Marruéko—héra tee hínaMburuvi Marruéko ha'e peteĩtetã hekosãsóva ojejuhúvaMageréve-pe,Áfrika ipehẽngue yvatépe, oñehembe'ývaparaguasu Atlántiko rehe hapara Yvy mbytépe rehe.

Upeypo'i Hivyraytã ombojei MarruékoEurópa yvyrusúgui. Ijerére ojejuhu kuarahyresẽ ngotyo tetãArhélia —yvy pehẽngue ã mokõi retãgui oñohembe'ýva oñembotýma ary 1994 guive—, ñemby kuarahyreike gotyo ojejuhu upe yvy héravaKuarahyreike Saára, yvate gotyo ojejuhu tetãEpáña, oñohembe'y yvy ha y rupive —Ceuta,Melilla ha opa umiplazas de soberanía— ha ñemby gotyoMauritáña. Marruéko oñembojára Kuarahyreike Saára ijyvy apekue pehẽnguére, oiko rire ary 1975-pe Epáña ñesẽ upe kolóniagui ojehero akue Saára Epáñagua.

Marruéko ha'e upe tetã árave ojejuhuvehápe oiko tapichakuéra oñemoarandúvakaraiñe'ẽre. Ary 1984 guive ary 2017 meve, Marruéko ha'e akue tetã peteĩvaÁfrika pegua noĩriÁfrika Joatýpe. Hákatu, ojeheja toike jey tetã Marruéko upe atýpe, ára 30 jasyteĩ ary 2017-pe, oiko jave Amandaje Guasu 28ha Áfrika Joaty pegua,Etiopia retãme.

• 1794.— PemoheñoihaTetãvorekuéra Joaju peguaEli Whitney ojapo paténte omboypýgui pemandyju resa'ỹijoha, mákina oipe'a hasy'ỹ mandyju ipirégui.
• 1879.— HeñóiAlbert Einstein (ta'angápe),tembikuaatyháraAlemáña megua,Jopói NobelMba'erekokuaa rehegua1921-me.
• 1883.— OmanoKarl Marx,virurekokuaahára hamomaranduháracomunístaPurúsia pegua.
• 1887.— HeñóiSylvia Beach, aranduka apoháraTetãvorekuéra Joaju pegua.
• 2007.— OmanoLucie Aubrac, mbo'eháraHyãsia pegua heta oipytyvõ hetãÑorairõ Guasu Mokõiha aja.

… karaiIsaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pealkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.

… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive peThiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pevakytéria ituichavéva.

… sa'ary XIX jave, karaiSimón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramoÑemby Amérika-pe?

… ára14 jasyapy jave, ojegueromandu'aPi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehaipapapy π (3,14) ha ojehai pe arange amoTetãvore Joapykuérape (3/14).

…Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩgorro frigio).

Vikipetã ha'e tembiapo ohekáva jajapo hag̃ua oñondivepa peteĩñe'ẽryrupavẽ iñe'ẽ hetáva, opavavéva ikatu ohai ha oñemoarandu hese, oñemopyendávainternet-pewiki rembiporu rupive. Ko'ápe, roipota rejuhukuaaha opaite tembikuaa hekosãsóva, upéva he'ise marandu ndaijapúiva, ikatu jaikuaa moõguipa oúva, ha ikatúva oñemoambue térã ojehai jey. Ko tembiapo oguata umitekorã ombohapéva rupive ha opa imarandu oñemyasãiCreative Commons BY-SA rupive ha upe rupi ikatu ojepuru ojepotaháicha imarandu, oĩramotekorã jepururã guýpe. Nde avei ikatu ohai ha omoambue Vikipetã marandu,reike va'erãnte nde réra reheve ha remba'apo va'erã umi tekorã tenondeguáva, ha'éva "jahai va'erã mba'e ikatúva jaikuaa porãite iñañeteha" ha "marandu imba'eguasúva opavavépe".

Opa umi ohaíva ha omba'apóva ko'ápe oipytyvõ potahápe kyre'ỹ ha oñembyaty oñondive peteĩ aty oñepytyvõvape, tendota'ỹva, oiporavo ha omba'apo joáva. Ndahasýi reñepyrũ hag̃ua, rehaikuaa avañe'ẽme ha reporandu va'erãnte pe ndereikuaáiva. Iporãite ñañemongetávo, upéicha ñamba'apo porãve ha ituichavéta ko ñane rembiapo.