Astriosas sonmonosacáridos de tres átomos de carbono. Segundo a definición tradicional, son os glícidos oucarbohidratos de menor tamaño (pero actualmente fálase tamén dediosas de 2 carbonos). Só existen tres triosas e dúas delas sonenantiómeros:L-gliceraldehido, eD-gliceraldehido, e adihidroxiacetona.
O gliceraldehido é unhaaldosa porque leva o seucarbonilo (C=O) no extremo da molécula formando un grupoaldehido. O seu carbono 2 éasimétrico, polo que o OH pode estar orientado á esquerda ou á dereita, orixinando os seus dous isómeros D e L. De feito, as series de isómeros D e L dos monosacáridos determínanse por comparación da orientación do OH do seu último carbono asimétrico coa posición do OH do gliceraldehido.
A dihidroxiacetona carece de carbonos asimétricos, polo que non ten isómeros D e L. É unhacetosa, xa que leva o carbonilo (C=O) nun carbono interior da molécula, o 2, formando un grupocetona.[1] Ademais do seu papel metabólico, tamén se usa na industria cosmética dos bronceadores.
As triosas e os seus derivados fosfatados son moléculas importantes nometabolismo. Interveñen naglicólise, xa que afrutosa-1,6-difosfato (hexosa) rompe encimaticamente orixinandogliceraldehido-3-fosfato edihidroxiacetona-fosfato[2]. Un encimaisomerase, chamadotriosa-fosfato isomerase, pode transformalos un no outro, e na glicólise a dihidroxiacetona-fosfato isomerízase a gliceraldehido-3-fosfato. Nociclo de Calvin dafase escura dafotosíntese orixínanse tamén triosas, que dan lugar áglicosa que sae do ciclo como produción neta de azucre, e á vez serven para rexenerar aribulosa-1,5-bifosfato, que pode iniciar un novo ciclo.
