Koho ma ọ bụK'Ho bụ asụsụ South Bahnaric nke ndị Koho na ndị Mạ na-asụ, ọkachasị na mpaghara Lâm Đồng nke Vietnam . Ọ dị nso na asụsụ Mnong .
Enwere opekata mpe otu iri na abụọ Kơho maka mpaghara ahụ: Chil (Cil, Til); Kalop (Tulop); Kơyon (Kodu, Co-Don); Làc (Làt, Lach); Mà (Mạ, Maa); Nồp (Nop, Xre Nop, Noup); Pru; Ryông Tô (Riồng, Rion); Sop, Sre (Chau Sơre, Xrê); Tal (To La); na Tring (Trinh). Ọ bụ ezie na Mạ/Maa bụ otu olumba Koho, ndị Mạ na-amata dị ka agbụrụ dị iche.[1]
Data n'okpuru bụ Olsen (2015).[1]
| Bilabial | Alveolar | Palatal | Velar | Glottal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kwụsị | Enweghị olu | p | t | c | k | ʔ |
| Achọsiri ike | pʰ | tʰ | cʰ | kʰ | ||
| Ekwuru | b | d | ɟ | g | ||
| Na-adịghị mma | ɓ | ɗ | ||||
| imi | m | n | ɲ | ŋ | ||
| Nke na-ese okwu | s | h | ||||
| Rhotic | r | |||||
| Odika | w | l | j | |||
| Bilabial | Alveolar | Palatal | Velar | Glottal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kwụsị | p | t | c | k | ʔ | |
| Ihu imi | m | n | ɲ | ŋ | ||
| Nke na-ese okwu | s | h | ||||
| Rhotic | r | |||||
| Odika | w | l | j | |||
| N'ihu | Central | Azu | |
|---|---|---|---|
| Elu | /i/ | /ɨ~ɯ/ | /u/ |
| N'etiti etiti | /e/ | /ǝ/ | /o/ |
| Oghere-etiti | /ɛ/ | /ɔ/ | |
| Dị ala | /a/ | /ɑ/ |
Ịgbakọta bụ ụzọ a na-ejikarị emepụta okwu ọhụrụ na Koho. Ụfọdụ ọmụmaatụ:
Otu n'ime prefixes na-arụpụta ihe na Sre bụ ihe na-akpatatơn-[tən-], na-atụgharị ngwaa intransitive ka ọ bụrụ ngwaa na-akpata. Ọ bụrụ na ngwaa agbagoro agbagoro nwere mbido imi, yabụ etinyere iwu ịzere ụyọkọ imi.
| Okwu | Pụtara | Ụdị agbagoro agbago | Pụtara |
|---|---|---|---|
| Duh[duh] | na-ekpo ọkụ | ndụ[tənduh] | ime ka ọkụ |
| chơt[cʰət] | ịnwụ | ihe[təncʰət] | igbu |
| mgbanaka[riŋ] | ka ọ dị larịị, larịị, nhata | ihe[tənriŋ] | ka haha nhata, mee nke ọma |
| mut[mut] | ịbanye | mkpọ[təmut] | ime banye |
| muu[muː] | rịdata, gbadaa | tơmuu[təmuː] | ime ka rịdata, gbadata |
prefixes na-arụpụta ihe na Sre bụ ihe na-akpata tơn- [tən-], na-atụgharị ngwaa intransitive ka ọ bụrụ ngwaa na-akpata. Ọ bụrụ na ngwaa agbagoro agbagoro nwere mbido imi, yabụ etinyere iwu ịzere ụyọkọ imi.