Tajyguery térãhormona ha'emba'ereko osẽvañande reterekoveapỹigui ha ojeiporu omomba'apo hag̃ua tekoveapỹi ambuéva. Tajyguery niko umi oikuaaukáva ñande rete pehẽngue mba'éichapa omba'apo va'erã, upéva ojapojoaypykatu hajyguéva ndive (sistema nervioso), jepémo umi tajyguery oike ñande retetajygue tyepývo opoíva mba'erykue ypykatúpe (sistema endocrino).[1][2]
Tajyguery ojejapo umitajygue tyepývo opoíva mba'erykuépe (glándulas endocrinas), ko ñe'ẽendocrino he'ise ojepoíva mba'erykue tuguýpe. Tuichamba'e ko'ã tajyguery ombohekóvo ñanderete heko.
Ojehechakuaa oĩhayvypóra retépe amo 50 tajyguery opaichaguágui,[3] umíva apytépe ko'ãva niko ojeikuaavéva:
- Adrenalina: ombopya'eve ñanekorasõ, ombopukuve ñane pytuhẽ rapekuéra ha omomichĩ ñande ruguy rape'i.
- Estrógeno: ome'ẽva kuñáme hekotee ha omomba'apoiperiódo.
- Insulina térã teteasukary:páncreas (perykã térã teteasukarupa) ryepýpe ojejapóva, oipytyvõ ñande rete toiporu porãveteteasuka (glucosa).
- Melatonina: ñanemonge ñanembopytu'úvo.
- Prolactina: oipytyvõ tojejapo hag̃uakambykuñakámame omomemby rire.
- Progesterona: omomba'apo kuñaperiódo ha oipytyvõtyeguasúpe.
- Serotonina: ñanembohory ha ñanemboheko porãve.
- Tajyguery ombokakuaáva: ñanepytyvõ jakakuaa porã hag̃ua, ombopuku ha omombarete ñandekangue.
- Tajyguery ombokuaru'ỹva térãantidiurético: omba'apo ñandepitikiri'ípe ha ombohekoy hatuguy ñande retépe.
- Testosterona: ome'ẽva kuimba'épe hekotee ha ojejapo kuimba'erapi'ápe.
- ↑ Hormones and behaviour: a psychological approach. Cambridge: Cambridge Univ. Press. 2008.ISBN978-0521692014.
- ↑Nussey S. & Whitehead S. 2001.Endocrinology: an integrated approach. Oxford: Bios Scientific Publ.Tembiecharã:ISBN[1]
- ↑Hormônios - Toda Matéria (todamateria.com.br)
