As illas estiveron deshabitadas ata o seu descubrimento por exploradores no século XV. Colonizados gradualmente polos colonos portugueses ao longo do século XVI, serviron colectivamente como un centro comercial e de negocios vital para ocomercio atlántico de escravos. O rico chan volcánico e a proximidade ao Ecuador fixeron que Santo Tomé e Príncipe sexan ideais para o cultivo deazucre, seguidos posteriormente por cultivos comerciais comocafé e cacao, a lucrativa economía das plantacións dependía en gran medida dos escravos africanos importados. Os ciclos de axitación social e inestabilidade económica ao longo dos séculos XIX e XX culminaron coa independencia pacífica en 1975. Santo Tomé e Príncipe segue sendo un dos países máis estables e democráticos de África.
Cunha poboación de 201.800 (estimación oficial de 2018),[3] Santo Tomé e Príncipe é o segundo estado soberano africano máis pequeno despois deSeychelles, así como o máis pequeno país de fala portuguesa. A súa xente é predominantemente de orixe africana e " mestiço" ", sendo a maioría que practica o catolicismo. O legado do dominio portugués tamén é visible na cultura, costumes e música do país, que fusionan influencias europeas e africanas. Santo Tomé e Príncipe é un estado membro fundador daComunidade dos Países de Língua Portuguesa.
As illas foron descubertas polos navegantesportuguesesJoão de Santarém ePedro Escobar entre1469 e1472 xunto conAnnobón. A primeira colonización exitosa de San Tomé foi establecida en1493, con xudeus sefardís exiliados deEspaña, porAlvaro Caminha, que recibiu a terra como unha concesión da coroa portuguesa.Príncipe foi colonizada en1500 baixo un acordo similar. Para a metade doséculo XVI, e coa axuda dosescravos, os colonos portugueses converteran as illas no principal exportador deazucre de África.San Tomé ePríncipe foron dominadas e administradas pola coroa portuguesa en1522 e1573, respectivamente.
O cultivo deazucre declinou nos seguintes 100 anos, e pola metade doséculo XVII, San Tomé pasou a ser pouco máis que un porto de escala para barcos provedores decarbón. A principios doséculo XIX, introducíronse dúas novas colleitas,café ecacao. Os ricos solos volcánicos pareceron ser apropiados para a nova industria agrícola. Como consecuencia, grandes plantacións (roças), apropiadas polas compañías portuguesas ou terratenentes absentistas, pasaron a ocupar case todo o bo labrantío. Para1908, San Tomé chegou a ser o maior produtor mundial de cacao, que se converteu na colleita máis importante do país.
O sistemaroças, que deu aos administradores das plantacións un alto grao de autoridade, conduciu aos abusos contra os granxeirosafricanos. Aínda quePortugal aboliu oficialmente aescravitude en1876, a práctica do traballo remunerado forzado continuou. Nos primeiros anos doséculo XX, unha controversia publicitada internacionalmente descubriu que os contratistasangolanos estiveron suxeitos a traballos forzados e a condicións laborais insatisfactorias. A desorde laboral esporádica e o descontento continuaron ao longo doséculo XX e culminaron nun estalido de motíns en1953, cando varios centos de traballadores africanos morreron nun enfrontamento cos seus gobernadores portugueses. Este "Masacre de Batepa" segue sendo un feito importante na historia colonial das illas, e o goberno recorda oficialmente o seu aniversario.
Para os últimos anos dadécada de 1950, cando outras nacións emerxentes no continente africano estaban esixindo a independencia, un pequeno grupo de santomenses formaran oMovemento para a Liberación de San Tomé e Príncipe (MLSTP), o cal estableceu finalmente a súa base enGabón. Tomando ímpeto nosanos sesenta, os acontecementos seguíronse rapidamente tras o derrocamento da ditadura deSalazar e Caetano enPortugal en abril de1974. O novo réxime portugués comprometeuse á disolución das súas colonias de ultramar. En novembro de1974, os seus representantes reuníronse co MLSTP enAlxer e elaboraron un acordo para a transferencia da soberanía. Tras un período de goberno de transición, San Tomé e Príncipe logrou a independencia o12 de xullo de1975, elixindo como primeiro presidente o secretario xeral do MLSTP,Manuel Pinto da Costa.
En1990, San Tomé converteuse nun dos primeiros paísesafricanos en incorporarse á reforma democrática, e os cambios na constitución -a legalización dos partidos políticos da oposición- conduciu en1991 a unhaseleccións que foron pacíficas, libres e transparentes.Miguel Trovoada, un ex Primeiro Ministro que estivera no exilio desde1986, regresou como candidato independente e foi elixido presidente. Trovoada foi reelixido na segunda elección presidencial multipartidista de San Tomé en1996. OPartido da Converxencia Democrática (PCD) derrubou ao MLSTP para tomar a maioría dos escanos na Asemblea Nacional, co MLSTP converténdose nunha minoría importante e vocal. Eleccións municipais seguiron en1992, nas que o MLSTP volveu gañar unha maioría de escanos en cinco dos sete concellos rexionais.
Nas primeiras eleccións lexislativas en outubro de1994, o MLSTP gañou unha maioría de escanos na Asemblea. Reconquistou unha maioría cabal de asentos nas eleccións de novembro de1998.
Nas eleccións presidenciais de 2001, o candidato apoiado polo partidoAcción Democrática Independente,Fradique de Menezes, foi elixido na primeira volta e tomou posesión o 3 de setembro.[4] Despois, en marzo de 2002, celebráronse unhas eleccións parlamentarias que levaron a un goberno de coalición despois de que ningún partido lograse unha maioría de escanos. Durante os seguintes catro anos, formouse unha serie de gobernos de curta duración liderados pola oposición.[Cómpre referencia]
En xullo de 2003, o exército tomou o poder durante unha semana, queixándose de corrupción e de que os ingresos petrolíferos futuros non se dividirían de forma xusta. O intento degolpe de estado por uns membros dos militares e aFronte Demócrata Cristiá (maiormente representantes dos ex voluntarios santomenses do exércitosurafricano da era doapartheid) en xullo de2003 foi revertido por mediación internacional, eestadounidense, sen vertedura de sangue. Negociouse un acordo polo cal o presidente de Menezes volveu ao cargo.[5] En setembro de2004, o presidente Menezes despediu o primeiro ministro e nomeou un novo gabinete, o cal foi aceptado polo partido maioritario. En marzo de 2006, rematou o período decohabitación, cando unha coalición propresidencial gañou escanos suficientes nas eleccións á Asemblea Nacional para formar un novo goberno.[6]
Naseleccións presidenciais do 30 de xullo de 2006, Fradique de Menezes gañou facilmente un segundo mandato de cinco anos, derrotando a outros dous candidatos,Patrice Trovoada (fillo do expresidente Miguel Trovoada) e o independenteNilo Guimarães.[7] As eleccións locais, as primeiras desde 1992, tiveron lugar o 27 de agosto de 2006 e estiveron dominadas polos membros da coalición gobernante.[8] O 12 de febreiro de 2009, intentouse ungolpe de estadopara derrocar o presidente Fradique de Menezes. Os conspiradores foron encarcerados, pero máis tarde recibiron un indulto do presidente de Menezes.[9]
En setembro de 2022, a opositora Acción Democrática Independente (ADI), liderada polo ex primeiro ministroPatrice Trovoada, gañou asas eleccións fronte ao partido gobernante Movemento para a Liberación de São Tomé e Príncipe/Partido Socialdemócrata (MLSTP/PSD) do primeiro ministro Jorge Bom Jesus.[14] En novembro do mesmo ano, o goberno e os militares frustraron oun intento de golpe de estado,[15], despois de que Patrice Trovoada fose nomeado primeiro ministro de Santo Tomé e Príncipe por Carlos Vila Nova.[16]Ilza Amado Vaz exerceu brevemente como sucesora de Trovoada desde o 9 de xaneiro de 2025 ata o nomeamento deAmérico Ramos o 12 de xaneiro.[17]
San Tomé e Príncipe funciona baixo un sistema multipartidario desde1990. Opresidente da República é electo por voto secreto, universal e directo por un período de 5 anos. O presidente pode ser reelixido ata o termo de dous períodos consecutivos. Oprimeiro ministro é nomeado polo presidente, e os catorce membros do gabinete son elixidos polo primeiro ministro.
A Asemblea Nacional, o órgano supremo do Estado e o máis alto corpo lexislativo, está composto por 55 membros, os cales son electos por un período de 4 anos.
A Xustiza é administrada polaCorte Suprema. O poder xudicial é independente, segundo o que establece a actual Constitución.
San Tomé posúe un bo nivel no que respecta aDereitos Humanos, incluíndo a liberdade de expresión e de prensa, do mesmo xeito que a de formar partidos de oposición.
As illas de San Tomé e Príncipe, situadas sobre o Atlántico ecuatorial, a 300 km e 250 km respectivamente da costa noroeste deGabón, constitúen o país máis pequeno deÁfrica. As illas forman parte dunha cadea montañosa de volcáns extintos que inclúen tamén as illas deAnnobón ao suroeste e deBioko ao nordés, que pertencen aGuinea Ecuatorial, e oMonte Camerún na costa oeste de África.
Ailla de San Tomé ten un tamaño de 50 km de longo e 32 km de ancho e é a máis montañosa das illas. A súa máxima altura é de 2.024m e nela vive a maior cantidade de poboación e atópase a capital do país, acidade de San Tomé.
Desde 1800, a economía de San Tomé e Príncipe baseouse na agricultura. No tempo da independencia, as plantacións que posuían os portugueses ocupaban o 90% das terras cultivables. Logo da independencia, o control destas plantacións pasaron a varias empresas agrícolas estatais, que se foron privatizando co tempo. O cultivo dominante en San Tomé e Príncipe é ocacao, que representa un 95% das exportacións. Outros produtos son acopra, palmeira anana,banana e café.
A produción doméstica é inadecuada para o consumo local, polo que o país importa parte desta comida. Nos últimos anos o goberno foi emprendendo esforzos para expandir a produción alimenticia e outros grandes proxectos, a maioría deles, financiados por doantes estranxeiros.
Ademais da agricultura, a principal actividade económica é apesca e pequenas industrias do sector alimenticio. As paisaxes das illas teñen un potencial atractivo turístico, e o goberno está tratando de mellorar a infraestrutura do lugar, que ata o momento é precaria. O sector do goberno representa un 11% do emprego.
Logo da independencia, o país centralizou a súa economía e a maioría dos medios de produción están controlados polo Estado. A Constitución garante unhaeconomía mixta, con cooperativas privadas combinadas con propiedade e medios de produción pública. Nadécada dos 80 e os90, a economía de San Tomé atravesou grandes dificultades. A economía viuse estancada, e as exportacións de cacao caeron tanto en valor como en volume, creando grandes déficits. Os esforzos por redistribuír as terras para a plantación resultaron nun descenso da produción do cacao. Ao mesmo tempo, os prezos internacionais do cacao caeron.
En resposta á crise económica, o goberno levou a cabo unha serie de reformas. En 1987, púxose en funcionamento un programa de axuste doFondo Monetario Internacional (FMI) e invitáronse a capitais privados a participar en actividades relacionadas coaagricultura, ocomercio, osbancos e oturismo. As reformas dos noventa centráronse naprivatización, especialmente na agricultura e os sectores industriais.
O goberno santomense vén obtendo axuda estranxeira de varios doantes, incluído oPrograma das Nacións Unidas para o Desenvolvemento, oBanco Mundial, aUnión Europea,Portugal,Taiwán, e oBanco Africano de Desenvolvemento. En abril de 2000, o FMI aprobou unha redución da pobreza e instalación do crecemento para San Tomé que tivo como resultado en 2001 reducir a inflación a un 3%, un crecemento da economía do 4% e unha redución do déficit fiscal. A finais de 2000, o país foi recoñecido pola significativa redución na súa débeda.
En 2001, San Tomé eNixeria chegaron a un acordo para a exploración conxunta das augas reclamadas por ambos os países na provincia do Delta Nixeriano.
Actualmente estase intentando potenciar o turismo aínda que por agora a existencia destas illas é practicamente descoñecida para a maioría das axencias de viaxes non portuguesas.
O primeiro censo foi realizado en 2011 coa axuda do Instituto Nacional de Estatística deCabo Verde. O censo de 2012 deu unha poboación de 187.356 habitantes.[18] E a poboación estimada en 2017 era de 201.025 habitantes.[19]
Todos son descendentes de emigrantes que chegaron ás illas desde1485. O primeiro poboamento exitoso (forzoso) fíxose conxudeus sefardís españois por orde do reiXoán II de Portugal. Case toda a poboación vive na illa de San Tomé, o resto das illas, incluída Príncipe, non suman máis de 10.000 habitantes.
↑Gerhard Seibert (2006),Comrades, Clients and Cousins: Colonialism, Socialism and Democratization in São Tomé and Príncipe, Leiden: Brill.
↑"Incumbent wins vote".The New Humanitarian(eninglés). 2 de agosto de 2006. Arquivado dendeo orixinal o 8 de xuño de 2023. Consultado o 8 de xuño de 2023.