Ouezd ouuiezd, enruso уе́зд (pronunciaAFI /uˈjɛst/), era unha entidade subnacional dentro doImperio ruso.
Orixinalmente designaba unha subdivisión doRus de Kíiv e, máis tarde, doPrincipado de Moscova doséculo XIII. Unuezd unía variosvólosts (волость) ao redor das cidades máis importantes, e era controlado por ungobernador (наместник,namestnik) nomeado polo monarca ou gran duque (великий князь,veliki knyaz') e, despois doséculo XVII, polovoivoda.
Coa introdución dasgubernias en1708 baixo otsarPedro o Grande, a subdivisión enuezds foi abolida e substituída polos "distritos". Coa reforma administrativa deCatarina I de Rusia, en1727, os uezd reinstauráronse. E conCatarina II, en1775, incluíronse como subdivisións dasgubernias. Desde este ano os uezd estaban gobernados por unispravnik (исправник) (entre 1775-1862 chamábasekapitan-ispravnik), elixido de entre a aristocracia local para gobernar durante tres anos. Oispravnik controlaba tanto o ámbito administrativo como a forza policial, e tamén encabezaba ozemsky sud, o xulgado dozemstvo, un corpo colexiado, corroborándose este status poloucas do senado ruso de13 de decembro de1796.
A partir de1862 oispravnik deixou de ser un cargo electivo para ser designado directamente polas autoridades. Desde este momento a súa autoridade era persoal, e non dirixía nin o xulgado nin o departamento de policía. Despois da reforma doszemstvo de1864 outorgóuselle á maioría dos uezd unha autonomía local limitada, sobre todo nos daRusia europea.
Cadauezd tiña o seu propio centro administrativo, a cidadeuezd, onde residía oispravnik e estaban situados os organismos de goberno. Economicamente, a cidade tiña o seu propio corpo colexiado de dirección, e o resto do territorio douezd era dirixido polouezd zemskope sobranie, a asemblea (zemstvo) e o seu grupo administrativo. Tamén contaba cun tesouro e finanzas propios, un maxistrado para a cidade, e unha administración menor (rasprava) para os campesiños. Osgorodnichi eran responsábeis da orde en cada asentamentouezd, e eran elixidos entre oficiaisrusos. Toda a documentación facíase, así mesmo, enruso.
Non habíauezds en todaRusia. Tanto as gubernias como osóblastssiberianos e daAsia Central dividíronse enókrugs (literalmente "círculos").
Durante a reforma administrativasoviética entre1923 e1929, os uezd foron substituídos porraións. Porén, nas repúblicas soviéticas bálticas (RSS de Estonia,RSS de Letonia eRSS de Lituania) houbo uezds até1949/50.
Existen hoxe termos parecidos naRepública Checa (újedz),Polonia (ujazd) eLusacia (uhyst), para indicar asentamentos sen impostos. Tamén é nome de cidades nestes países.
 | A Galipedia ten unportal sobre:Rusia |
