Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
WikipediaTi Nawaya nga Ensiklopedia
Agbiruk

Adolf Hitler

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Adolf Hitler
Ni Hitler idi 1937
Führer iti Alemania
Nagakem
2 Agosto 1934 30 Abril 1945
Inunaan niPaul von Hindenburg
(a kas ti Presidente)
Sinaruno niKarl Dönitz
(a kas ti Presidente)
Kansilier ti Alemania
Nagakem
30 Enero 1933 30 Abril 1945
PresidentePaul von Hindenburg
Deputado
Inunaan niKurt von Schleicher
Sinaruno niJoseph Goebbels
Dagiti bukod a salaysay
Naiyanak(1889-04-20)Abril 20, 1889
Braunau am Inn,Austria–Hungria
NatayAbril 30, 1945(1945-04-30) (tawen 56)
Berlin,Alemania
Gapu ti ipupusayNagpakamatay
Pakipagilian
  • Umili ti Austria aginggana idi 7 Abril 1925
  • Umili ti Alemania kalpasan idi 25 Pebrero 1932
Partido ti politikaNailian a Sosialista a Partido ti Agob-obra nga Aleman (1921–1945)
Dadduma a kumadduaan iti
politika
Partido ti Agob-obra nga Aleman (1920–1921)
A(s)sawaEva Braun
(29–30 Abril 1945)
TrabahoPolitiko, soldado, artista, mannurat
Dagiti gunguna
Pirma
Serbisio iti militar
Tumalekan Imperio ti Aleman
Serbisio/sangaReichsheer
Tawtawen iti serbisio1914–1918
RanggoGefreiter
YunitMaika-16 a Nailatangan a Rehimiento ti Babaro
Bakbakal/gubgubatUmuna a Sangalubongan a Gubat

NiAdolf Hitler (20 Abril 1889 – 30 Abril 1945) ket naiyanak idi ngaAustriano,Aleman a politiko ken ti daulo itiNailian a Sosialista a Partido ti Agobobra nga Aleman (Aleman:Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP), kadawyan a makunkuna a ti Nasi a Partido). Isu idi tikansilier ti Alemania manipud idi 1933 aginggana idi 1945, kendiktador itiNasi nga Alemania (a kas itiFührer und Reichskanzler) manipud idi 1934 aginggana idi 1945. Ni Hitler ket kadawyana a naikumadua ti pannakabangon itipasísta idiay Europa,Maikadua a Sangalubongan a Gubat, kenti Holokausto.

Maysa a naarkosan a beterano itiUmuna a Sangalubongan a Gubat, ni Hitler timmipon tiPartido ti Agobobra nga Aleman, ti nagpauna iti Nasi a partido, idi 1919, ken nagbalin a daulo iti NSDAP idi 1921. Idi 1923 nagpadas isuna tikudetá, ti makunkuna aBeer Hall Putsch, idiay Munich. Ti napaay a kudetá ket isu ti nagbanagan a panakaibalud ni Hitler, nga iti daytoy a panawen ket sinurat na ti naisurat a panglaglagip, aMein Kampf (Ti Panagsagabak). Kalpasan ti panakawayawayaan na idi 1924, ni Hitler ket nakaganab ti suporta babaen ti panagiyaddang na tiPan-Hermanismo,antisemitismo, kenkontrakommunismo nga addaan isuna ti natagirayad a panagbitla kenNasi a propaganda. Kalpasan ti panakitudon na a kas ti kanselor idi 1933, binaliwan na tiWeimar a Republika itiMaikatlo a Reich, maysa daytoy amaymaysa a partido diktadora a naibatay ititotalitario kenautokratiko ideolohia itiNasismo. Ti naisawangna a panggep idi ket ti agipabangon ti maysa aBaro nga Urnos iti kapulosan a Nasi nga Aleman ahegemonia (panagsakup) iti kontinental nga Europa.

Dagiti gangganaet ken domestiko nga annuroten ni Hitler ket addaan iti pagtungpalan iti panaggemgem tiLebensraum ("pagtaengan a lugar") para itiHermaniko a tattao. Isu ti nangiturong ti panagarmas manen ti Alemania ken tipanagraut iti Polonia babaen tiWehrmacht idi Septiembre 1939, a nagbanagan daytoy ti panagrugiMaikadua a Sangalubongan a Gubat idiay Europa. Babaen ti panagturay ni Hitler, idi 1941 dagiti puersa ti Alemani ken dagitikumaduaan a Europeano kaaduan a sinakopda ti Europa ken Amianan nga Aprika. Dagitoy a naganganab nain-inut a naipasubli, ken idi 1945 dagitiKumadua a buyot ket inabakda ti buyot ti Alemania. Dagiti supremasista kenpinakapuli a pagayatan nga annuroten ni Hitler ket nagbanagan dagiti sistematiko a panagpapatay kadagiti sangapulo ket maysa a riwriw a tattao, a mairaman dagiti gangani nga innem a riwriw aHudio.

Iti panungpalan nga al-aldaw iti gubat, idi agdama tiGubat iti Berlin idi 1945, ni Hitler ket inasawana ti nabayagan a kamalalana, niEva Braun. Idi 30 Abril 1945, kalpasan ti basbassit ngem dua nga aldaw, dagitoy dua ketnagpakamatayda tapno saanda a matiliw babaen tiNalabbaga a Buyot, ken dagiti bangkayda napuoran.

Dagiti nasapa a tawen

[urnosen |urnosen ti taudan]

Ti ama ni Hitler,Alois Hitler (1837–1903), ket isu idi tianak ti ruar niMaria Anna Schicklgruber. Ti pannakaipasngay a pannakapanekan ni Alois ken saan a nanginagan ti amana, gapu daytoy ti ubing ket innalana ti apelyido ti inana. Idi 1842 niJohann Georg Hiedler ket inasawana ni Anna. Kalpasan ti ipupusayna idi 1847 ken ti ipupusayna met idi 1856, ni Alois ket inay-aywanan ti pamilia ti kabsat a lalaki ni Hiedler a niJohann Nepomuk Hiedler.[1] Saan amnipud idi 1876 a ni Alois ket naglehitimado ken ti panagbuniagan a rehistro ket binaliwan ti maysa a padi a nasaksian ti tallo a tao.[2] Idi agur-uray ti tribunal idiayNuremberg idi 1945, ti Nasi opisial a niHans Frank ket nagipaltiing ti kaad dagiti surat a nangitunton nga ti ina ni Alois ket naidakawat nga agtagibalay para iti maysa aHudio a pamilia idiayGraz ken ti agtawen ti 19 nga anak a lalaki ti pamilia, a niLeopold Frankenberger, ket isu ti nakaputot kenni Alois.[3] Nupay kasta, awan ti Frankenberger, Hudio wenno dagiti sabali pay, a nairehistro idi idiay Graz iti dayta a paset ti panawen.[4] Dagiti agipakpakasarita ket agduduada a ti matunton nga ti ama ni Alois ket maysa a Hudio.[5][6]

Iti edad a 39, ni Alois innalana ti apelyido a "Hitler", ken naipangiletra pay a kas "Hiedler", "Hüttler", wenno "Huettler"; ti nagan ket mabalin a naipakadawyan ti panungpalan a panangiletra babaen ti maysa a padi. Ti nagtaudan iti daytoy a nagan ket baka ti "maysa nga agtaeng iti kalapaw" (Pagalagadan nga AlemanHütte), "pastor" (Pagalagadan nga Alemanhüten "ag-guardia", Ingles "heed"), wenno manipud dagitiEslabo a balikasHidlar kenHidlarcek.[7]

Ni Adolf Hitler a kas maysa a maladaga (c. 1889–1890)
Ti ina niHitler,Klara

Ni Adolf Hitler ket naipasngay idi 20 Abril 1889 idiay Gasthof zum Pommer, maysa a pagdagusan daytoy idiay Ranshofen,[8] daytoy ket maysa a purok a naikapet idi 1938 iti munisipalidad itiBraunau am Inn,Austria-Hungarai. Isu ket ti maikapat kadagiti innem nga annak ni Alois Hitler kenKlara Pölzl (1860–1907). Dagiti kinauna a kakabsat ni Adolf – Gustav, Ida, ken Otto – ket pimmusayda a kas maladaga.[9] Idi agedad ti tallo ni Hitler, ti pamiliana ket immalis idiayPassau, Alemania.[10] Isu idiay ti nakaadalanna ti naisangyan ngababa a Babaro a dialekto, ngen saan a tiAustriano Aleman, a nakamarka daytoy ti panagbitlana iti amin a kabibiagna.[11][12][13] Idi 1894 ti pamiliana ket immalisda manen idiayLeonding (asideg tiLinz), ken idi Hunio 1895, ni Alois ket nagretiro idiay bassit a dagana idiay Hafeld, nga asideg idiayLambach, nga isu ket nagpadas iti panagtaltalon ken panagtaripato dagti uyokan. Ni Adolf ket nagbasa idiayFischlham. Ni Hitler ket naamanga kadagiti pannakigubat kalpasan idi nakabiruk ti nailadawan a libro a maipanggep tiPranko-Prusiano a Gubat manipud kadagiti tagikua ti amana.[14][15]

Ti inyaalisda idiay Hafeld ket naiparna iti panakairugi iti nakaro a panagringgor ti ama ken anak a lalaki a gapuanan daytoy babaen ti saan a pangsurot ni Adolf ti nainget a displina iti eskuelana.[16] Dagiti ganetget a panagtaltalon ni Alois Hitler idiay Hafeld ket napaay, ken idi 1897 ti pamilia ket immalis idiay Lambach. Ni Hitler ket nagbasa iti maysa a Katoliko a pagadalan a maika-11 a siglo aBenediktino a monasterio, a ti pulpito ket nanakutukotan ti maysa a naestiloan asuwastika a simbolo iti eskudo ni Theodorich von Hagen, ti sigud idi nga abad.[17] Ti agwalo nga edad a Hitler ket nagadal kadagiti panagkanta, nagkanta iti koro ti simbaan, ken isu ket nagpanpanunut pay nga agbalin a maysa a padi.[18] Idi 1898 ket agnanayonda a nagsubli idiay Leonding. Ti ipupusay ti ububing a kabsatna a lalaki, a niEdmund, manipud iti sakit a kamuras idi 2 Pebrero 1900 ket nauneg nga umapay kenni Hitler. Nagbaliw isuna manipud iti natalged ken nalaing a manakigayyem ken nalaing nga estudiante, iti naliday, nasuktu ken nasidunget nga ubing iti amana ken dagiti manursuro kaniana.[19]

Ni Alois ket nagballigi iti karerna iti opisina ti aduana ken kayatna a ti anakna ket sumurot kaniana.[20] Ni Hitler ket nagngdrama idi ti maysa nga episodio manipud iti daytoy a paset ti panawen nga isu ket intugot ti amana nga agbisita ti opisina ti aduana, a nagiladawan daytoy a kas ti napasamak a nagited ti di-makapakawan a panaggura a nagbaetan ti ama ken anak, a dagitoy dua ket napigsa ti pakinakemda.[21][22][23] Ti di-panakaikaskaso ti panagayat ti anakna a mapan nga agbasa ti klasiko a pagadalan ket ti ayatna nga agbalin a maysa nga artista, idi Septiembre 1900 ni Alois ket inpatulodna ni Adolf idiayRealschule idiay Linz.[24] (Daytoy ket isu met laeng ti nangato nga eskuela a nagbasaan niAdolf Eichmann idi kalpasan ti 17 a tawtawen.)[25] Ni Hitler ket nagrebelde iti daytoy a keddeng, ken itiMein Kampf nangipakaammo nga isu ket saan a nalang ti panagadalna, nga isu ket agnamnama a no makita ti amana "a ti bassit a panagrang-ayko idiay teknikal a pagadalan a ti amak ket palubosannak nga agiruknoy ti arapaapko."[26]

Ni Hitler ket nagragut itiAleman a nationalismo manipud idi ubing pay.[27] Ni Hitler ket nangiyebkas ti pannakamatalekna laeng itiAlemania, nga umuyuyaw ti maapapday aHabsburg a Monarkia ken dagiti panagturayna kadagiti adu ti nadumaduma nga etnikona nga imperio.[28][29] Ni Hitler ken dagiti gayyemna ket inususarda ti panagkablaaw a "Heil", ken nagkankantada kadagiti Aleman a nailian a kanta "Deutschland Über Alles" imbes nga itiAustriano nga Imperial a kanta.[30]

Kalpasan ti kellaat nga ipupusay ni Alois idi 3 Enero 1903, ti panagadal ni Hitler naapday. Isu ket pinalubosan ti inana nga agsardeng idi otonio ti 1905.[31] Simmrek isuna idiayRealschule idiaySteyr idi Septiembre 1904; simmayaat met dagiti panagkukuana ken dagiti aramidna ken dagitoy ket nagin-inut a rimmmang-ay.[32] Idi otonio iti 1905, kalpasan ti pakaruarna maikadua ken panungpalan nga eksamen, ni Hitler ket pimmanaw idiay eskuelana nga awan ti tarigagay nga agpasayaat ti panagadalna wenno awan ti nalawag a planona para iti masakbayan a karrerna.[33]

Dagiti nagibasaran

[urnosen |urnosen ti taudan]
  1. Maser 1973, p. 4. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFMaser1973 (tulong)
  2. Maser 1973, p. 15. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFMaser1973 (tulong)
  3. Rosenbaum 1999. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFRosenbaum1999 (tulong)
  4. Hamann 2010, p. 50. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHamann2010 (tulong)
  5. Toland 1992, pp. 246–47. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFToland1992 (tulong)
  6. Kershaw 1999, pp. 8–9. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw1999 (tulong)
  7. Jetzinger 1976, p. 32. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFJetzinger1976 (tulong)
  8. BBC News, 2011. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFBBC_News,_2011 (tulong)
  9. Shirer 1960, p. 9. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFShirer1960 (tulong)
  10. Rosmus 2004, p. 33. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFRosmus2004 (tulong)
  11. Keller 2010, p. 15. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKeller2010 (tulong)
  12. Hamann 2010, pp. 7–8. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHamann2010 (tulong)
  13. Kubizek 2006, p. 37. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKubizek2006 (tulong)
  14. Kubizek 2006, p. 92. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKubizek2006 (tulong)
  15. Hitler 1999, p. 6. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHitler1999 (tulong)
  16. Fromm 1977, pp. 493–498. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFFromm1977 (tulong)
  17. Hauner 1983, p. 2. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHauner1983 (tulong)
  18. Shirer 1960, pp. 10–11. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFShirer1960 (tulong)
  19. Payne 1990, p. 22. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFPayne1990 (tulong)
  20. Kershaw 2008, p. 9. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw2008 (tulong)
  21. Hitler 1999, p. 8. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHitler1999 (tulong)
  22. Keller 2010, pp. 33–34. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKeller2010 (tulong)
  23. Fest 1977, p. 32. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFFest1977 (tulong)
  24. Kershaw 2008, p. 8. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw2008 (tulong)
  25. Lipstadt 2011, p. 272. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFLipstadt2011 (tulong)
  26. Hitler 1999, p. 10. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHitler1999 (tulong)
  27. Evans 2003, p. 163. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFEvans2003 (tulong)
  28. Bendersky 2000, p. 26. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFBendersky2000 (tulong)
  29. Ryschka 2008, p. 35. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFRyschka2008 (tulong)
  30. Hamann 2010, p. 13. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFHamann2010 (tulong)
  31. Kershaw 2008, p. 10. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw2008 (tulong)
  32. Kershaw 1999, p. 19. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw1999 (tulong)
  33. Kershaw 1999, p. 20. sfn error: awan mapuntaan: CITEREFKershaw1999 (tulong)
Sapasap
Dagiti nailian a biblioteka
Dagiti galeria ken museo ti arte
Dagiti patakder ti panagsukisok ti arte
Dagiti bibliograpiko a diksionario
Dagiti sientipiko a database
Dadduma
Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Adolf_Hitler&oldid=378621"
Katkategoria:
Nailemmeng a katkategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp