Unseptimana[1] (lat.septimana, septe dies) es un unitate de tempore plus longe que undie e plus curte que unmense. In le majoritate del calendarios moderne, includente lecalendario gregorian, le septimana es un periodo de septedies, e ben que illo es disproviste de fundamento astronomic, illo es amplemente usate como unitate de tempore. Le septimana pote esser imaginate como un calendario independente que curre in parallelo con varie alterecalendarios. Totevia, alicun calendarios submitte le septimana aregulas proprie, habente dies que non pertine a un septimana, como lecalendario mundial, o lecalendario del Revolution Francese, que ha septimanas de 10 dies.
Le origine del periodo de septe dies es generalmente associate aljudeos antique e almytho biblic del creation, secundo le qualDeo laborava durante sex dies e se reposava in le septime. Totevia, se sape que legente babylonian observava un septimana fixe de septe dies ante que le judeos adoptava le idea. Con le passar del tempore le uso babylonian del septimana de septe dies influentiava altere culturas in leMediterraneo Oriental e in leOriente Medie. Le uso del periodo fixe de septe dies probabilemente esseva un simplification de un parte delmense lunar. Intertanto le gente babylonian e le judeos reteneva le calendario lunar simultaneemente con le uso del septimana de septe dies. Il ha septe corpores celestial principal: le sol, le luna, e cinque planetas visibile al oculo nude, e isto pote explicar le septimana de septe dies.
Le uso del parolaseptimana initiava in Roma[2]. Varie gruppos de citatanos delImperio Roman adoptava le septimana, specialmente illes qui passava alicun tempore in le partes oriental del Imperio, includente leEgypto, ubi se usava le septimana de septe dies. Contemporaneemente, lechristianos acquireva le practica del judeos e propagava le uso del septimana insimul con lor religion.
A mesura que le prime christianos deveniva un gruppo distincte del judeos, varie gruppos cessava de celebrar leshabbath judee (sabbato) e le prime die odie del Senior (dominica) e comenciava celebrar solmente le dominica. In Roma, le domenica esseva cognoscite comoSolis dies (die del Sol), sed le nomine esseva cambiate in lemedievo[3].
In le initio delseculo IV E.C., le imperator romanConstantino regulava le uso del septimana debite a un problema del uso de varie dies pro observantia religiose, e stabiliva le prime die como le die pro observantia religiose pro tote le gruppos, non solmente ille christianos e altere personas qui jam observava le dominica. Le judeos reteneva lor tradition de (al minus) 800 annos de observantia al sabbato. Posteriormente, post le stabilimento delIslam, levenerdi deveniva le die de observantia de ille religion.
Le concepto del septimana de septe dies definite in le antique Oriente Medie, probabilemente in Babylonia, es ora usate in le major parte del mundo debite al diffusion del commercio e del negotios corporative.
China adoptava le concepto del septimana de travalio solmente in tempores moderne quando le systema de calendario occidental esseva introducite in ille pais. Il ha varie terminos proseptimana inchinese. Le plus notori al occidentales es 星期 (Xing¹ Qi² or "Periodo Stellar"). Secundoiste sito:
In le China del seculo II se inventava un methodo de registrar le tempore denominate 七曜曆 (Qi¹ Yao4 Li4 o "Calendario del Septe Luminares"), mais illo categoricamente non contineva le methodo del Septe Luminares de contar le dies. In leseculo VIII, lemanicheismo viagiava de 康居國 (Kang¹ Ju¹ Guo²; Pais Kazak) portante le methodo del Septe Luminares de contar le dies e lo transmitteva a China.
Un pauc plus ante, le passage explicava le nomenclatura del systema adoptate:
Le Septe Luminares esseva usate pro contar le dies in alicun data antique. Iste altere methodo surgeva in le Babylonia antique, un del septe dies que compone un septimana, le Luminar Sol, le Luminar Luna, le Luminar de Foco (Marte), le Luminar de Aqua (Mercurio), le Luminar de Ligno (Jupiter), le Luminar de Metallo (Venus) e le Luminar de Terra (Saturno), respectivemente, componeva le systema original e esseva denominate "星期" (Xing¹ Qi² o "Periodo Stellar").
In le systema chinese primitive, le dies del septimana esseva nominate secundo le Sol (日曜日 dominica), le Luna (月曜日 lunedi), e le cinque planetas major, Marte (火曜日 martedi), Mercurio (水曜日 mercuridi), Jupiter (木曜日 jovedi), Venus (金曜日 venerdi) e Saturno (土曜日 sabbato) in iste ordine. Lelingua japonese ancora preserva le mesme denominationes, ben que le chineses non lo usa plus. In le chinese moderne, le dies del septimana es nominate per numeros, per exemplo, le lunedi es denominate "periodo planetari un" (星期一) etc.
Le termino final pro septimana in chinese es 禮拜 (Li³ Bai4), que significa alique como "Ritual de Precaria". Quasi certemente isto esseva introducite per missionarios christian qui voleva que le chineses precava septimanalmente in leshabbath mentionate previemente, proque lereligion ancestral chinese require oblationes quotidian o definite in calendario e non ha un "die de reposo".
Inlatino, il habeva duo manieras pro nominar le dies del septimana. Un de iste manieras es usante le nomines de deos e deas roman, como es usate in interlingua,anglese,espaniol,italiano efrancese. Un altere maniera es nominar ab lunedi usque venerdi con numeros:
Domenica: domenica
Lunedi: Feria II
Martedi: Feria III
Mercuridi: Feria IV
Jovedi: Feria V
Veneri: Feria VI
Sabbato: sabbato
Iste maniera es utilisate en linguas comoportuguese.
Le sequentia de un sabbato e un dominica es communmente denominatefin de septimana oweek-end (delanglese) e es dies de reposo erecreation in le major parte del culturas occidental.
Secundo le normaISO 8601, le septimana se initia in le lunedi. Isto se conforma al termino "fin de septimana" pro le sequentia de sabbato e dominica. Totevia, secundo le decision de Constantino de facer le prime die del septimana le die de observantia religiose, le dominica es etiam considerate le prime die del septimana in paises historicamente christian. A causa de isto existe calendarios in duo varietates.
Le jovedis de un anno determina le numeration de septimanas: le septimana 1 es definite como le septimana que contine le prime jovedi del anno, etc. (Vide etiam,ISO 8601).
1 anno = 52 septimanas + 1 die (2 dies in un anno bissextil)
1 septimana = 23% de un mense medie (quasi exacte)
In un annogregorian medie il ha exactemente 365,2425 dies, e per consequente exactemente 52,1775 septimanas. Il ha exactemente 20.871 septimanas in 400 annos gregorian, assi25 de decembre1601 esseva un martedi justo como25 de decembre2001.
