Naceu no número 25 da rúa da Paz (até 1839 chamada a dos Zapateiros), no mesmo edificio en que vivíaVicente Risco, e foi bautizado o 6 de marzo na igrexa de Santa María Nai cos nomes de Ramón Antonio Vicente. Foi membro dunha familia rica, fillo único do médico e deputadoEnrique Otero Sotelo, e mais deEladia Pedrayo Ansoar, filla do prestixioso avogado e político ourensánRamón Pedrayo Silva, quen foi padriño do neno.
Trala morte do seu pai, pasou o curso 1904-05 preparando por libre o primeiro curso de Filosofía e Letras e mais o preparatorio de Dereito polaUniversidade de Santiago de Compostela. En maio de 1905 foi por vez primeira aSantiago de Compostela, onde recibiu clases deArmando Cotarelo Valledor, González Salgado e Modesto Fernández Ferreiro. En xuño aprobou os exames e no verán fixo unha viaxe co seu tío polomar do Norte, recalando enSouthampton,Brest eRotterdam. En outubro de1905 marchou aMadrid a estudar Dereito e retomar Filosofía e Letras. Alí frecuentou oAteneo.
Tras rematar as dúas carreiras en 1912, regresou a Ourense, coa idea de preparar oposicións a catedrático. En 1917 publicou dous artigos enLa Centuria: «La confesión del hombre culto» (no n.º 2) e «Cartas espontáneas» (no n.º 3). O 13 de xaneiro de 1918 publicou enLa Región o artigo «Acción regionalista», en apoio á candidatura deLuís Porteiro Garea áseleccións xerais. Xusto unha semana despois interviu nun mitin enBentraces. Nese mesmo ano, 1918, ingresou nasIrmandades da Fala.[3] O 19 de febreiro de1919, logo de tres intentos, aprobou por oposición a cátedra de Xeografía e Historia. Tomou posesión o 23 de marzo dese ano enBurgos, e en xullo permutou a praza por outra enSantander. En outono de 1921 acadou praza en Ourense.
En 1920 foi un dos fundadores da revistaNós, onde publicou o seu primeiro artigo en decembro de 1921, «Irlanda política no século XIX». Nesta época aumenta a súa militancia galeguista, e dá o seu primeiro discurso público en galego na presentación do álbumNós deAlfonso Daniel Rodríguez Castelao enVilagarcía de Arousa.
O6 de agosto de 1923 casou en San Vicente de Toranzo,Corvera de Toranzo, con María Josefa Bustamante Muñoz (Fita), dez anos máis nova, nada o 27 de setembro de1898, a quen coñecera en Santander.[1] Marchan delúa de mel aParís,Bélxica e as praias domar do Norte,[4] e á volta residen entre Ourense e Trasalba, pasando os veráns enCantabria. Nunca terían fillos.
En agosto de 1926 publicou no número 32 da revistaNós un anaco da novela deJames JoyceUlises, a primeiratradución realizada nunha lingua da península Ibérica[5]. Tamén en 1926 publicou aGuía de Galicia, volume publicado porEspasa Calpe.
O 9 de decembro de 1929 ingresou naReal Academia Galega co discursoRomanticismo, saudade e sentimento da raza e da terra en Pastor Díaz, Rosalía de Castro e Pondal, contestado por Vicente Risco.[6][7] Inicialmente ía ler o seu discurso o 30 de novembro,[8] mais sufriu un accidente de tráfico ao envorcar o coche no que ía coa súa muller, a carón daTorre de Hércules.[9] O 10 de xullo de 1930 foi elixido primeiro presidente daAsociación de Escritores Gallegos.
O 3 de maio substitúe na presidencia do Ateneo ourensán a Marcelo Macías. O 19 de maio de 1936 defendeu a súa tese de doutoramento, tituladaLos orígenes de la Galicia moderna e cualificada con sobresaínte polo tribunal, presidido por Cotarelo Valledor. A finais de maio substituíu a Luis Iglesias —nomeado reitor da Universidade compostelá— como presidente do Seminario de Estudos Galegos.
No verán de1937, durante aguerra civil española, foi deposto da súa cátedra e salvou a vida grazas ás boas relacións que mantiña coa cúpula da igrexa ourensá. Nos anos seguintes viviu na súa casa de Trasalba, retirado da vida política.Xosé Filgueira Valverde animouno a que solicitase a súa reincorporación á vida docente, pero Otero Pedrayo negouse ao entender que xa que non pedira que lle quitasen o traballo, non ía pedir que llo devolvesen.[11] Nesa época escribiu colaboracións na prensa en castelán cospseudónimos de Luís de Alba, Santiago Amaral, Luís Peñaforte, Roque de Agra[12], Juan Gallego,Tristán de Montenegro ou coas iniciais R.O.P. En 1946 comezou a colaborar no xornal compostelánLa Noche coa secciónParladoiro, escrita en galego e asinada co seu nome.
Despacho na súa casa de Trasalba, coa súa toga pendurada.
En novembro de1948, xa con sesenta anos, foi reposto na docencia noinstituto de Ourense, e en abril de1950 acadou a cátedra de Xeografía na Universidade de Santiago, e marchou vivir á capital galega. O seu maxisterio, ata que se xubilou en 1958, foi de grande importancia para atraer ao galeguismo a un feixe de estudantes que anos despois serían líderes do novo nacionalismo.[15] En xullo dese mesmo ano foi dos fundadores daEditorial Galaxia, sendo presidente do consello de administración.[16] En marzo de 1956 estivo un mes enCaracas, onde o acolleuSilvio Santiago. Dous anos despois editouse o libroHomaxe da Galicia Universal.
Nesta época seguiu a escribir decote, e participou en varios congresos, como o celebrado enBraga en 1950 na memoria deMartiño de Dumio ou no de etnografía e folclore celebrado na mesma cidade en 1956. En 1957 retomou a publicación en galego coa colección de relatosEntre a vendima e a castañeira, e en 1958 publicou o seu primeiro poemario,Bocarribeira.
O 4 de febreiro de 1957 finou a súa nai, coa que mantivo unha relación moi cariñosa e á que ía visitar cada semana. Otero Pedrayo xubilouse o día do seu septuaxésimo aniversario, cunha lección maxistral no paraninfo universitario co título de «Unha visión xeral de Galicia». Tras deixar a docencia, regresou vivir a Ourense e Trasalba.
Logo de xubilarse, seguiu escribindo e participando en actos. En 1959 regresou a Buenos Aires. En 1962 acadou o Premio Galicia daFundación Juan March, dotado con 300 000pesetas. En 1964 foi premiado polaDeputación de Ourense con 150 000 pesetas polo traballo de investigaciónEl padre Feijóo. Su vida, doctrina e influencias. Dado que lle quedara unha pensión dexubilación baixa, en 1973 aFundación Pedro Barrié de la Maza concedeulle unha bolsa de axuda económica.[17]
Desde 1958 fixéronlle diversas homenaxes. En1967 foi nomeado cronista da cidade de Ourense, de xeito que exerceu até1970, aínda que seguiu a ser o cronista oficial até o seu pasamento.[18][19] O 3 de marzo de 1968, dous días antes do seu octoxésimo aniversario, celebrouse naCatedral de Santiago de Compostela unha misa en lingua galega da man do arcebispoFernando Quiroga Palacios. O 4 de agosto de 1973 celebrouse un xantar en Ourense para celebrar as súasvodas de ouro. Pola súa banda, participou na homenaxe celebrada en Madrid en 1958 co gallo do centenario do matrimonio deRosalía de Castro eManuel Murguía, e na homenaxe celebrada en Ourense en 1966 aCelso Emilio Ferreiro pola súa marcha a América.
Considerado o «patriarca das letras galegas», pertenceu áXeración Nós e é un dos máis preclaros escritores galegos. Traballou diversos xéneros: ensaio, novela, poesía, ademais dos estudos científicos de xeografía da súa cátedra da Universidade de Santiago.
Entre as súasnovelas destacanOs camiños da vida, publicada orixinalmente en tres partes,[22] eO mesón dos ermos,[23] descrición minuciosa dos costumes e da vida rural galega. Pero a máis coñecida éArredor de si que pode considerarse como parcialmente autobiográfica e que nos permite albiscar os camiños que percorreron os integrantes da chamada Xeración Nós ata o galeguismo. Neste sentido «autobiográfico»,Arredor de si complétase cos artigos «Dos nosos tempos», deFlorentino López Cuevillas, e mais conNós, os inadaptados, deVicente Risco; estes dous últimos aparecidos na revistaNós.
Pantelas, home libre, 1925, eEscrito na néboa, 1927.
Na súa obra destaca o influxo doantropónimoAdrián. O autor, que nacera o día5 de marzo, día deSanto Hadriano de Cesarea,mártir, puxo este nome a tres personaxes dos seus libros: Adrián Solovio (Arredor de si eEscrito na néboa), Adrián Silva (La vocación de Adrián Silva) e Adrián Soutelo (o tío de Paio n'Os camiños da vida).[24]
Entre a vendima e a castañeira (relatos breves;Galaxia, 1957).[37]
O señorito da Reboraina (novela, Editorial Galaxia, 1960).[38] Foi traducida aocastelán no mesmo ano polo propio autor co título deEl señorito de la Reboraina.[39]
O espello na serán. Entre o Pedroso e o Viso (1966, Galaxia).[40]
↑López Silva, Xosé Antonio (xaneiro, febreiro, marzo 2021). "Un fundamental Otero Pedrayo".Grial. Revista galega de culturaLIX (229): 86–87.ISSN0017-4181.
↑Amais inclúe: "Todos cantos sabían algo da historia da vila" deCastelao; "Conto de Reis" deDieste; "A arrasadeira" deBlanco Amor; "Os lobos" deFole e "O reló de area" deCunqueiro.
González-Alegre, R. (1954). "Ramón Otero Pedrayo y la poesía. La trayectoria de un poema épico innominado. La epopeya".Poesía Gallega Contemporánea. Colección Huguin. pp. 185–194.
Patterson, Craig (2006).Galician Cultural Identity in the Works of Ramón Otero Pedrayo(eninglés). Edwin Mellen Press.
%2c_Rodr%25C3%25ADguez_Cadarso%2c_Castelao%2c_Jos%25C3%25A9_S%25C3%25A1nchez_Rojas%2c_Vilar_Ponte_e_Otero_Pedrayo.jpg)
_1947.jpg)
Discurso de Otero Pedrayo en 1972
Ramón Villares sobre Otero Pedrayo
.svg)
