 | Este artigoprecisa de máisfontes ou referencias que aparezan nunhapublicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axudemellorando este artigo.(Desde outubro de 2015.) |
 | |||||
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Estado | España | ||||
| Comunidade autónoma | Cantabria | ||||
| Capital | Soba(en) | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 1.076(2024) (5,02hab./km²) | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 214,16 km² | ||||
| Altitude | 330 m | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Organización política | |||||
| • Alcalde | Julián José Fuentecilla García | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Código postal | 39538 | ||||
| Fuso horario | |||||
| Código INE | 39083 | ||||
| Sitio web | soba.es | ||||
Soba é un val econcello dacomunidade autónoma deCantabria, nacomarca de Asón-Agüera. Limita ao norte conRamales de la Victoria,Arredondo e o val deRuesga, ao sur coVal de Mena, oMeiriñado de Montija eEspinosa de los Monteros, estes todos naprovincia de Burgos, ao leste conLanestosa eCarranza, naprovincia de Biscaia, e ao oeste conSan Roque de Riomiera. É o terceiro maior municipio por superficie de Cantabria, ocupando unha extensión de 214,16 km².
Está composto por 27 poboacións, cun total de 1427 habitantes (INE, Censo de2008). Pertence aoPartido xudicial deLaredo.
|
Algunhas destas poboacións teñenbarrios apartados (Casatablas, La Barcenilla, El Barrio, San Bartolomé), e no lugar deLa Gándara, xunto ao nacemento do río, creouse un núcleo de vivendas a carón daestradaCA-256, onde se concentran algúns dos servizos do municipio (escola,piscina municipal, campo defútbol, pistas deportivas, restaurantes e o Centro de Interpretación do Parque Natural, entre outros).
O territorio ten grandes diferenzas de altitude, estando a cota máis baixa situada a 187msm, e a máis elevada a 1.605 msm. A capital, Veguilla, atópase a 330 msnm.
No nordeste encóntrase Busta e San Vicente que forman os dous lados do gran barranco chamado de Cubilla, polo que pasa orío Gándara (ourío Soba, como se lle chamaba antes). Busta está rematado por un pequeno plano. San Vicente remata nun pico moi agudo que nos tempos antigos serviu como faro para os navegantes. No oeste atópase Rocías.
OsríosAsón eGándara recorren estes terreos canda outros regatos máis cativos. Orío Gándara segue o curso de oeste a leste, até chegar áponte de Bollen eRegules, onde muda lixeiramente a súa dirección para retomala despois. Ten como afluentes na zona os arroios Riopicote e Rioquimillo.
Ademais, o termo municipal tamén inclúe parte das concas dos ríosMiera eCalera, este afluente do Gándara, e que delimita Cantabria deEuskadi.
Todos os ríos e regos tiveron pontes demadeira, moitos deles conservados na actualidade. Nas súas augas viven,troitas eanguías.
Dentro do concello atópase oParque Natural dos Collados del Asón, comprendido entre os altos de Mortillano (1.403 msm) e da Mina (1.271 msm), a norte; Carrío (1.424 msm) e Pizarras (1.474 msm), a oeste; Portillo de la Lunada (1.350 msm), Picón del Fraile (1.615 msm), Los Porrones (1.452 msm) e Alto de Imunia (1.512 msm), a sur; e Portillo de Sía (1.200 msm), a leste. O Parque alberga as fontes dos ríos Gándara e Asón, e un macizo calcario, con vales de orixeglaciar. Ten unha rica flora e fauna.
O municipio ten propostas comoLugares de Importancia Comunitaria as cuncas dos ríosMiera eGándara.
Soba agrupa o 25 % das grandescovas cántabras, cun total de 74simas,dolinas e covas. Para a súa xestión creouse a Rede de Covas do Alto Asón.[1]
Tense pouca documentación escrita da época romana e das primeiras comunidades daIdade Media. Aparece algo no863 relacionado cos mosteiros de Aja e nos cartularios de San Salvador de Oña e Santa María a Real de Nájera. A documentación máis importante é a doséculo XIII, coas liñaxes dos Ezquerra de Rozas e os Zorrilla, que máis tarde se vincularían á familia castelá dosVelasco. Esta familia tivo o señorío de Soba a partir de 1300, privilexio que outorgou o reiFernando IV.
A finais doséculo XIV, Soba foi incluído no Meiriñado Maior de Castela a Vella. Houbo grandes enfrontamentos entre as dúas familias. En1473,Henrique IV nomeouCondestable de Castela aPedro Fernández de Velasco que xa tiña o señorío de Medina de Pomar, Briviesca e Frías.
Até1822 o val estivo dividido administrativamente en entidades de pequeno tamaño chamadasconcejos, que eran administradas por rexedores, deputados, montaneros e coxedores (que recaudaban os impostos).
Existen diversossitios arqueolóxicos encovas do lugar, como as de El Mortero (Astrana), Las Escaleras (Asón) ou El Tarreón (San Juan), de épocaepipaleolítica. Tamén no Cohome de Manzaneda e na Cova dos Trillos, con restos máis recentes. Localizáronse restosmegalíticos en Herada (Túmulos de Landías e La Tejera). Tamén existen restosmedievais, en Villar, Fresnedo, Pilas, Sangas e San Martín.[2]
Existen no val numerosos exemplos de arquitectura señorial e relixiosa.[3] Posúe, ademais, unha rica arquitectura tradicional, con elementos propios e orixinais, como ospatíns e numerosos exemplos decabanas pasiegas.
Destaca a Torre dos Velasco, en Quintana,Ben de interese cultural con categoría de monumento. Ademais, hai un Ben inventariado, oResbaladero y Casa del Rey, na subida aoPortillo de Lunada, construído en1791 sobre proxecto doenxeñeiroaustríaco Wolfong Mucha. Existen numerosos exemplos de arquitectura señorial, como opalacio dos Zorrilla, na Gándara (1553); a Torre dos Ezquerra, en Rozas (século XVI) e casonas en diversas localidades.
Os edificios relixiosos máis destacados do municipio son ostemplos de San Miguel Arcángel, en Rozas, tardo-gótico, reformado no século XVI, con retablo renacentista (1527), e de San Fausto, en La Revilla, de1654, obra dePedro de Avajas. Existen ademais outrasigrexas interesantes: Santa María, en Cañedo, que alberga táboas pictóricas do XVI; ou San Martín, en Rehoyos, de1896, conforme a proxecto deAlfredo de la Escalera y Amblard.
Existe un Centro de Interpretación da Etnografía de Soba, situado en Veguilla, e inaugurado no2002, no edificio do Concello, cedido en1911 por Gerónimo Pérez y Sainz de la Maza. Entre as tradicións musicais, destacan ascantas, especialmente asmarzas.
Osector primario, e especialmente agandaría, é a base da economía sobana, ocupando un 59% da poboación activa. O incipiente sector servizos, especialmente os relacionados co turismo, ocupan o 21,2% da poboación, a construción un 10,8% e as actividades de transformación industrial, apenas un 9%. O censo agrario de 1999, establecía que, das 20.966has de superficie agrícola, 12.357 servían depastos e 6.522 a especies arbóreas forestais.[4]
A Consejería de Gandaría, Agricultura e Pesca do Goberno de Cantabria, no 2002, indicaba que, en Soba, concentrábase o maior número dereses devacún daComunidade Autónoma, con 10.948 cabezas.
A achega benéfica de Jerónimo Sáinz de la Maza tivo ampla notoriedade recoñecida no territorio.
| 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3.756 | 4.367 | 4.315 | 4.323 | 4.166 | 4.097 | 3.345 | 2.691 | 2.023 | 1.981 | 1.677 | 1.442 |
Fonte:INE
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_Mapa.svg%26amp%3blang%3dgl)
