Asopsoninas son moléculas que se encontran no soro sanguíneo, que actúan como receptores na superficie das células que facilitan afagocitose ou activan osistema do complemento.[1] O termo opsonina úsase principalmente para referirse aos aosanticorposIgG, que cobren as membranas das células e facilitan a fagocitose ao expoñeren os extremos Fc de ditos anticorpos ás células fagocíticas, que teñen receptores para eles. AsIgM tamén se consideran opsoninas, xa que activan o sistema do complemento, aínda que non son efectivas na activación da fagocitose, porque ascélulas fagocíticas non teñen receptores Fc específicos para as IgM. Ás veces tamén se chaman opsoninas ás moléculas que se unen á célula para a súa destrución a través da acción dascélulas asasinas naturais (NK). As opsoninas son moléculas séricas, que recobren o antíxeno ou microbio e funcionan unha ponte entre o antíxeno e o fagocito.
Foron descubertas en 1903 por Almroth Wright, que describiu como a fagocitose era reforzada por anticorpos específicos (é dicir, as opsoninas). O seu nome procede do gregoopson, condimento. Cando unha célula ou antíxeno está cuberto de opsoninas dise que está opsonizado, e o fenómeno denomínaseopsonización.
Tanto a membrana dascélulas fagocíticas coma a das células que van ser fagocitadas teñen carga negativa, o que fai, en principio, difícil que as dúas células se acheguen demasiado. Unha vez que as opsoninas se unen á súa célula diana, a carga negativa superficial queda enmascarada, aínda que non desaparece. A opsonina o que fai é simplemente superar esa carga, facendo que lles sexa máis fácil aosleucocitos levar a cabo a fagocitose. Durante o proceso deopsonización, os antíxenos están rodeados de anticorpos (ou de moléculas do complemento). As células fagocíticas expresan receptores Fc cos que se unen ás moléculas dosanticorpos, e receptoresCR1 (eCR2 eCR3), que se unen ao C3b docomplemento.[2][3] Cando o antíxeno está cuberto por opsoninas a unión dos fagocitos ao antíxeno se ve moi facilitada.[4] De feito, na maioría dos casos a unión dos fagocitos aos antíxenos non pode ocorrer sen que se produza opsonización.[5]
Ademais da fagocitose, a opsonización do antíxeno e a súa unión aos fagocitos causa un aumento da expresión dos receptores para o complemento nos fagocitos veciños.
Para loitar contra as bacteriasresistentes a antibióticos e aumentar a capacidade fagocítica dosistema inmunitario contra elas desenvolvéronse opsoninas artificiais construídas a partir de conxugados multivalentes de poli(L-lisina)-g-poli(etilén glicol) convancomicina e IgG-Fc humanas.[6]
Exemplos de moléculas opsoninas son:
