 | Suxeriuse que este artigo ou apartado sexafusionado con"Rebezo pirenaico" (conversa). Para realizar a fusión das páxinas segueestes pasos. |
| Rebezo ou rebezo pirenaico Rupicapra pirenaica | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Rebezo pineraico enAigüestortes | |||||||||||||||||||
| Estado de conservación | |||||||||||||||||||
 Pouco preocupante[1] | |||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||
| Rupicapra rupicapra Bonaparte, 1845 | |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
 Distribución deRupicapra enGalicia | |||||||||||||||||||
| Subespecies | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Orebezo pirenaico, chamado moitas veces simplementerebezo,[2]Rupicapra pyrenaica, é unmamíferoartiodáctilo dafamilia dosbóvidos,subfamilia doscaprinos, que está presente nalgunhas cadeas montañosas do suroeste deEuropa, con tres poboacións nosPireneos, acordilleira Cantábrica e osApeninos.
Certos autores clasificaron desde antigo os exemplares das montañas do sur de Europa, dos Pireneos e a cornixa Cantábrica, como unhaespecie á parte deRupicapra rupicapra, na que antes estas poboacións estaban incluídas, recoñecéndoa comoRupicapra pyrenaica, o que a día de hoxe está xa aceptado polacomunidade científica internacional.[3]
A lonxitude do corpo nos exemplares adultos oscila entre os 110 e os 130 cm, aos que hai que engadir os 3 ou 4 cme achegados pola curta cola. A altura na cruz é de 70–80 cm e o peso varía entre 20 e 30 Kg.
Os machos son maiores cás femias, coas cores máis escuras e marcadas e a cornamenta de maior lonxitude. Esta nace cara a arriba e cúrvase fortemente cara a atrás como un par de ganchos, tendo unha lonxitude moito menor cá doutros caprinos da súa contorna, como oíbice e acabra montesa.
Ospezuños son fíos e altamente versátiles, capaces de facer subir ao seu dono polas rochas e o xeo sen problema ningún. Isto débese ao senlleiro deseño dasalmofadas que ocupan a parte central dos súas pezuños.
A cor dapelaxe varía segundo a época do ano. No verán é pardo-avermellada, co bandullo, gorxa, fociño e glúteos de cor esbrancuxada, estando a transición entre unha cor e outro pouco marcada. Obsérvase unha banda de pelaxe negra dende a boca aos ollos. Tamén é negra o lombo da cola.
No inverno, pola contra, o pelo é moito máis denso e escuro. O lombo, as patas e a parte posterior do pescozo vólvese parda escura ou agrisada. O negro, ademais de na cola e na cara (onde aumenta en extensión e os seus bordos están máis remarcados), obsérvase tamén formando unha banda moi marcada dende a parte posterior das orellas á base do pescozo, pola parte de diante. Estas bandas negras continúanse na parte alta das patas anteriores e posteriores e nos costados do corpo. O rostro, parte dianteira do pescozo, pés, ventre e glúteos son brancos.
Os rebezos son animais sociais que se moven en pequenos grupos á procura de pastos de montaña. Estes grupos están formados só por machos (que tamén poden ser solitarios) ou só por femias e as súas crías, os cales só se reúnen durante a época de celo.
Son de costumes diúrnos, aínda que a medio día adoitan decrecer na súa actividade, que é maior durante a mañá e a últimas horas da tarde. A vista, olfacto e oído son excelentes. Isto axúdalles a identificar axiña aos seus depredadores, comoosos,lobos,linces ehomes.
Outros perigos que axexan aos rebezos son osaludes, ata o punto de que non é raro atopar rabaños enteiros mortos pola súa causa na época do desxeo. Porén, esta especie non só non se considera ameazada senón que a súa caza está permitida en determinadas zonas.
A esperanza de vida destes animais é duns 20 anos.
Os rebezos españois entran en celo entreoutubro enovembro, mentres que oscentroeuropeos fano en novembro e as primeiras semanas dedecembro. Durante ese tempo, os grupos de machos seguen aos de femias e únense a eles, formándose entón fortes enfrontamentos entre os machos, que loitan testa contra testa polo dereito a reproducirse.
A xestación dura ao redor de 20 semanas, ao termo das cales nace unha soa cría. Esta acada a madurez sexual entre os 2 e os 4 anos, madurando antes as femias cós machos.
Citáronse casos dehíbridos entre rebezos ecabras, sempre estériles, mais a existencia destes mesmos híbridos non puido ser probada nunca de forma irrefutable.
A especie foi descrita en1845 polonaturalistafrancésCharles Lucien Bonaparte nun traballo publicado enCat. Meth. Mamm. Europe:17.
Véxase a etimoloxía enRupicapra.
Moitos dosautores distinguen tressubespecies:[1][4]
Porén, oMSW e outros autores só contemplan dúas:[5][6]
AUnión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais (UICN) vén considerando desde o ano2008 o status desta especie comoLC porque nos últimos anos está aumentando en número de individuos e incrementando a súa área de dispersión, e que non se cre que alcance os limiares de calquera dos criterios para estar nalista vermella. Por iso, a situación das subespeciesR. p. pyrenaica eR. p. parva avalíase como de menor preocupación. Porén, a subespecieR. p. ornata avalíase como vulnerábel, xa que ten unha poboación moi pequena e unha área de dispersión así mesmo moi reducida. Previamente avaliouse, en1996, como en perigo de extinción, pero debido á protección estrita e a un programa de cría en catividade e reintrodución, aumentou a súa poboación. De todos os xeitos son necesarias medidas de conservación para garantir a súa supervivencia futura.[1]
Este animal é a mascota da Selección Nacional deRugby deAndorra, cuxos integrantes son alcumados comoEls Isards (Os Rebezos).[7]
 | Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rebezo |
 | Wikispecies posúe unha páxina sobre: Rebezo |