Rruánda retãyguakuéraimboriahu, hákatu ára ha ára oñemoporãve ha ipirapire mba'apo ñemohenda oiko porãve avei, tetã okakuaavéva opa umi tetã Áfrikape.[5][6] Hetaite Rruánda retãyguaoñemitỹ oiko hag̃ua ára ha ára, hákatu ojehecha pya'e okakuaa yvýguikuarepoti ñemosẽ ko tetãme ha koga'a ñemu.[7] Ko tetã itáva tuichavéva ha'eKigali, ko tetã itavusu avei, amo 1.130.000 tavaygua oiko pe távape. Táva guasu ambuéve oĩva ko tetãme ha'eMbutáre, Rruánda itavusukue, haMuhanga.
Sa'ary XIX ipahápe, Rruánda oĩAlemáña ipoguýpe, ikolóniaicha, opa rireÑorairõ Guasu Peteĩha Alemáña ombohasa katuete ikolóniaVéyhika retãme, opa rireÑorairõ Guasu Mokõiha,ONU haVéyhika oisãmbyhy ko tetãre, hákatu hetaite okakuaa jekopyty'ỹ ha ñembojuavy umi Rruánda retãygua mbytépe, ára1 jasypokõi ary1962-pe ko tetã ohupyty isãso. Ojegueromandu'a Rruánda retãme heta ñorairõ oiko anga akue, techapyrãme oiko upejejuka heta 1994 pegua, omanóvo amo 1.000.000 Rruánda retãygua, ko'ãga ojehecháramo jepe ko tetã iporãiteha jeiko hag̃ua, tetã oñeimevéva kyhyje'ỹme opaÁfrika pegua ha 5ha opa Yvýgui.[8]
.svg)
