Բուդապեշտ,Հունգարիայի մայրաքաղաքը։ Ունի 1,7 միլիոն բնակիչ, իսկ քաղաքամերձ բնակավայրերի հետ միասին՝ 2,5 միլիոն։ ԲուդապեշտըՀունգարիայի քաղաքական, առևտրային, տրանսպորտային և մշակութային կենտրոնն է։Դանուբ գետը բաժանում է քաղաքը երկու հիմնական մասի`Բուդա (արևմտյան մաս) ևՊեշտ (արևելյան մաս)։ Բուդան լեռնոտ և անտառաշատ է, մինչ Պեշտը մաս է կազմումՀունգարիայի մեծ հարթավայրի։ Բուդապեշտը Եվրոպական Միության իններորդ բազմամարդ քաղաքն է։
Բուդայի տարածքում ապրել են Ք.ա. 5-րդ դարիցկելտեր։Հռոմեացիները նվաճել են կելտերի բնակավայրերը և ստեղծել ենԱքվինկում (լատիներեն՝Aquincum) քաղաքը, ինչըՀռոմեական կայսրության կարևորագույն քաղաքներից մեկն էր (Ք.հ. 1-5-րդ դդ.)։ Հունգարները 9-րդ դարից են հաստատվել տարածքում։ Բուդայի ամրոցը հիմնվել էԲելա Դ թագավորի կողմից, իսկՄաթիաս թագավորի օրոք դարձել է միջազգային ռենեսանսային կենտրոն։ 16-17-րդ դարերում թուրքերի լծի տակ էր գտնվում, 18-19-րդ դարերում նորից ծաղկում էր ապրում։ 1873 թվականինԲուդա,Պեշտ և Օբուդա («Հին Բուդա») քաղաքները միացան, այդ ժամանակվանից ամբողջ բնակավայրը կոչվում է Բուդապեշտ։
Հայտնի է հռոմեական ժամանակներից՝ Աքվինկում անունով։ Բաղկացած է պատմականորեն ձևավորված երեք մասից՝ Պեշտից, Բուդայից և Օբուգայից (հայտնի է 1148 թվականից), որոնք 1872 թվականին միավորվել են և ստացել Բուդապեշտ անունը։
Ենթադրում են, որ «Բուդա» և «Պեշտ» անվանումներն ունենսլավոնական ծագում․ Բուդա (Դանուբի աջ ափին) նշանակում է «խրճիթ» կամ «շինություն», իսկ Պեշտ (Դանուբի ձախ ափին)՝ «քարանձավ» կամ «օջախ»[2]։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկվածՀայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 582)։
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
