| Rorcual de Bryde Rorcual de Eden Rorcual tropical Balaenoptera edeni | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||
| Estado de conservación | |||||||||||||||||||||||||
| Datos insuficientes | |||||||||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||||||||
| Balaenoptera edeni Anderson, 1879[1] Balaenoptera brydei Olsen, 1913[2] | |||||||||||||||||||||||||
 Distribución deBalaenoptera edeni | |||||||||||||||||||||||||
Ororcual de Bryde,[3] tamén chamadororcual de Eden,rorcual tropical ebalea de Bryde,[3]Balaenoptera edeni Anderson, 1878 (=Balaenoptera brydei Olsen, 1913), é unhaespecie (ou dúas, segundo os autores)[4] demamífero mariño daorde doscetáceos, suborde dosmisticetos efamilia dosbalenoptéridos.
Este rorcual, ou estes rorcuais, son de aparencia moi similar órorcual boreal (Balaenoptera borealis) e case de igual tamaño, e durante moito tempo pensábase que se trataba da mesma especie.[5]
Porén,Balaenoptera edeni fora descrita como especie independente dn1878, a partir dun exemplar varado na costa deBirmania, á que o seu descubridor e descritor,John Anderson, o ano seguinte, lle deu onome binomial deBalaenoptera edeni.
E en1913 describíronse baleas avistadas mar a fóra deSuráfrica, que Olsen clasificou co nome deBalaenoptera brydei, en honor de Johann Bryde, cónsulnoruegués e pioneiro da industria baleeira surafricana.
Na década de1950 pensouse que se trataba dunha soa especie, co que quedou vixenteB. edeni en razón de ser a clasificación primeira e, por tanto, prioritaria, pero permaneceurorcual de Bryde como nome vernáculo sinónimo.[5]
Pero os máis recentes estudos xenéticos indican, porén, que se trataba de dúas especies diferenciadas:
O rorcual de Bryde presenta considerábeis variacións morfolóxicas, e téñense identificado 5 subtipos que inclúen dúas variantes de pequeno tamaño que tenden a vivir cerca das costas. Desde o punto de vista da simplicidade taxonómica, as probas deADN mostran que a nova especie de rorcual anano do sueste asiático non é igual á variación visualmente similar encontrada noCaribe.
As probas complicaron a evolución do ordenamento taxonómico, xa que apareceron exemplares que mostran ser intermedios xeneticamente entre o rorcual de Bryde e o chamadororcual boreal ourorcual sei (Balaenoptera borealis).
Porén, na actualidade, nin oWorld Register of Marine Species nin aUnión Internacional para a Conservación da Natureza admiten como válidas estas dúas especies,[5][6] o que si fai, en cambio, oSistema Integrado de Información Taxonómica.[7]
As principais características do rorcual tropical son:[8]
Coñécese moi pouco da vida do rorcual de Bryde. Ás veces móstrase curioso, acercándose aos barcos, aos que arrodea ou acompaña nadando canda eles. Pode saltar fóra da auga. Cando se alimenta, pode realizar cambios bruscos de dirección, tanto debaixo da auga como na superficie, e o seu estilo de natación fai pensar máis nungolfiño grande que nunhabalea. O seusopro é alto e fino, elevándose até 3 ou 4 m nunha únicanube (aínda que ten dousespiráculos) que, con frecuencia, non se ve ben desde lonxe.
Vive só ou en pequenos grupos de até 7 individuos, aínda que se poden xuntar até 30 en zonas onde abunda o alimento.[8]
Os saltos do rorcual tropical son comúns nalgunhas zonas, pero non noutras. Poden seguir a estes períodos curtos de grande actividade, como natación a gran velocidade. En casos excepcionais un único animal pode chegar a saltar ducias de veces seguidas (un exemplar foi visto nas costas deOgata (Xapón) realizando 70 saltos seguidos). Porén, o máis típico é que realicen 2 ou 3 saltos sen parar.
O cetáceo adoita abandonar a auga en posición case vertical, cun ángulo de 70 a case 90º, ás veces arqueando o dorso no aire, e despois pode deixarse caer simplemente sobre a auga, ou ben retorcer o corpo primeiro.
Algúns animais sacan totalmente o corpo por riba da superficie, pero o máis habitual é que a parte posterior (ocuarto traseiro, máis ou menos até a aleta dorsal) permaneza debaixo da auga.[8]
A secuencia de respiración adoita ser irregular, pero adoita constar de 4 a 7sopros seguidos por unha longa inmersión de até 8 min, aínda que pode durar menos de 2, e tamén é capaz de permanecer baixo a auga máis tempo. Cando sae á superficie entre inmersións curtaspoucas veces mostra algo máis que a parte superior da cabeza, aínda que as aletas dorsal e caudal adoitan ser visíbeis xusto antes dunha inmersión longa.[8]
Os rorcuais de Bryde aliméntanse durante todo o ano de pequenospeixes peláxicos, tales comoanchoas,arenques esardiñas, así como tamén dekrill e outrosinvertebradosplanctónicos.[8]
Vive entre os 40º N e os 40º S en augas tropicais e subtropicais de todo o mundo, e nalgunhas temperadas cálidas, podendo chegar a latitudes superiores se hai correntes cálidas na auga. Porén, prefire augas de temperaturas superiores aos 20 °C, polo que abunda máis en zonas tropicais e subtropicais entre os 30º N e os 30º S (o que xustifica un dos seus nomes vulgares,rorcual tropical). A súa distribución pode non ser continua en toda a súa área de dispersión, e poden aparecer poboacións máis importantes nalgunhas zonas, como fronte aSuráfrica,Xapón,Ceilán,Fiji eAustralia occidental. O rorcual tropical pode facer migracións a distancias curtas, pero non se coñecen migracións máis afastadas a latitudes máis altas.[8]
Antes de1972, osrorcuais de Bryde non se distinguían dosrorcuais boreais ourorcuais sei nas estatísticas baleeiras internacionais. Nas estatísticas baleeirasxaponesas ambas as especies de rorcuais xa se distinguiron a partir de1962, pero en relatorios de avistamentos só desde 1972.[9]
Actualmente acéptase unha poboación estimada de 26 000 individuos, en base a enquisas realizadas durante o período 1998-2002.[5] .
Wade e Gerrodette (1993) estimaron en 13 000 individuos a poboación de rorcuais de Bryde no Pacífico oriental tropical (nunha área de forma irregular de 19 millóns de km² entre os 15° S e os 25° N) a partir de datos recollidos durante1986-1990.[10]
A máis recente estimación aceptada doutrosstocks do Pacífico norte é duns 137 individuos nomar da China oriental e duns 235 nogolfo de California. Ostock do leste da China foi obxecto de caza polos xaponeses no suroeste doXapón até a década de1970, polo que pode que fose esgotado.[11]
A poboación de rorcuais de Bryde non foi avaliada de novo durante os últimos 25 anos (desde finais dos anos 1980), pero as estimacións de abundancia aceptadas no momento foron:
Pero estes resultados non se basearon nos métodos de análise das poboacións hoxe usuais e aceptados. Con base a unha recomendación da maioría do seu Comité científico, aCBI situou a clasificación destesstocks como "no límite de cero capturas, pendente dunha estimación satisfactoria do tamaño da poboación" (CBI 1983). De 1705 rorcuais boreais cazados enChile durante os anos1932-1979, unha proporción descoñecida foron rorcuais de Bryde.[12]
A poboación nas costas deSuráfrica estimouse en 582 (±184) individuos en1983.[13]
De 2 536 rorcuais boreais capturados polo baleeiro pirataSierra no Atlántico sur durante os anos1969-1976, a maioría crese que eran rorcuais de Bryde (IWC 1980). E dos máis de 5 000 rorcuais boreais capturados porBrasil durante1948-1977, polo menos algúns eran rorcuais de Bryde, posibelmente un 8%.[14]
Á parte dunha poboación estimada para ogolfo de México meridional de 40 animais (de 13 a 129),[15] non hai estimacións da abundancia desta especie no Atlántico norte, pero algúns dos rorcuais boreais capturados noestreito de Xibraltar na primeira metade doséculo XX pode que foran rorcuais de Bryde.[16]
Pénsase que as capturas de rorcuais de Bryde por frotas baleeiras costeiras xaponesas comezaron en1906 e que continuaron sen interrupción até1987 cando Xapón se adheriu á moratoria da caza comercial de baleas daCBI. As frotas xaponesas realizaron capturas peláxicas durante1971-1979, e as daUnión Soviética durante1966-1979. Tamén foron capturados rorcuais de Bryde por pescadores deTaiwán durante1976-1980, polos dasillas Bonin (Xapón) durante1946-1952 e1981-1987 e polos deFilipinas durante1983-1985. As capturas peláxicas xaponesas reiniciáronse no2000, comocapturas científicas (50 individuos ao ano).[5]
O rorcual de Bryde foi un beneficiario incidental das restricións que aCBI impuxo ácaza de baleas e que orixinalmente foran deseñadas para protexer as zonas de reprodución nas baixas latitudes doutras especies demisticetos, nun momento en que este rorcual aínda non era recoñecido como unha especie distinta.[17]
Hoxe en día o rorcual de Bryde está incluído no apéndice I da CITES, aínda que oXapón mantén unha reserva contra esta lista desde1983. A especie (comoBalaenoptera edeni) figura no Apéndice II da CMS.[5]
E aUICN, desde2008, cualifica a situación da especie como "CC" (condatos insuficientes para a súa avaliación).[5]
Dada a confusión nataxonomía desta especie (ou especies) non é de estrañar que na aínda escasa bibliografía galega poida apreciarse algunha incongruencia.
Así vemos que aSociedade Galega de Historia Natural menciona, na súa provisoriaLista padrón dos vertebrados de Galicia, publicada no Tomo I: O medio, daXeografía de Galicia dePérez Alberti,[18] lle dá aBalaenoptera physalus —que, propiamente, é ororcual común—, o nome derorcual de Bryl [?], probabelmente un erro de imprenta porrorcual de Bryde, que non o é.
Pola súa parte, Lahuerta e Vázquez, no seuVocabulario multilingüe, dan o nome derorcual de Bryde á especieBalaenoptera edeni, co sinónimo debalea de Bryde, desbotando o outro posíbel sinónimo, máis acorde connome científico, rorcual de Eden (ou balea de Eden).[3]
Porén, Díaz d'a Silva e Cartelle, na súaGuía dos mamíferos de Galicia, a máis moderna obra, polo momento, deste grupo zoolóxico, na que consideran a catro especies de rorcuais como frecuentadoras das nosas augas, non inclúen, loxicamente, ao rorcual tropical, dada a área de distribución desta especie.[19]
Nota: Para o nome deste rorcual, e de todos os demais nomes dos rorcuais, véxaseBalenoptéridos.
 | Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rorcual de Bryde |
 | Wikispecies posúe unha páxina sobre: Rorcual de Bryde |
