Հիփաթիա (յուն․՝Υπατία),փիլիսոփայ, թուաբանագէտ,աստղագէտ,գիտնական եւ տնօրէնուհի՝ ԱղեքսանտրիոյՆոր-պղատոնականութեան Դպրոցին։ Կը սպաննուի քրիստոնեայ մոլեռանդ խուժանի մը կողմէ։

Իր գործերն ու աշխատասիրութիւնները մեզի չեն հասած, սակայն իր մասին տեղեկութիւններ կրնանք քաղել պատմական արձանագրութիւններէ, ինչպէս օրինակ՝Սոկրատիս Բծախնդիրի երկերէն։

Հիփաթիա ծնած էԱղեքսանտրիա, գարնան, իտալուհի դայեակի մը օգնութեամբ։ Իր ծննդեան ճշգրիտ թուականին համար պատմաբանները տարակարծիք են․ անոնց մեծամասնութիւնը 370-ին յանգած է, իսկ փոքրամասնութիւն մըն ալ՝ 350-370 թուականներուն միջեւ։ Հայրն է՝ յոյն թուաբանագէտ եւ աստղագէտ,ԹէօնΘέων ὁ Ἀλεξανδρεύς (եղած էԱղեքսանտրիոյ գրադարանին, որ նաեւ ուսումնարան ալ էր, վերջին տնօրէնը)։

Հիփաթիա ծնած է հռոմէացի Վալենս Ֆլաւիուսի թագաւորութեան եօթներորդ տարին։

• ․․․ որխուլ կրնան ըլլայ ո՛չ միայն մարդիկ, այլ նաեւ «հնչիւններն» ու «բոյսերը»։
• ․․․ որ մարդու իրաւունքները ունին յատուկ նշանակ։
• ․․․ որ հայ պարուհիՍոֆիա Փիրբուդաղեան ունեցած էԱրմեն Օհանեան բեմական կեղծանունը։
• ․․․ որԱնշթայնի բազմաթիւ հետաքրքրութիւնները բնագիտութենէն հեռու էին, ինչպէս` կարգ մը ուտելիքներու հանդէպ սէրը եւջութակ նուագելու հակումը, սակայն ամէնէն շատ սիրածը՝ նաւարկելն էր: Այնշթայն գրած է. «Ծովուն մէջ նաւարկութիւնը հիանալի կարելութիւն է առաւելագոյն հանգստութեան եւ այլ տեսանկիւնէն միտքերու շուրջը մտածելու համար»:։

• Խմբագրաթոն
• Ուիքի դասընթացք-հաւաք 2025, Նիկոսիա
• Ուիքի դասընթացք-հաւաք
• Անհրաժեշտ Յօդուածներ

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւյունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է2001-ի Յունուարին,Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝12 489-է աւելիարեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

• Լեւոն ԺԴ. պապըՎատիկանի մէջ գահակալութեան արարողութեան ընթացքին ընդունած է պապական իշխանութեան խորհրդանիշերը՝ «Ձկնորսի մատանին» եւ փալիումը: Ան պաշտօնապէս սկսած է իր հովուապետութեան:
• Իվան Ռաքիթիչ 2024-2025 տարեշրջանը աւարտելէ ետք Հայդուկ Սփլիթի հետ պաշտօնապէս յայտնած է, որ լքած է իրֆութպոլիստի ասպարէզը:
• 17 Մայիս 2025-ին, ղպտի ուղղափառ եկեղեցւոյԳահիրէի պատրիարքարանին մէջ տեղի ունեցած է Միջին Արեւելքի Արեւելեան ուղղափառ եկեղեցիներու հոգեւոր պետերու 15-րդ ժողովը։