Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Jump to content
Վիքիպեդիա
Որոնել

Հայելի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ծաղկամանի պատկերը հայելու մեջ

Հայելի, ողորկ մակերևույթով մարմին, որը, անդրադարձնելով լուսային ճառագայթները, ստեղծում է առարկաների (այդ թվում նաև լույսի աղբյուրի)օպտիկական պատկերը։

Պատմություն

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Մետաղե հայելիների (բրոնզից կամարծաթից) կիրառության մասին առաջին տեղեկությունները վերաբերում են մ. թ. ա. 3-րդ հազարամյակին։Բրոնզի դարում հայելիները առավելապես հայտնի է եղելՀին Արևելքի երկրներում, իսկերկաթի դարում ստացել է ավելի լայն տարածում։Անագի կամկապարի տակդիրով ապակե հայելիները երևան են եկելհռոմեացիների մոտ մ. թ. 1-ին դարում։

Հիշեցնենք, որ Հռոմը բաժանվել է 395 վականին

Միջին դարերի սկզբում դրանք անհետացել են, ապա նորից հայտնվել միայն13-րդ դարում։16-րդ դարում ստեղծվել է անագիամալգամով երեսպատված ապակե հայելի։

17-րդ դարից սկսած պատրաստել են նրբագեղ շրջանակներով երիզված տարբեր տեսակի ու չափի հայելիներ, որոնք հիմնականում օգտագործվել են իբրև զարդարանքի առարկա։

Կիրառում

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Գիտության և տեխնիկայի տարբեր բնագավառներում օգտագործվող ժամանակակից հայելիները լինում ենհարթ,գոգավոր ևուռուցիկ։ Հարթ հայելին օպտիկական միակ համակարգն է, որ տալիս էաբեռացիայից զուրկ կեղծ պատկեր։ Գոգավոր և ուռուցիկ հայելիները, որոնց անդրադարձնող մակերևույթը կարող է լինել գնդային, պարաբոլային, գլանային և այլն, օժտված են աբեռացիայի բոլոր տեսակներով, բացի գունայինից։ Հայելու մակերևույթի հղկման ճշտությունը կախված է օգտագործման նպատակից, օրինակ,աստղագիտական ևսպեկտրային որոշ սարքերում անհարթությունների չափերը չպետք է գերազանցենլուսային ալիքի երկարության 1/10-ը։

Օպտիկայում հատուկ նպատակներով օգտագործում են այնպիսի հայելիներ, որոնց անդրադարձման գործակիցն ունի ընտրական հատկություն, այսինքն՝ կախված է ալիքի երկարությունից։ Այդ հայելիներն ստացվում են հիմնականում ապակու լավ ողորկած մակերևույթի վրա բազմաշերտդիէլեկտրիկ ծածկույթ նստեցնելու եղանակով։ Շերտերի հաստությունների և բեկման ցուցիչների համապատասխան ընտրության դեպքում տարբեր երկարության ալիքների համար ստացվում են անդրադարձման տարբեր գործակիցներ։

Հայելիների և ոսպնյակների զուգակցումից ստացվում էհայելա–ոսպնյակային համակարգերի լայն խումբ։ Այդպիսի համակարգերը կիրառվում են աստղագիտական,լուսանկարչական սարքերում։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Տես՝ՀայելիՎիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Հայելի հոդվածին
Մեդիա ֆայլեր
ՎիիքպահեստՎիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնելՀայելի կատեգորիայում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկվածՀայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 157
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հայելի&oldid=10265134» էջից
Կատեգորիաներ:
Թաքցված կատեգորիաներ:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp