San Marino[1], oficialmenteSerenísima República de San Marino, (enitaliano:Serenissima Repubblica di San Marino) é unharepública situada nosApeninos,enclavada no interior deItalia, e sen saída ao mar. Cun tamaño de tan só 61,4 km² é un dos países máis pequenos do mundo, só superando enEuropa aCidade do Vaticano eMónaco. Ademais con preto de 34.000 habitantes é o estado menos poboado dos membros deConsello de Europa. Con todo, non pertence áUnión Europea.
A Constitución de San Marino, promulgada no ano1600, é a máis vella do mundo aínda en exercicio.[2] Estabelece unha formaparlamentaria de goberno, o cal está composto polo parlamento, chamadoConsello Grande e Xeral, presidido por dousCapitáns Rexentes, que son Xefes de Estado por un prazo de seis meses e polo Congreso de Estado, formado de dez conselleiros escollidos entre os membros do Consello Grande e Xeral.
Castelo da Cesta, unha das "Tres Torres" de San Marino.
San Marino considerase arepública máis antiga que aínda sobrevive ao fundarse, segundo a tradición, o3 de setembro do ano301 polo construtorMariño o Dálmata, uncanteiro cristián que fuxiu das costascroatas debido á persecución dos cristiáns levada a cabo poloemperador romanoDiocleciano, agochándose finalmente no cumio doMonte Titano, o máis alto do sete que posúe San Marino, e fundando unha pequenacomunidade cristiá. Apropietaria do terreo era dunha muller deRimini, que ao final lles deixou enherdanza o territorio, logrando manter a súa independencia ao longo dos anos, pese as disputas polas familias dos Rimini e Montefeltro.
Aínda que está demostrado que o lugar estivo habitado dendetempos prehistóricos, non foi até finais doséculo IX cando aparece a primeira constancia da existencia dun estadosoberana na zona que, en memoria do canteiro, foi chamada "Terra de San Marino", non sendo até tempo despois que se lle deu o nome de "república". OGoberno estaba composto por unhaasemblea chamadaArengo, composta por todos oscabezas de familia, estabelecéndose finalmente en1243 a figura dosCapitáns Rexentes (Capitani Reggenti) para actuar comoxefes de estado. As primeirasleis datan de1263, e oVaticano, nese tempo ao mando dopapaNicolao IV, recoñeceu a súaindependencia no ano1291.
O territorio da república consistía unicamente noMonte Titano até1463, cando entrou na alianza contra Sexismundo Pandolfo Malatesta, Señor de Rimini, que sería derrotado. Debido a iso oPapaPío II cedeu a San Marino ascidades deFiorentino,Montegiardino, eSerravalle, e ese mesmo ano a cidade deFaetano uniuse á república pola súa propia vontade. Desde entón, asuperficie da república permaneceu invariable.
No1503 producise a primeira das tres ocupacións militares do territorio sanmarinés, neste caso levada a cabo por César Borgia, que invadiu a república até pouco antes da súa morte uns meses despois. Case un século despois foi redactada unhaConstitución, concretamente o8 de outubro de1600, documento que aínda segue vixente, sendo o máis antigo do mundo en facelo actualmente. En1739, o Cardeal Alberoni volveu invadir o pequeno Estado pero adesobediencia civil e asprotestas ante oPapa Clemente XII para obterxustiza deron resultado. O estado foi recoñecido porNapoleón en1797 e noCongreso de Viena en1815. Debido áunificación daPenínsula Itálica, a independencia de San Marino tivo que selarse cun tratado en1862 co emerxenteReino de Italia, que foi revisado e corroborado en1939 e1971.
Xa noséculo XX, unha revolución pacífica restaurou en1906 o sistema electivo doConsello Grande e Xeral (órgano supremo do Estado), que se convertera durante os século nun clan pechado. Durante aPrimeira eSegunda Guerras Mundiais seguiu os destinos do seuveciño transalpino, sendo ocupada (por terceira e última vez) en1943 por orde deHitler, recuperada logo polosaliados volveu ser tomada de novo polosalemáns, sendo finalmente liberada en1945. Restaurada ademocracia, unha coalición desocialistas ecomunistas gobernou até1957, en que foron desprazados polosdemocristiáns, quen desde1973 constituíron cos socialistas un goberno de coalición. De aí viría un tempo de gobernos de curta duración até1978, cando oscomunistas recuperaron o poder, aínda que debido a un escándalo financeiro perderon o poder, acadándoo de novo, cunha alianza cosdemocristiáns, en1993 e1998.
San Marino ingresou noConsello de Europa como membro de pleno dereito en1988, presidindo a organización na primeira metade do ano1990. Ademais converteuse en membro dasNacións Unidas en1992, e adoptou oeuro en2002 comomoeda nacional, a pesar de non pertencer áUnión Europea. É así a únicacidade-estado itálica que aínda sobrevive, sendo xunto co Vaticano o único paíseuropeo completamente rodeado por outro. A pesar de ser un país soberano, depende en gran medida deItalia, pola que está completamente rodeada dende a unificación do país noséculo XIX. Con todo, co fin de diminuír a súa dependencia daRepública Italiana, veu conformando unha serie de acordos conSuíza nos campospolítico,económico esocial. Esta alianza abriu o camiño a un novo tipo de relacións diplomáticas, pioneiras noséculo XXI, pero que lembran, vagamente, as relacións internacionais de época medieval.
San Marino é unenclave de Italia, na fronteira entre asrexións deEmilia-Romaña eAs Marcas. A súatopografía está dominada polosApeninos, tendo un terreo accidentado, sendo o 17% do mesmo arable. O punto máis alto do país é oMonte Titano[3], situado a 749 metros de altitude sobre o nivel do mar. Non hai ningún corpo de auga cun tamaño significativo, aínda que algúns ríos atravesan o país, sendo os máis importantes o Ausa, o Marano e o San Marino. SegundoWWF, o territorio de San Marino pertence á ecorrexión denominada bosque esclerófilo e semicaducifolio deItalia.
Oclima émediterráneo con influencias continentais, con veráns cálidos e invernos fríos. O Centro Nacional de Meteoroloxía e Climatoloxía de San Marino proporciona prognósticos locais.[4] Cun tamaño de 61,2 km² e 39 km de fronteiras, todas conItalia, San Marino é o terceiro Estado máis pequeno deEuropa, só superando áCidade do Vaticano eMónaco, sendo até aindependencia deNauru en1968, o estadorepublicano máis pequeno do mundo.
AntigosCapitáns Rexentes Mirko Tomassoni, Alessandro Rossi, Alessandro Mancini e Alberto Selva.Palazzo Pubblico daCidade de San Marino coa estatua da liberdade.
O órgano lexislador da República é oConsello Grande e Xeral (enitaliano:Consiglio Grande e Generale). O Consello é un órganounicameral composto por sesenta membros, sendo elixidos os conselleiros cada cinco anos baixo un sistema de representación proporcional nos nove distritos administrativos. Estes distritos corresponden ás antigasparroquias da República, onde poden exercer o seu dereito ao voto tódoloscidadáns maiores de dezaoito anos. Ademais da lexislación xeral, o Consello Grande e Xeral aproba osorzamentos e elixe osCapitáns Rexentes, o Congreso de Estado (composto por dez secretarios con poder executivo), o Consello dos Doce (que exercen opoder xudicial durante o período de lexislatura do Consello), as Comisións de Asesoramento (que examinan, propoñen e debaten sobre a aplicación de novas leis) e as Unións de Goberno. O Consello tamén ten a facultade de ratificar os tratados con outros países.
Cada seis meses o Consello elixe dousCapitáns Rexentes para ser os xefes de Estado. Os Rexentes son elixidos polos partidos opositores de modo que hai un equilibrio de poder. A investidura dos Capitáns Rexentes lévase a cabo o1 de abril e o1 de outubro de cada ano. Unha vez que remata o prazo de rexencia os cidadáns teñen tres días para presentar queixas sobre as actividades dos Capitáns, e se así se xustificase, comezarían os procedementos xudiciais contra antigo Xefe ou Xefes de Estado. Esta práctica de ter múltiples cabezas de Estado, así como a repetición frecuente da elección dos mesmos, derívanse directamente dos costumes daRepública Romana, sendo o Consello equivalente aoSenado romano e os Capitáns Rexentes aocónsul.
Os dous principaispartidos políticos son o Partido Demócrata Cristián Sanmarinés (enitaliano:Partito Democratico Cristiano Sammarinese, PDCS) e o Partido dos Socialistas e Demócratas (enitaliano:Partito dei Socialisti e dei Democratici, PSD), resultante da fusión do Partido Socialista Sanmarinés (enitaliano:Partito Socialista Sammarinese, PSS) e dos antigos comunistas Partido dos Demócratas (enitaliano:Partito dei Democratici, PD). Ademais dos dous principais existen unha serie de partidos máis pequenos, como a Refundación Comunista Sanmarinés (enitaliano:Rifondazione Comunista Sammarinese, RCS). Debido ao pequeno tamaño de San Marino e a súa baixa poboación, é difícil para calquera partido acadar unha maioría absoluta, así que o goberno adoita estar formado por coalicións. O1 de outubro de2007 Mirko Tomassoni foi elixido como Capitán Rexente, sendo primeira persoa con discapacidade elixida para o posto.[5]
A pesar de non ser moi industrializado, San Marino ten unha das maioresrendas per cápita deEuropa. Oturismo representa máis do 50 % doPIB, máis de tres millóns de visitantes en1997, debido en gran medida á súa proximidade conRimini e aomar Adriático. Tamén son importantes a banca, aelectrónica e acerámica. Os produtos agrícolas son oviño e oscereais, ademais doqueixo e o cría deovinos nos campos. Un número considerable de habitantes do país traballa na cidade italiana deRimini polo que, para facilitar o desprazamento dos seus habitantes, existe unha liña de ómnibus internacional que liga a cidade de San Marino áitaliana. Con todo, como o país está constituído principalmente sobre oMonte Titano, non é posible para o autobús chegar ao cumio, por iso existe un sistema de teleférico que transporta seus habitantes até as partes máis altas con intervalos de 15 minutos entre unha viaxe e outra.
Aínda que a república non é un membro oficial daEurozona, permíteselle usa-loEuro comamoeda nacional en virtude de acordos cóConsello da Unión Europea, podendo estampar o seu propio deseño nacional na cara correspondente.Antes do euro a moeda era alira sanmarinesa, que era intercambiable coaitaliana. Tanto a lira como o euro do país, ao ser producidas en pequeno número, están moi cotizadas no mercado doscoleccionistas. Osselos postais, só válidos para a república, son maioritariamente vendidos para afilatelia, representando un importante capítulo dos ingresos. Dende1997 o nivel de vida do país veu incrementándose por riba do italiano debido a un incipiente crecemento económico no sector financeiro do país.
A taxa de imposto sobre as ganancias corporativas en San Marino é do 19 %. As ganancias de capital están suxeitas a un imposto do cinco por cento e os xuros están suxeitos a un 13 por cento de imposto de retención. En1972, foi introducido enItalia o Imposto ao Valor Engadido (IVE), sendo aplicado tamén en San Marino en conformidade co tratado de amizade de1939. Ademais tamén se estabeleceu un imposto sobre os bens importados, con todo, non foron e non son aplicados aos produtos nacionais. Até1996 os produtos fabricados e vendidos en San Marino non estaban suxeitos aos impostos indirectos. No marco de acordo da Unión Aduaneira Europea, San Mariño segue a recadar impostos, o equivalente a un dereito de importación, das mercadorías importadas. Ademais, introduciuse un IVE xeral, en substitución do IVE italiano.
A República de San Marino é un estado de só tan 61,5 km² de superficie, o que o converte no segundo estado máis pequeno deEuropa. Posúe preto de 30.000 habitantes (29.973 estimados en2008), tendo así unha densidade de poboación de 489 habitantes/km². O cultivo, a cría de ovellas, e o traballo da pedra nas canteiras forman a columna vertebral da economía de San Marino. Non ten os recursos minerais, e hoxe en día a maioría das terras están aradas ou cubertas por bosques.
A poboación, composta basicamente por sanmarineses nativos e italianos, segue unha tendencia de crecemento: no primeiro censo de1864 a poboación era de 7.080, no segundo (1874) de 7.464, no terceiro (1899) de 9.359, no cuarto (1947) de 12.100 e no quinto (1976), de 12.284. Os sanmarineses que residen no estranxeiro son preto de 17.000 mentres que os estranxeiros que residen en San Marino son 1.000, aproximadamente. A lingua oficial é o italiano, ademais está amplamente estendido oemiliano-romañolo, tamén coñecido comasanmarinés. A relixión predominante é ocatolicismo.
A cociña de San Marino é moi semellante áitaliana, en especial á das rexións veciñas deEmilia-Romaña eAs Marcas, mais conta tamén cunha serie de pratos propios e produtos únicos. A principal especialidade sanmarinesa é, polo tanto, a pasta, entre as que destacan a lasagna, o spaghetti alla bolognese e os calzone. Con todo, o seu prato máis coñecido é probablemente a Torta Tre Monti (doitaliano:Torta das Tres Montañas), que é unha torta de waffle bañada en chocolate que representa asTres Torres de San Marino. Igualmente os xeados tamén son unha especialidade. O país conta ademais cunha pequena industriavinícola.
San Marino tamén ten o seu propio Comité Olímpico afiliado aoCOI e, a diferenza do que ocorre con outros microestados como oPrincipado de Mónaco e aCidade do Vaticano, ten súa federación nacional de fútbol como membro daFIFA. Con todo, esta selección de fútbol, está considerada unha das peores do mundo, tendo inclusive recibido dez goles da selección deBélxica durante as Eliminatorias doMundial de Fútbol de2002 e 13 deAlemaña durante a clasificación para aEurocopa de 2008. O seu principal club é a Società Sportiva Murata, que fixo historia por ser o primeiro equipo samariñense en participar naLiga de Campións da UEFA.
