Carlomagno (Latinañe'ẽme,Carolus [Karolus]Magnus; 2 jasyrundy 742, 747 térã 748-Aquisgrán, 28 jasyteĩ 814) ha'e akueRróma ha Heymáña Mburuvi Marangatu mburuvichavete ary 800 guive omano peve.
Ha'ePipíno pe Mbykýva ra'y haBertrada de Laon memby, omyengovia itúva ha oisãmbyhy ityvýra ykére,Carlomán I. Oñokarãi py'ỹinte hikuái ha oñemoĩ vai vaive ojuehe, Carlomán sapy'ánte omano ha upéicha noñorairõi hikuái. Carlomagno ha Pápa katóliko oñoirũ porãite, itúva oñemoirũ haguéicha, ha oñangareko Rróma rekoháre ipu'akapaite rire umi lombádo kuéra rehe, Itália retãme (Umi lombádo niko ou va'ekue Mbyte Európagui ha ondyry Itáliare). Heta oñorairõ umimusulmã rehe, ondyryséva hikuái Ivéria rehe,[1] oñorairõ avei umielávo kuéra rehe.
Omyasãi Franko-kuéra yvy oiko peve chugui peteĩmburuvi, ko tetã poguýpe omoĩ Európa vore kuarahyreikegua ha mbytegua. Ha'e niko omoĩ Itália ipoguýpe hapápaLeõ III omomburuvicha chupeImperator Augustus ramo ára25 jasypakõi ary800 aja,Rróma-pe.
Ha'e oisãmbyhy aja, ojehecha oparupi Kuarahyreike Európapetembiapoporã ha pe ohekáva arandupy mba'e. Hembiapo hetãme rupive ha oñorairõháicha ambue tetãme rupive, Carlomagno omopyenda ha omohenda Európa ohasa hag̃uaÁra Mbytegua pukukue rupi. Ko'ágã, ojehechakuaa Carlomagno omboypyhaHyãsia haAlemáña mburuvichavete ñemoñare, ojehero chupe hikuái Carlos I, ha «Európa túva» avei.
- ↑Andre Maurois,Historia de Francia, p. 36.
