Մուսալա (բուլղար․՝ Мусала, արաբերեն, թուրքերեն Մուսալա նշանակում է «Աստծուն մոտ» կամ «աղոթատեղի»[3][4]),Բալկանյան թերակղզու ամենաբարձր գագաթը, բարձրությունը 2,925 մետր է[5]։
Մուսալա գագաթը գտնվում է Ռիլա լեռներում՝ Ռիլայի ազգային զբոսայգու տարածքում։ Աչքի է ընկնում իր հարուստ բնական և բուսական աշխարհով, այդ թվում լեռան լանջերի անտառների մակեդոնյանսոճիներով, բուլղարականփշատերևազգիներով, այստեղ կարելի է հանդիպելկարմրաթև մագլցողներ։ Լեռան գագաթից կարելի է տեսնելՍտարա Պլանինան` հյուսիս-արևմուտքում Վիտոշան, հյուսիս-արևելքում` Սրեդնա Գորան, Վիտոշայի և Սրեդնա Գորայի հետևում՝ հյուսիսային հորիզոնում տեսանելի է Բալկանյան լեռնաշղթան, հարավ-արևելքում՝Ռոդոպյան լեռները, հարավում՝ Պիրինը, արևմուտքում՝ Օսոգովոն և Ռույ լեռները և Ռիլան։
Տարեկան միջին ջերմաստիճանը -2.3 °C: Մուսալան համարվում էԲուլղարիայի և Բալկանյան թերակղզու ամենացուրտ վայրը։ Տարվա 8 ամիսը ջերմաստիճանը մնում է 0 °C ցածր։ Տարվա 6 ամիսը տարածքը ձյունածածկ է։ Մուսալայի մոտից են սկիզբ առնում Բուլղարիայի 3 հիմնական գետերը՝ Իսկարը, Մարիցան ևՄեստան։
Տարածքի մյուս գագաթներն են Փոքր Մուսալան (2,902 մ) և Իրեչեկը (2,852 մ)։
Մուսալային բնորոշ է ալպյան սառը կլիման՝ երկարաշունչ ձմեռներ և կարճ ու զով ամառներ։ Տարվա մեջ 8-9 ամիս ձյունապատ է։ Ամռանը ջերմաստիճանը հազվադեպ հասնում է 14-15 C: Ամռան տևողությունը 2 ամիս է։ 1931-2013 թվականներին ամենաբարձր ռեկորդային ջերմաստիճանը եղել է 20.0 C, ամենացածրը՝ -31.2 C:
| Մուսալա (2000-2013)ի կլիմայական տվյալները |
|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
|---|
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 7.0 (44.6) | 8.0 (46.4) | 12.1 (53.8) | 13.7 (56.7) | 12.6 (54.7) | 16.5 (61.7) | 20.0 (68) | 18.7 (65.7) | 16.4 (61.5) | 14.2 (57.6) | 9.6 (49.3) | 6.8 (44.2) | 20.0 (68) |
|---|
| Միջին բարձր °C (°F) | −8.2 (17.2) | −7.6 (18.3) | −5.6 (21.9) | −1.7 (28.9) | 2.7 (36.9) | 7.0 (44.6) | 10.1 (50.2) | 10.2 (50.4) | 6.2 (43.2) | 2.0 (35.6) | −2.0 (28.4) | −6.1 (21) | 0.6 (33.1) |
|---|
| Միջին օրական °C (°F) | −11.0 (12.2) | −10.6 (12.9) | −8.6 (16.5) | −4.8 (23.4) | −0.2 (31.6) | 4.3 (39.7) | 6.9 (44.4) | 7.2 (45) | 3.3 (37.9) | −0.7 (30.7) | −4.6 (23.7) | −8.6 (16.5) | −2.3 (27.9) |
|---|
| Միջին ցածր °C (°F) | −13.8 (7.2) | −13.6 (7.5) | −11.6 (11.1) | −7.9 (17.8) | −3.2 (26.2) | 1.5 (34.7) | 3.7 (38.7) | 4.2 (39.6) | 0.4 (32.7) | −3.3 (26.1) | −7.2 (19) | −11.0 (12.2) | −5.2 (22.6) |
|---|
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −30.6 (−23.1) | −29.8 (−21.6) | −26.8 (−16.2) | −20.6 (−5.1) | −15.6 (3.9) | −12 (10) | −8 (18) | −9.8 (14.4) | −14 (7) | −17.5 (0.5) | −27.4 (−17.3) | −31.2 (−24.2) | −31.2 (−24.2) |
|---|
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 126 (4.96) | 110 (4.33) | 130 (5.12) | 128 (5.04) | 119 (4.69) | 105 (4.13) | 80 (3.15) | 56 (2.2) | 47 (1.85) | 72 (2.83) | 88 (3.46) | 115 (4.53) | 1176 (46,3) |
|---|
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 1 | 0 | 0 | 0 | 4 | 8 | 9 | 7 | 6 | 3 | 1 | 0 | 39 |
|---|
| Միջ. ձնառատ օրեր | 13 | 14 | 17 | 18 | 14 | 5 | 2 | 1 | 4 | 8 | 13 | 15 | 124 |
|---|
| Միջին ամսականարևային ժամ | 114 | 112 | 140 | 127 | 168 | 181 | 250 | 250 | 182 | 169 | 128 | 104 | 1925 |
|---|
| աղբյուր: Stringmeteo.com |
Լեռնագնացները Մուսալա գագաթի մոտ։ Հետնապլանի բուրգը Էվերեստ ապաստանն է
Մուսալայից կարելի է տեսնել Պիրինեյան լեռները
Մարիցա գետի ակունքը Մուսալայից
Մուսալան Յաստերեբեցից
Լեռնագնացները Մուսալայի գագաթին, լուսանկարը Բուլղարիայի ազգային արխիվի (մինչև 1945)
Մուսալա գագաթը, լուսանկարը Բուլղարիայի ազգային արխիվի (մինչև 1944 թվական)
| |
|---|
| | Բառարաններ և հանրագիտարաններ | |
|---|
|