  | |||||
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Estado | España | ||||
| Comunidade autónoma | Andalucía | ||||
| Provincia | Provincia de Málaga | ||||
| Capital | Ojén | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 4.682(2024) (54,44hab./km²) | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 86 km² | ||||
| Altitude | 309 m | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Santo padrón | Dionisio o Aeropaxita | ||||
| Organización política | |||||
| • Alcalde | José Antonio Gómez Sánchez | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Código postal | 29610 | ||||
| Fuso horario | |||||
| Código INE | 29076 | ||||
| Sitio web | ojen.es | ||||
Ojén é un concello español daprovincia de Málaga,Andalucía. É lindeiro conMijas ao leste, conMarbella ao sur, conIstán ao oeste e conMonda eCoín ao norte.
Dentro do termo municipal de Ojén destacan dous núcleos:
Ojén atópase a oito quilómetros ao nordeste deMarbella sobre o camiño do interior que a enlazaba conMálaga. Está situado xunto ao arroio de Almadán, nun lugar moi apracible e rico en auga, rodeado polas serrasBlanca, propiedade do IARA, e Alpujata, de gran riqueza en minerais deferro,níquel,chumbo,talco edunita. A mina de ferro do Peñoncillo foi explotada por unha compañía inglesa e deu traballo a numerosas persoas de Ojén eMarbella. A proximidade do mar fai que Ojén teña un clima tépedo, a pesar de ser un típico pobo de montaña.
Os habitantes recibían outrora o apelativo xocoso de "churrucos" polos habitantes dos lugares veciños.
Os montes de Ojén posúen un gran bosque mediterráneo deQuercus faginea, sobreiras, aciñeiras, piñeiros, pitas e chumbeiras, que chegan até o bordo da estrada.
En canto á fauna que habita estes bosques hai que destacar acabra montesa, especie protexida e que está practicamente en extinción, e aaguia real. Tamén habitan asxenetas, amangosta exipcia,touróns e multitude de pequenos mamíferos, paxaros e insectos de variadas especies. Ademais, son variadas as plantas de uso medicinal, comosalvia,romeu,tomiño,Thymus moroderi,fiúncho oucamomila. Na matogueira do sotobosque abundan ostoxos,xestas,xaras esemprevivas. Tamén hai que destacar pola súa rareza a presenza dunha colonia deabetos españois.
No río Almadán e en lugares como El Charco Las Viñas non é raro atopar tartarugas, ras ou cobras. Flores como asorquídeas abundan polas paraxes da Serra de Ojén, onde habita obufo real, ave en perigo de extinción que é moi difícil de localizar actualmente.
Xa noPaleolítico medio esta zona estaba habitada polohome de Neandertal, que vivía en grupos nómades, e noNeolítico existiu unha poboación asentada, como o demostra a cova de Pecho Redondo. Durante o baixoImperio Romano a costa estivo moi habitada e especúlase con que na zona de Ojén houbese algún poboado que explotaba a agricultura e a gandaría.
A primeira vez que se cita Ojén é na "Crónica das fazañas dos emires cordobeses". Segundo esta crónica,Abd al-Rahman III iniciou unha batalla para someter a rebelión dosmozárabes (cristiáns que vivían nas terras musulmás) e os muladís malagueños. Sábese que unha das batallas entre os rebeldes e o exército foi diante das murallas do castelo de Ojén. A sublevación dos mozárabes provocou a existencia dun reinado efémero con capital en Bobastro; no ano 921 Abd al-Rahman liberou Ojén e a súa igrexa foi convertida en mesquita. En 1485 os musulmáns capitularon ante o reiFernando o Católico e entrouse de cheo na Idade Moderna. Naquela época, Ojén enviaba a Marbella para exportar a África, pasas, figos secos, améndoas, sedas, cera e mel das súas colmeas. Os musulmáns mudéxares pasaron a ser vasalos de Castela e en 1492 osReis Católicos tomaron totalmente oReino de Granada, finalizando a Reconquista.
Ojén constituíuse en «concello» e realizouse o deslinde do termo. Ojén depende de Marbella, que nomeaba un rexedor con xurisdición civil e criminal. Os reis non permitiron a presenza de musulmáns a menos dunha legua da costa e moitos habitantes de Marbella establecéronse en Ojén; a medida tomouse para evitar a colaboración musulmá cos piratas turcos e berberiscos. Había entón en Ojén 114 veciños, catro deles cristiáns vellos. En 1505, por orde do arcebispo de Sevilla, Diego de Deza, fíxose a erección canónica da actual parroquia da nosa Señora da Encarnación. En 1568, durante o reinado deFilipe II produciuse a rebelión dos mouriscos de Istán, e en 1569 uníronselles os mouriscos de Ojén, que fuxiron coas súas familias e aveños ás serras próximas abandonando as terras despois de matar os seus veciños cristiáns vellos e incendiar a igrexa, casas e cultivos. Filipe II nomeou oDuque de Medina Sidonia e o Duque de Arcos para pacificaren aSerranía de Ronda e acabar coa rebelión. En 1570 finalizou a guerra e Ojén foi repoboado por cristiáns vellos. O problema mourisco continuou en España ata que en 1609 o reiFilipe III expulsou os mouriscos.
En 1772 o cronista británico Francis Carter describiu Ojén como "un lugar de xente afable, sinxela, que descoñece o té e o café, pero goza do leite de cabra nas súas cuncas de barro". En 1807,Carlos IV concedeu a Ojén a independencia da xurisdición de Marbella. En 1905, Pedro Fernández mandou construír a Fonte dos Chorros, a cal foi restaurada en 2006 por Enrique Salvo Rabasco e o seu equipo de restauradores.
En 1906, o Marqués de Larios levantou o Palacio de Juanar como refuxio de caza, onde nunha ocasión foi convidado o reiAfonso XIII. O Palacio de Juanar foi habilitado como Parador Nacional en 1965 e desde 1984 explótao unha cooperativa de traballadores de Ojén.
Na noite do 30 ao 31 de agosto de 2012, o municipio ao completo tivo que ser evacuado ao declararse na zona de Barranco Blanco (Coín) un enorme incendio que afectou non só a Ojén, senón a varios lugares veciños como Monda, Coín,Alhaurín el Grande, Marbella e Mijas.
A administración política do municipio realízase a través dun concello de xestióndemocrática cuxos compoñentes se elixen cada catro anos porsufraxio universal. O censo electoral está composto por todos os residentes empadroados en Ojén maiores de 18 anos e nacionais deEspaña e dos restantes estados membros daUnión Europea. Segundo o disposto na Lei do Réxime Electoral Xeral, que establece o número de concelleiros elixibles en función da poboación do concello, a Corporación Municipal de Ojén está formada por 11concelleiros.[1]
