Ñemboyke rembiecharã,kagua morotĩ omboyke ha omoha'eño kagua hovýpe.Ñemboyke ha'e oĩvotapichakuéra aty omoha'eñóva ha ojapo'i umi hesegua'ỹvape, omoheñóivo tekoavy, ñemosẽ, ñesãmbyky térã oporoporavorrása,piresa'y,jeroviapy,meña/meña jekuaauka tératetã ha tekoha ypy rupive. Ñemboyke ikatu oiko oñemomba'evesévo térã oñemomichĩsévotekoiterape yvypórape guarã, upéicha oiko joja'ỹ tapichakuéra apytépe.[1]Yvypóra Tekoiterape Kuaaukaha Pavẽ he'i oñeñangareko va'erãha opavave rehe ani hag̃ua oĩ ñemboyke taha'e ha'éva.
Jepivénte umi oñemboykéva ha'e umimbovyvéva, umi ojapóva aty ndatuicháiva ha ohasa'asy teko joja'ỹme.[2][3]
Oparupi ikatu jahecha mba'e oporomboykéva, taha'e ha'évatavarandu,jepokuaa,tetã ñesãmbyhy ha léi, jahecha voi jepe umi tapicha he'ihápe ivaiha ko ñemboyke. Oĩ tetã oñeha'ãmbáva ohekávo toiko hag̃ua teko joja umi ohasa'asýmava apytépe, upéicha omoheñóiñemboyke mba'eporã ohekáva, ha'éva oipytyvõsévo umi mbovyvévape. Techapyrã, tetã ikatu ojapoléi kuóta rehegua, upéicha oĩ va'erã mbovy tapicha oiporavóva hikuái, he'írõ oĩ va'erãha opaite tetã remimoĩmbyre 50% ikuñáva, upéicha ojejapóta.
Upeichaite jahecha heta tetãmeAmérika Latína tuichakuévo,Volívia,Kóta Rríka,Ekuatóry,Méhiko,Perũ haPanama oreko léi he'íva oĩ va'erãha 50% ikuñáva;Ondúrape ojeiporavo 40% ary 2012 jave ha ojupi va'erã ojehupyty peve teko jojaite.Tavakuairetã Ndominikagua haUruguái he'i iporãmaha 33%.Brasil,El Salvador haHaiti oreko 30%. Ipahápe, ha kuóta michĩvéva reheve, jarekoParaguái, orekóva léi he'íva iporãha 20%.[4]
Ñemboyke heñói oĩ ohecháva oĩha ndaheseguáiva ha oñeimo'ã iporãveha umi ndaheseguáigui, upe rire ikatu ojoaju tapichakuéra ambuévare oimo'ãva ha'e oimo'ãháicha.
Umi jahechavéva oñemboykevaha ha'ekuña,tapicha rekojoparaita,tapicha ikatupyry ambuéva,ijorivapy ndojeikuaaitéva, ikarai ha ikuñakaraietémava ha pytagua, jepémo ikatu oĩ ñemboyke opavavépe guarã.
