Guaiapi térãoiampi haWaiãpi, avei, ha'éva hína ypyguakuéra aty tupi-guarani oikovéva tetãvorePara haAmapape,Vrasilpe, haGujána Hyãsiapeguape. Ko´ãga Oikovéva ha´ekuéra ysyry Oiapoque, Jari ha Araguari apytépe, hákatu yma oikova'ekueysyry xingurembe'y rehe. Ojapóva Mba'eporãnguéra guarani ta´ãnga rehegua héravaMba'eporã kusiwa ojeipuruha omoporã haguã hete térã imba'ekuéra, ha umía ojedeklaraUnescope "Patrimonio oral e inmaterial de la humanidad, avei ojedeklara hese "patrimonio cultural"Vrasilpe, ary 2002-pe. Oiva 905 guaiapikuéraVrasilpe (ary 2008-pe) ha 710Gujánape (ary 2002-pe).Oñe'ẽva ha'ekuéra Wayampi térã waiampiñe´ẽ. Ko'ã ha'e ñe'endymi umi ñe'ẽ mokoi rehegua: