| Պենտան |
|---|
 |
 |
 |
| Ընդհանուր տեղեկություններ |
|---|
| Քիմիական բանաձև | C₅H₁₂ |
|---|
| Ռացիոնալ բանաձև | C5H12 |
|---|
| Մոլային զանգված | 1,2E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
|---|
| Խտություն | 0,63 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³ |
|---|
| Իոնիզացման էներգիա | 10,34 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2] և1,7E−18 ջոուլ[3] կՋ/մոլ |
|---|
| Հալման ջերմաստիճան | −202 ± 1 ℉[2],−130 °C[4] և−129,7 °C[3] °C |
|---|
| Եռման ջերմաստիճան | 97 ± 1 ℉[2],309,2 K[5],36 °C[6] և36,06 °C[3] °C |
|---|
| Այրման ջերմաստիճան | −57 ± 1 ℉[2] |
|---|
| Եռման էնթալպիա | 26,43 կՋ/մոլ կՋ/մոլ |
|---|
| Գոլորշու ճնշում | 420 ± 1 mm Hg[2] |
|---|
| Քիմիական հատկություններ |
|---|
| Դասակարգում |
|---|
| CAS համար | 109-66-0 |
|---|
| PubChem | 8003 |
|---|
| EINECS համար | 203-692-4 |
|---|
| SMILES | CCCCC |
|---|
| ЕС | 203-692-4 |
|---|
| RTECS | RZ9450000 |
|---|
| ChEBI | 7712 |
|---|
| IDLH | 4425 ± 1 mg/m³[2] |
|---|
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված ենստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
Պենտաններ,սահմանային ացիկլիկ ածխաջրածիններ՝ալկանների դասից։ Մոլեկուլում կա հինգածխածնի ատոմ։ Իզոպենտանը օժտված է թմրեցնող հատկությամբ։ Վտանգավորության աստիճանը՝ չորրորդային[7]։
Պենտաններ ստանում ենբնական գազի կոնդենսացման միջոցով, նավթից։ Կարելի է ստանալ նաև CO և H2 խառնուրդից (ջրագազ կամ սինթեզ գազ)։
Պենտանների խառնուրդը օգտագործում են իզոմերացիայի համար։ Ն-պենտանը այդ ընթացքում փոխակերպվում է իզոմերների խառնուրդի։ Իզոմերների խառնուրդը օգտագործվում է որպեսբենզինների բաղադրիչ։ Օգտագործվում էիզոպրենի ստացման մեջ, որը հանդիսանում է մոնոմեր սինթետիկկաուչուկի սինթեզում։ Օգտագործվում է նաև նավթային լուծիչների ստացման մեջ։
Պենտանն ունի երեքկառուցվածքային իզոմերներ։
| Անվանում | Բանաձև | Կառուցվածքային բանաձև | Հալման ջերմաստիճան,
°С | Եռման ջերմաստիճան,
°С | Խտությունը
20 °C-ում, գ/սմ3 | Օկտանային թիվ (ՓՄ) | Օկտանային թիվ (ՇՄ) |
| ն-պենտան | CH3(CH2)3CH3, |  | —129,72 | 36,07 | 0,6260 | 61,7 | 61,9 |
| 2-մեթիլբութան. (իզոպենտան) | (CH3)2CHCH2CH3 |  | —159,89 | 27,85 | 0,6197 | 92,3 | 90,3 |
| 2,2-դիմեթիլպրոպան (նեոպենտան) | (CH3)4C |  | —16,55 | 9,50 | 0,613 (0°С) | 85,5 | 83,0 |
ՓՄ-փորձարարական մեթոդ
ՇՄ-շարժիչային մեթոդ
Պենտիլ C5H11-պենտանի միավալենտռադիկալ
- Р. Д. Оболенцев. Физические константы углеводородов жидких топлив и масел. 2-е изд. Гостоптехиздат, 1953 год
- ↑1,01,1PENTANE
- ↑2,002,012,022,032,042,052,062,072,082,092,10http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0486.html
- ↑3,03,13,23,33,43,5David R. Lide, Jr.Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook —CRC Press, 1993. —ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑4,04,1(not translated to en),Williams A. J.,Andrew S.I.D. LangJean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset //Figshare — 2014. —doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
- ↑5,05,1Smith J. M., H.C. Van Ness, M.M. AbbottIntroduction to Chemical Engineering Thermodynamics //J. Chem. Educ. —ACS, 1950. — Vol. 27, Iss. 10. — P. 789. — ISSN0021-9584;1938-1328 —doi:10.1021/ED027P584.3
- ↑6,06,1https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/8003#section=Boiling-Point
- ↑«Газохроматографическое измерение массовых концентраций углеводородов: метана, этана, этилена, пропана, пропилена, нбутана, альфа-бутилена, изопентана в воздухе рабочей зоны. Методические указания. МУК 4.1.1306-03 (УТВ. ГЛАВНЫМ ГОСУДАРСТВЕННЫМ САНИТАРНЫМ ВРАЧОМ РФ 30.03.2003)». Արխիվացված էօրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
