| Tereg̃uahẽ porãiteVikipetãme, opaite tembikuaa hekosãsóva renda, opavave ikatúvaohai. |
COVID-19 ñemosarambi guasu niko pekoronavíru mba'asy tuichavéva oñepyrũ oñemosarambi oparupijasypakõi2019-pe, koCOVID-19 niko peteĩmba'asy vai pyahu peteĩva pekoronavíru atýgui ome'ẽva. Ojehecha peteĩháme oñepyrũ távaWuhan-pe jasypakõi 2019-pe, tetãvoreHubei itavusu,Chína retãme, upépe ojehecha tapichakuére ipytuhẽ asy ha ndojeikuaái mba'érepa. Haimete opavave umi hasýva omba'apo térã oiko aguĩ umi omba'ápova Piraro'o Ñemuha Guasúpe Wuhan Táva pegua.Tesãi Arapygua Atyguasu (OMS) ohechakuaa ára11 jasyapy 2020-pe oikoha ko mba'asýgui ñemosarambi guasu oparupi.
Ára 6 jasypoteĩ ary 2022 meve, oñemomarandu oikoha amo 535 sua hasýva 260 tetãme ha yvy pehẽnguépe, amove 6.320.861 omanóva. Upéicha avei, jasypoteĩ 2022 aja oĩma 5.180.000.000 tapicha orekómava vakúna ojokokuaáva koronavíru, péva hína 66% opaite tekovégui ko yvy ápe ári.OMS he'i amo 10 % opaite tapichakuéragui hasýmava ko mba'asýgui, jasypa2020-pe (upéicha he'ise amo 780 sua tapicha hasýmava), oparupi oĩgui hetaite nomombe'úiva hasyha térã hasyhague.
Ko víru hérakoronavíru oñemosarambi jepe tapicha tapicháre, tenondeite oñemuasãi juruaysy michĩ sa'i ohypýi, juru rendy osẽva hasýgui oñe'ẽvo, hu'úvo, iñatĩávo térã iñambúvo. Oñemosarambi pya'eve tapichakuéra oiko oñondive peteĩ tendápe, ikatu avei oñemuasãi japokóvo mba'e oimeraẽva iky'áva ha upéi japoko ñande jurúre, ñande resáre térã ñane tĩre. Víru oñemohenda yvypóra retépe 5 ára aja, oiméne ikatu hi'are mokõi térã amo 14 ára aja.
… karaiIsaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pealkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive peThiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pevakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karaiSimón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramoÑemby Amérika-pe?
… ára14 jasyapy jave, ojegueromandu'aPi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehaipapapy π (3,14) ha ojehai pe arange amoTetãvore Joapykuérape (3/14).
…Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩgorro frigio).
Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendávainternet-pewiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umitekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãiCreative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramotekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu,reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".
Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
Vikipetã oikoWikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatávatembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
