EnEspaña, a súa proclamación como monarca foi precipitada polo incremento da violencia que seguiu ao episodio doLevantamento do 2 de maio e culminou nun período de convulsións e intrigas políticas instigadas pola estratexia doemperadorNapoleón I para obter a abdicación do trono da dinastía reinante deCarlos IV de España asegurando a influencia e a primacía doPrimeiro Imperio Francés e incrementando a dependencia española para cos intereses políticos, económicos e militares bonapartistas, en detrimento das súas nacións inimigas, principalmentePortugal eGran Bretaña. Porén, lonxe de obter unha lexitimación ante a maioría da opinión pública e de frear a dinámica do enfrontamento armado, esta proclamación foi rexeitada polos órganos de poder autóctonos como oConsello de Castela e aXunta Suprema Central e, máis adiante, polasCortes reunidas en Cádiz, decidindo a xeneralización do conflito daguerra da Independencia española. Neste contexto, o goberno de Xosé I Bonaparte, que debía distinguirse polo seu carácter reformista xurdido daCarta de Baiona, só puido exercerse nas zonas baixo o control militar doExército imperial e, aínda que a maior parte das súas accións non puideron concretarse ante a continua hostilidade, ou foron derrogadas durante o reinado deFernando VII de España, outras perduraron, como as melloras do urbanismo en varias cidades.
Xosé Bonaparte coñeceu á que sería a súa esposa,Xulia Clary, grazas á princesaDesideria, irmá máis nova de Xulia. Desideria era a noiva do futuro emperador, chegando incluso a comprometerse en1795, pero coa que Napoleón rompeu o compromiso para casar conXosefina de Beauharnais.[10]
Tras o casamento a parella instalouse enXénova, onde Xosé Bonaparte, xurista de profesión, traballou como avogado. A súa vida tranquila en Italia, que tanto agradaba a Xulia, sería breve, xa que Napoleón se apoiaría no seu irmán para a realización das súas ambicións políticas. Durante asGuerras napoleónicas a responsabilidade de Xosé Bonaparte acrecentouse. En1796 tomou parte na campaña de Napoleón en Italia. Ao ano seguinte, durante aPrimeira República francesa, actuou comodiplomático, primeiro na corte deParma e despois enRoma.[10][11][12] Foi membro doConsello dos Cincocentos, o órgano lexislativo inferior na época doDirectorio, en1798.
Mentres que a carreira política de Xosé alcanzaba cotas cada vez máis altas, Xulia esforzábase en crear unha familia afastada do poder e da política internacional. En1796 nacería a primeira filla do matrimonio, Xulia, que falecería aos poucos meses do parto. Cinco anos despois, en1801, naceu a súa segunda filla, Zenaida, que chegaría a serinfanta de España e incluso, segundo algúns historiadores,princesa de Asturias, ao ser a filla máis vella dos reis. En1802 Xulia Clary daría a luz a súa terceira e última filla, Carlota, que chegaría a ser, aínda que por pouco tempo,raíña de Holanda, xa que casou co seu primo o príncipeNapoleón Lois Bonaparte, fillo deLois Bonaparte.[10][13]
A coroación de Napoleón.
Xulia era, segundo parece, moi capaz de comportarse de acordo coa etiqueta da corte, pero prefería vivir unha vida privada rodeada da súa familia no seu castelo deMortefontaine, no departamento deOise (que comprara en 1800), afastada da corte, así como do seu adúltero cónxuxe.[14]
En1804, cando se proclamouemperador, fixo ao seu irmán XoséPríncipe Imperial, polo que Xulia foiPrincesa Imperial. Durante a coroación do emperador, Xulia foi encargada, coas súas cuñadas, de termar da cola da emperatrizXosefina.[14]
Napoleón nomeou a Xosé en1806rei de Nápoles (reino daquela denominadode Nápoles e Sicilia), función que desempeñaría durante dous anos,[10][11] Xulia prefiriu permanecer separada do rei, xaque prefería vivir unha vida privada rodeada da súa familia no seu castelo deMortefontaine, no departamento deOise (que comprara en 1800), afastada da corte, así como do seu adúltero cónxuxe, aínda que cerimoniosamente foi tratada como raíña na corte imperial deParís.[14]
Finalmente a raíña reuniuse con Xosé enNápoles antes de abril de1808, cando foi enviada alí por Napoleón para que o apoiase, xa que nese momento Xosé enfrontánase a unha rebelión. Cando abandonaron o reino, os napolitanos estaban convencidos de que levaran con eles moitos obxectos de valor e comentaban: "o rei chegou como un soberano e saíu como un bandido. A raíña chegou vestida con farrapos e saíu como unha soberana".[14]
Pese a que sempre se afirmou que a razón das reticencias da raíña a viaxar a Nápoles se debía ao seu mal estado de saúde, actualmente crese que á raíña Xulia lle chegaran rumores da existencia dunha amante do seu marido. Sexa como for, a estancia en Nápoles sería breve, xa que aos poucos meses Xosé Bonaparte sería nomeado por Napoleónrei de España.[10]
Porén, o reinado efectivo de Xosé I,premier et dernier ("primeiro e último") como o chamou nas susMémoires o zeneralThiébault, comezou o7 de xullo de1808, despois de xurar a novaConstitución e de recibir, acto seguido, o xuramento de fidelidade dos compoñentes da Xunta Española de Baiona.
Promulgou aConstitución de Baiona nun intento de gañar o apoio dosilustrados españois (os chamadosafrancesados), sen lograr facer triunfar o programa reformista do seu goberno. O feito de que fose imposto polo invasor, así como as súas medidas liberais e ilustradas, toparon coa hostilidade popular e alleáronlle o apoio do pobo español, incluso de moitos dos propios ilustrados.
En1808 creou o Ministerio de Policía, antecedente histórico do actualMinisterio do Interior de España. Tamén publicou (decembro de1809) o anuncio da fundación dun museo de Belas Artes, baixo a denominación deMuseo Xosefino. A súa pretensión era equipararMadrid a outras capitais europeas que xa contaban con museos reais abertos ao público. Por outro lado, con dita institución pretendía reter as obras de arte que o seu irmán Napoleón e certos militares franceses estaban levando aFrancia.
O museo como tal non chegou a fundarse; sería o seu sucesor no trono español,Fernando VII, quen abordou a súa creación, inaugurándoo en1819, comoMuseo do Prado.
Monograma de Xosé I.
Durante o seu reinado coñeceuse polo alcume despectivo dePepe Botella, en referencia a un supostoalcoholismo, que parece seguro que non era certo.[15]
O pobo de Madrid tamén o alcumou comoPepe plazuelas, xa que abriu moitas prazas na capital, principalmente derribando igrexas e conventos. A máis importante foi aplaza de Oriente, diante doPalacio Real.
Xosé tivo que fuxir ante a derrota das tropas francesas nabatalla de Bailén. A intervención do propio emperador Bonaparte, xunto co groso do seu exército, conseguiu que puidera establecer o seu goberno na capital. Pero a situación en España chegou a ser insostíbel. Finalmente, en1813, tras a derrota nabatalla de Arapiles, o22 de xullo de1812, Xosé abandonouMadrid para fuxir aFrancia. Ao seu paso porVitoria, foi alcanzado polas tropas do duque deWellington que derrotaron ao seu exército. Saíu definitivamente de España o13 de xuño de1813 sen o seu valioso "equipaxe", que consistía nas xoias da coroa española e obras de arte, para refuxiarse enFrancia, onde permaneceu até a caída deNapoleón. A derrota de Arapiles forzou aNapoleón a devolver a coroa do país aFernando VII, mediante otratado de Valençay, finalizando así aguerra da Independencia española.[16][17][18][19]
Ambos acompáñano na súa viaxe aParís en1811 para o bautizo deNapoleón II de Francia, pero Ortuño falece en París. María del Pilar permanecerá ao lado de Xosé até a súa fuxida definitiva Francia onde, perdido o trono, perdido o interese.
Ademais mantivo relacións coa condesa de Jaruco, un romance que lle custou cinco millóns de reais. María Teresa Montalvo y O'Farril casara moi nova con entón hombre máis rico deCuba, aínda que o seu marido se arruinou na corte deCarlos IV. O seu tío materno era Ministro da Guerra de Xosé I. Ao falecer, encapricharíase da súa filla María de las Mercedes, esposa do Capitán Xeneral da súa Guardia, Christophe-Antoine Merlin. Xosé I noméao conde de Merlin en1810,[20] e manteno constantemente en misións fóra de Madrid. Referente a isto corría a copla popular:
La señora condesa tiene un tintero donde moja la pluma José primero.
A cantante italiana de ópera Fineschi, a francesa Nancy Derjeux (cuxo marido fixo pingües negocios de subministración ás tropas francesas en España) e a baronesa Burke, esposa do embaixador deDinamarca, completan as conquistas amorosas de Xosé.
O castelo de Prangins.Fachada da Basílica da Santa Cruz de Florencia.Tumba de Xosé I Bonaparte nos Inválidos.
Tras a súa saída de España, Xosé Bonaparte trasladouse aosEstados Unidos onde, grazas á venda das xoias da coroa española, construíu unha mansión en Point Breeze (Filadelfia) luxosamente amoblada e cunha impresionante colección de libros raros e obras de arte; rodeouna ademais dun gran parque cun estanque artificial. Alí tratou con personalidades como o senador e xurista Joseph Hopkinson, que vivía tamén enBordentown e representaba no Congreso aPensilvania; o banquiero Nicholas Biddle, cuxa propiedade,Andalusia, estaba xusto ao outro lado dorío Delaware; a escritoraFrances Wright, o banqueiro e filántropo de orixe francesa Stephen Girard, durante algún tempo a maior fortuna estadounidense; o presidenteJohn Quincy Adams e o seu Secretario de EstadoHenry Clay; o políticoDaniel Webster ou omarqués de La Fayette.
Nos Estados Unidos, Bonaparte residiu sen a compaña da súa muller, que coidaba das súas fillas enEuropa. Xulia, durante aguerra da Independencia española, deu refuxio á súa irmáDesideria Clary que, polo seu matrimonio co príncipeCarlos, herdeiro deSuecia, que era en realidade un cidadán enimigo, así como á súa cuñada Catarina de Württemberg, na súa casa de Mortefontaine e, cando as tropas aliadas tomaronParís en1814, Xulia refuxiouse na casa de Desideria nesa cidade.[11] Despois da deposición de Napoleón, Xulia comprou ocastelo de Prangins, enSuíza, cerca dolago Léman.
Despois dabatalla de Waterloo e a segunda e definitiva caída de Napoleón, Xosé comprou unha propiedad no estado deNova Jersey, cerca dorío Delaware, co produto da venda depintura española roubada noPalacio Real de Madrid, e en varios castelos, mosteiros e casas de concellos. En1816, Desideria, que era princesa deSuecia, quixo levar a Xulia con ela ao seu regreso a Suecia; o seu marido Carlos, porén, pensou que isto era imprudente, porque Xulia era membro da familia Bonaparte e a súa presenza no país podería ser tomada como un signo de que el se puxera ao lado do deposto Napoleón e, ao final, non foi.
Xosé estaba, pois, sen esposa, pero vivía cunha amante estadounidense, e usaba o título deconde deSurvilliers, entregado a obras de beneficencia e a protexer aosbonapartistas emigrados por medio damasonería até1841, cando recibiu autorización para instalarse enFlorencia. Xulia foi coas súas dúas fillas a vivir aFrankfurt, onde permaneceu durante seis anos, separada do seu esposo franco-americano, onde intentou, malvendendo en non poucas ocasións o patrimonio que o seu marido furtara en España, refacer a súa vida co apoio das súas fillas, xa adultas.[10] Máis tarde instalouse enBruxelas e logo enFlorencia, noPalacio Serristori. En1823, foi aSuecia canda a súa irmá Desideria, xa raíña de Suecia.
Fonalmente, en1840, Xosé reuniuse con Xulia en Florencia. Xosé Bonaparte morreu o28 de xullo de1844 en Florencia, aos 76 anos de idade. Xulia faleceu na mesma cidade oito meses máis tarde, o7 de abril de1845, á idade de 73 anos. Foron enterrados xuntos naBasílica da Santa Cruz de Florencia.
Pero 17 anos máis tarde, en1862, o autoproclamadoemperadorNapoleón III levou o restos de Xosé Bonaparte aFrancia, e inhumounos nosInválidos á dereita do seu irmán, o emperador Napoleón I.[21]
Os restos de Xulia aínda están na Basílica da Santa Cruz, ao lado dos da súa filla, Carlota, que morreu de parto enLucca o3 de marzo de1839, aos 37 anos de idade.
Adenais, Xosé Bonaparte tivo varios fillos extramatrimoniais coas súas diferentes amantes:[22]
Con Giula Colonna, condesa de Stigliano:
Giulo (1807)
Teresa (1808), ambos mortos de pouca idade.
Con Annette Savage, nada enFiladelfia dunha familia de cuáqueros descendentes da princesa indiennePocahontas:
Dúas fillas, entre elas Caroline (1822). Annette casou con Charles Lafolie, que recoñecereu a Caroline. Caroline Lafolie casou co coronel Zébulon Howell Benton.
O rei Xosé I é o personaxe principal da novela deBenito Pérez GaldósEl equipaje del rey José.Episodios Nacionales, 1ª serie, nº 11, publicada en1875. Hai varias reimpresións recentes, entre elas a publicada en 1976 por Alianza Editorial.ISBN 978-84-206-5011-0.
Xosé I aparece tamén naserie de televisión hispano-francesa deTVELos desastres de la guerra, centrada na crise de 1808-1814, onde é interpretado porPhilippe Roleau.
↑Mercader, Joan (1971).José Bonaparte, rey de España, 1808-1813: historia externa del reinado. Consejo Superior de Investigaciones Científicas. Instituto Jerónimo Zurita. Escuela de Historia Moderna. p. 52. Consultado o 18 de setembri de 2016.La proclamación oficial deJosé Napoleón I, se efectuó con toda solemnidad, el día de la fiesta de Santiago, patrón de España.
↑Peña González, José (2006).Historia política del constitucionalismo español. Dykinson, Madrid. p. 47.ISBN978-84-9772-906-2. Consultado o 18 de setembro de 2016.La lista de los primeros afrancesados aparece tras la firma del Rey José I y son los "individuos componentes de la Junta Española, convocada a esta ciudad de Bayona por S.M.I y R. Napoleón I, Emperador de los franceses y Rey de Italia, hallándose reunidos en el Palacio llamado el Obispado Viejo, celebrando la duodécima sesión de la mencionada Junta, habiéndonos sido leída en ella la precedente Constitución, que durante el mismo acto nos ha sido entregada por nuestro Augusto MonarcaJosé Napoleón I; enterados de su contenido, prestamos a ella nuestro asentimiento y aceptación, individualmente por nosotros mismos, y también en calidad de miembros de la Junta, según lo que cada uno tiene en ella, y según la extensión de nuestras respectivas facultades, y nos obligamos a observarla y a concurrir en cuanto esté de nuestra parte a que sea guardada y cumplida, por parecernos que organizado el Gobierno que en la misma constitución se establece, y hallándose al frente de él un Príncipe tan justo como el que por dicha nuestra nos ha cabido, la España y todas sus posesiones han de ser tan felices como deseamos. Y en fe de que esta en nuestra opinión y voluntad, lo firmamos en Bayona a 7 de julio de 1808.
↑Toreno [José María Queipo de Llano y Ruiz de Saravia], Conde de (1835).Historia del levantamiento, guerra y revolución de España. Imprenta de don Tomás Jordán, Madrid. p. 26. Consultado o 18 de setembro de 2016.Art. 2°. Todos los oficiales y soldados de las tropas españolas prestarán juramento de fidelidad á S.M. católica el reyJosé Napoleón I.
↑Tucker, Spencer C. (2009):A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East. Santa Bárbara: ABC-CLIO, pp. 1097.ISBN 978-1-8510-9672-5.
↑Vego, Milan N. (2009):Joint Operational Warfare: Theory and Practice. Government Printing Office, pp. 40 (parte V).ISBN 978-1-8847-3362-8.
↑Gonzague Saint Bris (1993):Les Aiglons dispersés. Éditions Jean-Claude Lattès.ISBN 2-7096-1246-1.
↑René Hombourger (1979): "Joseph de Lacoste, un fils naturel de Joseph Bonaparte, receveur particulier des finances à Thionville, (1861)", enMémoires de l'Académie nationale de Metz, n° 53.
Almén, Johannes (1983):Ätten Bernadotte: biografiska anteckningar. Estocolmo: C. & E. Gernandts förlag.
Mansel, Philip (2015):The Eagle in Splendour. Londres: I.B. Tauris.ISBN 978-1-7845-3175-1.
Schom, Alan (1997):Napoleon Bonaparte: A Life. Nova York: Harper Collins.ISBN 978-0-0609-2958-9.
Stroud, Patricia Tyson (2005):The Man who had been King: The American Exile of Napoleon's Brother Joseph. Filadelfia: University of Pennsylvania Press.ISBN 978-0-8122-9042-4.
.jpg)
_-_Facade.jpg)
2.svg)
