Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Jump to content
Վիքիպեդիա
Որոնել

Իջևան

40°52′32″ հս․ լ. 45°08′57″ ավ. ե.HGЯOL
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Իջևան
ադրբ.՝ Karvansara
ադրբ.՝ İcevan
Զինանշան

ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՏավուշ«Տավուշ»
ՀամայնքՏավուշի մարզ
Այլ անվանումներՔարվանսարա
Մակերես4,6 կմ²
ԲԾՄ700մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն19400 մարդ(2025)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական Եկեղեցի
Տեղաբնականունիջևանցի
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 (263)
Փոստային դասիչ4001, 4002
Ավտոմոբիլային կոդ57
Պաշտոնական կայքijevancity.am

Իջևան,քաղաքՀայաստանիՏավուշի մարզում։ Գտնվում էԱղստև գետի ափին՝Երևանից 142 կմ հեռավորության վրա։ Մարզի վարչական կենտրոնն է։

Անվանում

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Քարավանսարա քաղաքը 1893 թվականին
Քարավանսարա քաղաքը 1893 թվականին

Ներկայիս քաղաքի տեղում հնում գտնվել են իջևանատներ, որոնք սպասարկել ենԱսորիքից ուԴվինից դեպիՊարտավ ևՀյուսիսային Կովկաս գնացող առևտրական տարանցիկ ճանապարհը։ Պարսկական տիրապետության շրջանում այդ վայրը կոչվել էԻստիբուլաղ (պարսկերեն բառացի՝ «տաք աղբյուր»), ուր 1780-ական թվականներին հիմնադրվել է Քարվանսարա գյուղը։

Հայաստանում խորհրդային իշխանություն հաստատումից հետո վերանվանվել է Իջևան։ Քաղաքի կարգավիճակ ունի 1961 թվականից[1]։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Իջևանը գտնվում է Աղստև գետի երկու ափերին՝Իջևանյան լեռնաշղթայի ստորոտին։ ՔաղաքըԵրևանից գտնվում է 142 կմ հեռավորության վրա։ Իջևանը շրջապատված է լեռներով՝ պատված սաղարթախիտ անտառներով, որոնց տեղ-տեղ փոխարինում են ալպիական մարգագետինները։

Կլիմա

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Իջևանում, ինչպես նաև հարակից բնակավայրերում, կլիման բավականին մեղմ է. ամռանը ոչ շատ շոգ է, իսկ ձմռանը՝ ոչ սաստիկ ցուրտ։ Օդի միջին ջերմաստիճանը օգոստոսին կազմում է մոտ 23 °C, հունվարին՝ մոտ 0 °C, տարեկան տեղումների քանակը՝ 563 մմ։

Իջևանի կլիմայական տվյալները
ԱմիսհունվփետմարտապրմայհունհուլօգոսսեպհոկնոյդեկՏարի
Միջին բարձր °C (°F)4.9
(40.8)		6.2
(43.2)		11.4
(52.5)		18.0
(64.4)		23.2
(73.8)		27.1
(80.8)		30.5
(86.9)		29.9
(85.8)		25.7
(78.3)		19.3
(66.7)		12.4
(54.3)		6.8
(44.2)		17.95
(64.31)
Միջին օրական °C (°F)0.5
(32.9)		1.6
(34.9)		6.1
(43)		12.0
(53.6)		17.0
(62.6)		20.7
(69.3)		23.9
(75)		23.5
(74.3)		19.3
(66.7)		13.4
(56.1)		7.6
(45.7)		2.6
(36.7)		12.35
(54.23)
Միջին ցածր °C (°F)−3.8
(25.2)		−2.9
(26.8)		0.9
(33.6)		6.0
(42.8)		10.8
(51.4)		14.4
(57.9)		17.4
(63.3)		17.1
(62.8)		12.9
(55.2)		7.6
(45.7)		2.8
(37)		−1.6
(29.1)		6.8
(44.23)
Տեղումներ մմ (դյույմ)17
(0.67)		24
(0.94)		33
(1.3)		46
(1.81)		72
(2.83)		62
(2.44)		36
(1.42)		31
(1.22)		28
(1.1)		36
(1.42)		27
(1.06)		17
(0.67)		429
(16.88)
աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}}
Իջևան քաղաքի համայնապատկեր, 2021թ

Բնակչություն

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Իջևանի ազգաբնակչության փոփոխությունը[2].[1]

Տարի1831187318971926193919591976198919912001200420152025
Բնակիչ4401016179022614426763915006186811910020223203002080019400

Տնտեսություն

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Իջևանը հայտնի է իր գորգագործությամբ։ Այստեղ է գտնվումՀարավային Կովկասի ամենամեծ գորգագործականկոմբինատը, որը մեծ համբավ ուներ ողջԽորհրդային Միությունում։ Իջևանյան գորգագործության նմուշներն այսօր ևս պահպանվում ենՀայաստանի պատմության թանգարանում։

Իջևանը հայտնի է նաև իր գինիներով։ Քաղաքի մուտքի մոտ է գտնվումԻջևանի գինու-կոնյակի գործարանը։

Զբոսաշրջություն

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Իջևանի մոտակայքում գտնվողԿիրանց վանքը
Քարավանսարա քաղաքը 1891 թվականին
Քարավանսարա քաղաքը 1891 թվականին

Իջևանի տեսարժան վայրերից են կենտրոնական զբոսայգին, բուսաբանական այգին (Դենդրոպարկը),Իջևանի պատմաերկրագիտական թանգարանը և այլն։ Յուրաքանչյուր տարի Իջևանում տեղի է ունեցել ճարտարապետների միջազգային գիտաժողով, որի արդյունքում ստեղծված գործերը տեղադրված են կենտրոնական զբոսայգում։

Իջևանի տարածաշրջանը հայտնի է նաև իր պատմաճարտարապետական կոթողներով, որոնցից ամենահայտնինՄակարավանքն է։ Այն կառուցվել է 10-13-րդ դարերում, գտնվում էԱչաջուր գյուղի մոտ՝ Իջևանից 10 կմ հեռավորության վրա։ Տարածքի լեռներում բազմաթիվ են քարանձավները (Լաստիվեր՝ գյուղԵնոքավան 3 կմ)։

Իջևանը հարմարավետ վայր է ակտիվ հանգստի սիրահարների համար։ Այստեղ կարելի է կազմակերպել ձիարշավներ, հետիոտնային, հեծանվային արշավներ, վրանային երեկոներ։

Պատմամշակութային կառույցներ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Իջևանի գորգ

Հին Քարվանսարան գտնվում էր ներկայիս Իջևան քաղաքից 10 կմ հարավ՝ Աղստևի ձախ ափին։ Քաղաքի արևմտյան մասում է գտնվում13-րդ դարում կառուցված Սուրբ Հովհաննես եկեղեցին։

Տրանսպորտ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Քաղաքով անցնում է Երևան-Թբիլիսի մայրուղին։ Հողամասի փոխարեն անցնելովԱդրբեջանի տարածքով՝ Վրաստանի հետ կապ ունենալու համար կառուցվել է Իջևան-Բագրատաշեն մայրուղու նոր հատված։ Հրազդան-Ղազախ հատվածում Երևան-Ղազախ երկաթուղային գիծը ուժի մեջ է միայն Իջևան կայարանից։

Մշակույթ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Հանրապետության հյուսիս-արևելքում, մասնավորապես,Իջևանի շրջանում, քաղաքը վաղուց հայտնի էր իր գորգագործության վարպետներով. նրանց կողմից հյուսված գորգերով, «Խուրջինը» առանձնանում է նկարի հարուստ գույներով և նրբագեղությամբ։Հայաստանի պատմության թանգարանում ցուցադրվում են հին Իջևանի գորգերի գեղեցիկ նմուշներ։ Քաղաքն ունի պատմաազգագրական թանգարան[3]։

Սպորտ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Արնար (մարզադաշտ)

Խորհրդային տարիներին քաղաքը ներկայացնում էինԲենտոնիտ ՖԱ թիմը, որը կոչված է Բենտոնիտի անունով։ 1990 թվականին մեկ մրցաշրջան անցկացնելուց հետո թիմը կազմալուծվել է։ 2007 թվականի սկզբին թիմը վերստեղծվել է՝ շնորհիվ նախկին ֆուտբոլիստ, այժմ՝ գործարար Դավիթ Դավթյանի[4], որն իրականացրել է լայնածավալ ծրագրեր ։ Բայց գավաթում երկու հանդիպում և մի քանի ընկերական խաղ անցկացնելուց հետո թիմը լուծարվել է՝ ֆինանսավորման արագ ավարտի պատճառով։

Քաղաքն ունի «Արնար» մարզադաշտ, որը կառուցվել է 2007 թվականին։ Ներկայումս օգտագործվում է հիմնականում ֆուտբոլային հանդիպումների համար։2008 թվականին «Արնար» մարզադաշտում անցկացվել էՀայաստանի ֆուտբոլի գավաթի խաղարկության եզրափակիչ հանդիպումը«Արարատ Երևան ՖԱի» և«Ուրարտու ՖԱի» միջև։ Մարզադաշտի հարևանությամբ կա մարզասրահների մինի խաղադաշտ։

Տեսարժան վայրեր

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
  • Սուրբ Հովհաննես մատուռ
  • Դենդրոպարկ
  • Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի
  • Քանդակների այգի
  • Մայր Հայաստանի արձան
  • Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցի
  • «Իջևան» պատմա-երկրագիտական թանգարան

Քույր քաղաքներ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Իջևանում ծնվածներ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Տես նաև

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
  1. ↑Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987).Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  2. ↑«Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 84»(PDF). Արխիվացված էօրիգինալից(PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 14-ին.
  3. ↑Список памятниковԱրխիվացված 2014-02-01Wayback Machine(ռուս.)
  4. ↑В Иджеване строится футбольный стадион(չաշխատող հղում)(ռուս.)
  5. ↑http://tavush.gov.am/files/docs/319.docxНедоступная(չաշխատող հղում) ссылка|date=Июнь 2018 |bot=InternetArchiveBot

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել |խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են«Իջևան» հոդվածին։
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Մայրաքաղաք՝Երևան
Աբովյան •Ագարակ •Ալավերդի •Ախթալա •Այրում •Աշտարակ •Ապարան •Արարատ •Արթիկ •Արմավիր •Արտաշատ •Բերդ •Բյուրեղավան •Գավառ •Գյումրի •Գորիս •Դաստակերտ •Դիլիջան •Եղեգնաձոր •Եղվարդ •Թալին •Թումանյան •Իջևան •Ծաղկաձոր •Կապան •Հրազդան •Ճամբարակ •Մարալիկ •Մարտունի •Մասիս •Մեծամոր •Մեղրի •Նոյեմբերյան •Նոր Հաճն •Շամլուղ •Չարենցավան •Ջերմուկ •Սիսիան •Սպիտակ •Ստեփանավան •Սևան •Վաղարշապատ •Վայք •Վանաձոր •Վարդենիս •Վեդի •Տաշիր •Քաջարան
Տավուշի մարզի բնակավայրերՀայաստան
Դիլիջանի տարածաշրջան, Դիլիջան համայնք

Իջևանի տարածաշրջան
Նոյեմբերյանի տարածաշրջան, Նոյեմբերյան համայնք
Կողբ համայնք
Այրում համայնք
Բերդի տարածաշրջան (Շամշադին), Բերդ համայնք
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իջևան&oldid=10465012» էջից
Կատեգորիաներ:
Թաքցված կատեգորիաներ:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp