Opapiro de Rhind é un papiro exipcio datado no 1650 a.C. Xuntamente copapiro de Moscova é o documento matemático máis importante doAntigo Exipto. É un documento de carácter didáctico que contén diversos problemas matemáticos.
Está redactado enescritura hierática e mide uns seis metros de lonxitude por 32 cm de largo, e está escrito polas dúas caras, encontrándose en bo estado de conservación. O texto, escrito durante o reinado deApofis I, é copia dun documento do século XIX a. C. da época deAmenemhat III.[1]
É unha copia realizada por un escriba chamadoAhmes pola que tamén se coñece comopapiro de Ahmes.
Foi escrito polo escriba Ahmes a mediados do século XVI a. C., a partir de textos de trescentos anos de antigüidade, segundo relata Ahmes ao principio do texto.[2]
Opapiro encontrouse noséculo XIX, xunto a un rolo de coiro, entre as ruínas dunha edificación próxima aoRamesseum, e adquirido porHenry Rhind, un anticuario escocés, en1858, enLuxor (Exipto), e por iso leva o nome de Rhind.[2] O documento componse de 14 láminas, duns 40 por 32 cm, e está dividido en tres partes. A parte principal, dous fragmentos, custódianse desde1865 noMuseo Británico deLondres (os papiros EA 10057 e EA 10058), aínda que non están expostos ao público; o outro fragmento está no Museo de Brooklyn deNova York (o 37.1784E).[2]
Os antigos exipcios coñecían as fraccións, pero non realizaban o cálculo de fraccións como o coñecemos hoxe, pois escribían os números fraccionarios como suma defraccións unitarias, é dicir, fraccións co número 1 no numerador.[3]
Para eles, o concepto denon existía e representábano coa notación actual da forma. Ademais, antes de cada problema, descríbense dúas táboas de descomposición de fraccións para facilitar os cálculos dos problemas posteriores. Na primeira aparecen os valores de fraccións do tipo con n = 1, 2..., 10. Na segunda, máis extensa, descríbense as fraccións con n senario e n = 5, 7..., 101.
Os resultados poden chegar a ser tan complicados como, por exemplo:
O texto contén 87 problemas matemáticos con cuestiónsaritméticas básicas,fraccións, cálculo deáreas,volumes, progresións, reparticións proporcionais, regras de tres, ecuacións lineais etrigonometría básica.
De acordo co contido do papiro publicado por Richard J. Gillins enMathematics in the Time of the Pharaons podémolos clasificar en:
operacións con números racionais enteiros e fraccionarios (1 a 23, 47, 80, 81);
resolución de ecuacións de primeiro grao (24 a 27, 30 a 38);
problemas de "pensar un número..." (28, 29);
progresións aritméticas (39, 40 e 64);
volumes, capacidades e poliedros (41 a 46, 56 a 60);
áreas de figuras planas (48 a 55);
regra para obter os 2/3 de números pares (61 e 61B);
Couchoud, Sylvia (2004):Mathématiques Égyptiennes. Recherches sur les connaissances mathématiques de l’Égypte pharaonique. Paris: Éditions Le Léopard d’Or.ISBN 2-863777-118-3.
Gillings, Richard J. (1972):Mathematics in the Time of the Pharaohs. Boston, MA: MIT Press.ISBN 0-262-07045-6.
Peet, T. E. (1923): "Arithmetic in the Middle Kingdom", inJ. Egyptian Arch.9, 91-95, 1923 (Edición moderna do Papiro de Rhind).
Sánchez Rodríguez, Ángel (2000):Astronomía y matemáticas en el antiguo Egipto. Medellín, Colombia: Aldebarán.ISBN 84-95414-08-2.