 | Այս հոդվածըկարող էվիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայիորակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնելհոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելովբաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| ||
| Բաժին | Իրավագիտություն | |
|---|---|---|
| Օրինակներ | Քրեական օրենսգիրք, քաղաքացիական օրենսգիրք, վարչական օրենսգիրք | |
| կապված հասկացություններ | Իրավունք, Օրենսդրություն,Սահմանադրություն |
Իրավագիտության մեջ օրենքը, նեղ իմաստով,նորմատիվ իրավական ակտ է, որն ընդունվում էպետական օրենսդիր իշխանության կողմից հատուկ ձևով, կարգավորում է որոշակիհասարակական հարաբերություններ և ապահովված է պետական հարկադրանքի միջոցների կիրառման հնարավորությամբ։
Ավելին, լայն իմաստով,օրենքը հասկացվում է որպես ցանկացած նորմատիվ իրավական ակտ, որը գործում է որոշակիիրավական համակարգի շրջանակներում։Իրավունքի նորմերի համակարգ է, որը սահմանում է պետության կողմից հաստատված կանոններ, որոնք պարտադիր են բոլոր քաղաքացիների համար։ Օրենքը հանդիսանում է իրավունքի բարձրագույն աղբյուրը և գտնվում է իրավաբանական համակարգի հիմքում։
Օրենքի համակարգը ձևավորվել է մարդկության վաղ պատմության ընթացքում։ Հին քաղաքակրթություններում, ինչպիսիք են Մեսոպոտամիան, Հին Եգիպտոսը և Հին Հունաստանը, արդեն գոյություն ունեին օրենսդրական համակարգեր։ Օրինակ՝ Բաբելոնի Համուրաբի թագավորի օրենսգիրքը համարվում է աշխարհի առաջին գրավոր օրենսգիրքը[1]։
Հայաստանի Հանրապետությունում օրենսդրությունը ձևավորվել է պատմական տարբեր փուլերում։ Հայկական միջնադարյան պետություններում գոյություն ունեին սեփական օրենսդրական համակարգեր։ Նոր ժամանակներում՝ 19-րդ դարի վերջերին և 20-րդ դարի սկզբներին, սկսեցին ձևավորվել արդի օրենսդրական համակարգերը[2]։
Օրենքները կարելի է դասակարգել ըստ տարբեր չափանիշների։
— Քրեական օրենսգիրք - սահմանում է քրեական պատասխանատվությունը և պատիժները[3]։
— Քաղաքացիական օրենսգիրք - կարգավորում է անձնական և գույքային իրավունքները[3]։
— Վարչական օրենսգիրք - սահմանում է վարչական իրավախախտումների պատասխանատվությունը[3]։
— Տնտեսական օրենսգիրք - կարգավորում է տնտեսական հարաբերությունները[3]։— Միջազգային օրենսգիրք - սահմանում է պետությունների միջև հարաբերությունները[3]։
— Դաշնային օրենքներ - ընդունվում են պետության բարձրագույն մարմինների կողմից[3]։
— Տեղական օրենքներ - ընդունվում են տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից[3]։
Օրենքի կիրառումը հիմնված է մի շարք սկզբունքների վրա։
Օրենքի կիրառումը ապահովվում է մի շարք մարմինների կողմից[3]։
Օրենքը կարևոր դեր է խաղում հասարակության կայունության և արդարության ապահովման գործում։ Այն ապահովում է քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանությունը, կանխարգելում է իրավախախտումները և ապահովում պետության կայունությունը։
Էջ ՝1597
