| Verza | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Verzas ou coias galegas | |||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||
| Brassica oleracea var. acephala L.,Sp. Pl., vol. 2, p. 667. 1753[1] | |||||||||||||||||||
Averza,coia oucoella[1], é unhavariedade decol (Brassica oleracea var.acephala), detoco bastante alto e follas largas, usada no típicocaldo de verzas deGaliza e dePortugal e tamén na confección da sopa coñecida comocaldo verde, típica dePortugal. Tamén é popular enAsturias,Cantabria e oPaís Vasco eNavarra, así como no norte deCastela e León (Burgos,Palencia,León).
Caracterízase (e de aí o nome da variedade,acephala) porque as follas non forman a cabeza terminal típica das coles, senón que van nacendo ao longo do talo ou canoto.
Tamén se lle chama verza á folla dascoias en xeral.
O termo galego verza vén do latín vulgarvirdia (“cousas verdes”)[2]. Os termos col, coia, coube e coella veñen do latíncaulis (caule, talo).[3] En Portugal, esta planta denomínasecouve-galega.
Esta variedade é cultivada principalmente enEuropa eAmérica. Aínda que sexa moi utilizada na cociña doBrasil, prefire climas fríos en vez de climas tropicais. Constitúe a variedade máis robusta de couve, tendo algunha caules subleñosos. Tolera case todo o tipo de solos, preferindo terreos con drenaxe satisfactoria -os terreos moi húmidos provocan a putrefacción das raíces que formantubérculos como síntoma-. Son tamén moi resistentes ás pragas, como amosca da col (Delia radicum), aínda que as larvas dabolboreta da col tamén provoquen algúns estragos nos cultivos.
Ademais do seu uso na alimentación humana, as follas empréganse adoito para a ceba dogando, especialmenteporcino.
Até o final da Idade Media, a verza constituía a verdura máis utilizada enEuropa. NaGrecia xa se consumían variedades crespas ou máis lisas, noséculo IV a.C.. Estas, xa referidas polos antigosromanos comocouve sabeliana, son consideradas as formas ancestrais das verzas actuais. Hoxe pódense diferenciar de acordo coa lonxitude docaule e polas características das follas. A cor das follas varía entre o glauco, verde-escuro, verde-violáceo ou castaño-violeta.
As follas novas de verzas deste tipo poden ser utilizadas en saladas, apreciándose particularmente o uso concomitante deamendoíns torrados,améndoas torradas con mollo desoia epemento vermello.
Ocaldo verde portugués e galego teñen como principais ingredientes apataca e a verza. No noroeste de Alemaña, nas cidades deBremen eOldenburg, desenvolveuse toda unha cultura relacionada con estes tipos de verza. É frecuente que os restaurantes fagan as "Grünkohlfahrt", principalmente en xaneiro, onde se consome grandes cantidades de verzas, salchichas eschnaps. Existen festivais anuais en que se elixe, inclusive, o "rei das verzas."
Son vexetais ricos enferro,vitamina C ecalcio. Debido ao seu valor nutricional, é un dos alimentos preferidos dosvexetarianos.
Aescola Kailyard, naliteratura escocesa, que incluíu autores comoJ. M. Barrie (autor doPeter Pan), caracterizábase por temas relacionados coa vida rural tradicional escocesa.Kailyard significa "campo de verzas".
