TiPapua ket ti kadakkelan ken ti akindaya unay aprobinsia tiIndonesia a kaaduan a buklen tiAkinlaud a Baro a Guinea. Beddengan daytoy babaen ti estado tiPapua Baro a Guinea iti daya, ti probinsia tiLaud a Papua iti laud, tiTaaw Pasipiko iti amianan, ken tiBaybay Arafura iti abagatan. Segun ti senso idi 2010 babaen ti Estadistika ti Indonesia, ti Papua ket addaan iti populasion iti 2,833,381, kaaduan kadagitoy ket dagitiKristiano.[2] Ti agpakatengnga a senso idi 2015 ket nangipakita ti populasion iti 3,143,088, bayat a ti kaudian nga opisial a karkulo ket (manipud idi tengnga ti 2019) ket 3,379,302.[3] Nabingbingay tyi probinsia kadagiti duapulo ket walo arehensia ken maysa a siudad. Ti kapitolio ken kadakelan a siudadna ket tiJayapura.
Dati a tinawtawagan ti probinsia itiIrian Jaya ken binukel idi ti intero nga Akinlaud a Baro a Guinea aginggana iti inogorasion ti probinsia ti Laud a Papua (sigud idi a Laud nga Irian Jaya) idi 2001. Idi 2002, inampon ti Papua ti agdama a naganna ken naikkan iti espesial a kasasaad a kas autonomo babaen ti lehislasion ti Indonesia. TiPuncak Jaya ket ti kangatuan a bantay ti probinsia ken ti kangatuan a punto iti Indonesia.
Inrangarang ti Indonesia ti wayawayana idi 1945 ken tinuntonna amin dagiti teritorio ti dati a Daya nga India ti Olandes, a mairaman tiAkinlaud a Baro a Guinea. Nupay kasta, tinalinaay ti rehion babaen ti Olanda aginggana kadagiti tawen ti tengnga ti 1960, a gapuanan dagiti nauilit-ulit a pagrugian dagiti operasion ti militar ti Indonesia idiay. Natunosan daytoy babaen tiTulag ti New York idi 1962 a ti administrasion ti Akinlaud a Baro a Guinea ket temporarionto a maiyakar manipud iti Olanda iti Indonesia ken babaen intono 1969 imatonanto tiNagkaykaysa a Pagpagilian ti maysa a reperendum titattao a Papuano, ken maikkandanto kadagiti dua pagpilian: agbati a parte ti Indonesia wenno agbalin a maysa a nawaya a pagilian. Naibagbaga idi daytoy a butos a kas tiTignay ti Nawaya a Panagpili.[4] Binigbig idi ti reperendum babaen ti sangalubongan a komunidad ken ti rehion ket nagbalin a probinsia ti Indonesia ti Irian Jaya. Nanaganan ti probinsia a kas Papua manipud idi 2002.[5]
Pinirmaan idi 2003 ni PresidenteMegawati Sukarnoputri ti maysa a bilin a mangbingay ti Papua kadagiti tallo a probinsia: ti Tengnga nga Irian Jaya (Irian Jaya Tengah), Papua (wenno Daya nga Irian Jaya, Irian Jaya Timur), kenLaud a Papua (Irian Jaya Barat). Ti pormalidad a pannagikabil iti maysa a lokal a gobierno para iti Jaraka iti Irian Jaya Barat (Laud) ket napasamak idi Pebrero 2003 ken naidutok ti maysa a gobernador idi Noniembre; ti maysa a gobierno para iti Irian Jaya Tengah (Tengnga nga Irian Jaya) ket saan idi a dimteng aginggana idi Agosto 2003 gapu kadagiti naranggas a lokal a protesta. Ti pannakapartuat daytoy a naisina a Probinsia ti Tengnga nga Irian Jaya ket pinasardeng babaen dagiti korte ti Indonesia, a nangirangarang a daytoy ket saan a maitunos iti batay-linteg ken maisuppiat iti espesial a tulag ti autonomia ti Papua. Naipalubos idi a maitakder ti dati a pannakabingbingay kadagiti dua a probinsia a kas maysa a napundar a kinapudno.[6]
↑Monbiot, George (2018-11-23)."Slavemasters"(Opinion).The Guardian. Naala idi2018-11-24.
↑Li-ann Thio (2006), "International law and secession in the Asia and Pacific regions", iti Marcelo G. Kohen (ed.),Secession: International Law Perspectives, Cambridge University Press
.svg)
