Tikarayan ket maysa a masna adalan ti danum,[1] a kadawyan anasadiwa a danum, nga agayayus a mapan ititaaw, ti maysa adanaw, maysa abaybay, wenno ti sabali a karayan. Iti bassit a kaskaso, ti karayan ket simple laeng nga agayayus iti rabaw ti daga ken kompleto a mamagaan sakbay a makaabot ti sabali a bagi tidanum. Dagiti bassit a karayan ket mabalinda pay a matawagan kadagiti sabsabali a nagan, a mairaman tiwaig, sariap, baresbes, ribule, kentributario. Awan ti opisial a para iti sapasap a panangipalpalawag ti termino, a kas ti karayan, a kas naipakat kadagiti heograpiko a langa,[2] urayno dagiti sabali a pagilian wenno komunidad ti waid ket mabalin a maipalpalawag iti kadakkelna. Adu kadagiti nagan para kadagiti bassit a karayan ket naisangsangayn kadagiti heograpiko a lokasion; maysa kas pagarigan ket "uram" itiEskosia kenamianan a daya nga Inglatera. Sagpaminsan a ti karayan ket mainagbaga a dakdakkel ngem ti maysa waig,[3] ngem daytoy ket saan a kankanayon ti kastoy a kaso, gapu ti saan akinalawag ti pagsasao.[4]
Dagiti karayan ket paset tihidrolohiko a siklo. Ti danum iti kaunegan ti karayan ket sapasap a naurnong manipud tipanagtudo babaen ti maysa apagayusan a labneng manipud tirabaw a nagayusan ken dagiti dadduma pay a taudan a kas tipanagkarga manen ti danum ti daga, dagitiubbog, ken ti pannakaibbet dagiti naipenpen a danum iti masna a yelo ken dagiti penpen ti niebe (a kas dagitiglasier). Tipotamolohia ket isu ti sientipiko a panagadal kadagiti karayan bayat a tilimnolohia ket isu ti sapsap a panagadal kadagiti kaunegan ti daga a danum.
