. ↑"Sapot a Pagsaadan ti Estado ti Siudad ti Batikano". Vaticanstate.va. Naala idi15 Oktubre 2010.
  16. ↑"Stato della Città del Vaticano" ket isu ti nagan nga inus-usar itipannakaipatakder a dokumento ti estado, tiTulag a nagbaetan ti Santa Sede ken Italia, nga artikulo 26.
  17. ↑"Estado ti Siudad ti Batikano". Gobierno ti Siudad ti Batikano. Naala idi28 Nobiembre 2007.
  18. ↑Pangyuna iti Laterano a Tulag
  19. ↑"Panagtaeng ken panagtrabaho iti ballasiw-taaw – Santa Sede".Opisina ti Ganganaet ken Mankomunidad ti Nagkaykaysa a Pagarian. Naiyarkibo manipud itikasisigud idi 2010-04-29. Naala idi2012-06-04.
  20. ↑"Ti Batikan ket agbalin nga Agmangngamangnga iti Karbon". United Press International. 13 Hulio 2007. Naala idi12 Septiembre 2009.
Dagiti naturay nga estado
Dagiti estado nga addaan iti limitado a pannakabigbig
Agkamkammatalek ken
dagiti sabsabali pay a teritorio
Dinamarka
Pinlandia
Norwega
Nagkaykaysa a Pagarian
Kapkapitolio dagiti estado ken teritorio tiEuropa
Kapkapitolio tiagkamkammatalek a terteritorio ken dagitiestado a nasuppiatan ti kinaturay ket naipakita itiitaliko.
Akinlaud
Akin-amianan
Sentral
Akin-abagatan
Akindaya
Sapasap
Dagiti nailian a biblioteka
Dagiti patakder ti panagsukisok ti arte
Dadduma
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Siudad_ti_Batikano&oldid=403620"
Katkategoria:
Nailemmeng a katkategoria:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp