Ti maysa ngaisla wennopuro ket ti aniaman a pirgis tisub-kontinental a daga a napalikmutan babaen tidanum. Dagiti bassit unay nga isla a kas dagiti langa ti mangrugrugi nga agparparang a daga kadagitiatol ket mabalin a matawagan a kas dagitibassit a puro. Ti pannakaigrupo ti heograpiko wenno heolohiko a mainaig nga is-isla ket tinawtawagan ti maysa apurpuro, a kas tiFilipinas.
Ti maysa nga isla ket mabalin a maipalawag a kasta urayno ti kadda ti artipisial a rangtay ti daga, kas pagarigan tiSingapur ken ti bukodna acauseway, wenno ti nadumaduma a delta ti is-isla tiOlanda, a kas tiIJsselmonde. Adda pay dagiti luglugar a mangtalinaay ti "isla" kadagiti naganda para kadagiti naipakasaritaan a rason kalpasan ti pannakaikapet iti dakdakkel a masa ti daga babaen ti nalawa a rangtay ti daga, kas itiIsla ti Coney wenno tiIsla ti Coronado. Iti pay pannakaibaga, no ti pirgis ti daga ket naisina manipud tinangruna a daga babaen ti kanal nga inaramid ti tao, kas pagarigan tiPeloponnese babaen tiKanal Corinth, daytoy ket kadawyan a saan a naikeddeng a kas maysa nga isla.
Adda met dagiti dua a nangruna a kita ti is-isla:kontinental nga is-isla kenmaipapan ti taaw nga is-isla. Adda pay dagitiartipisial nga isla.
TiGreenland ket isu ti kadakkelan nga isla iti lubong[1] nga addaan iti kalawa iti sumorok a 2.1 a riwriw km², bayat a tiAustralia, ti kabassitan a kontinente iti lubong[2] ket addaan iti kalawa iti 7.6 a riwriw km², ngem awan ti alagaden ti kadakkel a mangigiddiat kadagiti isla kadagitikontinente,[3] wenno dagitibassit a puro.[4] Adda met paggiddiatan dagiti isla ken dagitikontinente kadagiti termino itiheolohia. Dagiti kontinente ket nakatugawda iti kontinental alithosperio a paset daytoy dagititektoniko a plata a tumtumpaw iti ngato ti nalunag amanto ti Daga. TiOseaniko a nga ukis ket paset pay dagiti tektoniko a plata, ngem napuspusekl ngem ti kontinental a litosperio, isu a daytoy ket nababa a tumpaw iti manto. Dagiti isla ketsaan dagitoy a pagpaatiddog ti aseaniko nga ukis (kas ti bulkaniko nga is-isla) wenno heolohiko dagitoy a paset ti kontinente a nakatugaw iti kontinental a litosperio (kas iti Greenland).[5] Daytoy ket agpayso para itiAustralia, a nakatugaw iti kontinental a litosperio ken ti tektoniko a plata.
