Este artigo amosaescritos mongois. Sen osoporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.
Este artigo amosaletras cirílicas. Sen osoporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.
ARepública de Mongolia[1] (enmongol:) é un país deAsia, encravado entreRusia e mais aChina. A súa capital éUlán Bátor (Ulaanbaatar), a lingua oficial é okhalkha e a moeda o tugrik. Posúe unha extensión de 1.565.000 km² e unha poboación estimada no2006 de 2.832.224 habitantes. Forma parte da rexión deMongolia.
Noséculo XIII,Xenxis Khan unifica as tribosmongois e crea un imperio, obra seguida polos seus sucesores Ögödei, Güyük, Mönkh e Khubilai. Este imperio comeza a recuar no1386, coa perda da China. Noséculo XV, baixo o reino de Altan Khan, os mongois convértense aobudismo tibetano. Un século máis tarde, caen baixo a dominación dosmanchús, que conquistan tamén aChina. O seu país foi transformado en dúas provincias chinesas, a Mongolia interior e a Mongolia exterior. A independencia de Mongolia exterior foi declarada no1921 á calor dunha revolución liderada porSukhbaatar; mais tivo goberno independente ata1924, cando se declarou a República popular mongol co sostén daURSS.
En1990, o partido comunista relaxa o seu control sobre o goberno. No1992, a República Popular é substituída por un estado mixto, entre sistema parlamentario e sistema presidencial.
A meirande parte do país está constituída por estepas. Porén, odeserto do Gobi recobre unha parte do sur do país, mentres que ao norte e ao oeste, atópanse as rexións montañosas de bosques frondosos.
O clima presenta unha acusada oscilación térmica estacional, con moita calor en verán e extremadamente frío no inverno, con temperaturas baixando ata os -30 °C.
O partido dominante en Mongolia é oPartido revolucionario do pobo mongol formado polos antigos comunistas mongois despois daGuerra Fría. O principal partido de oposición é oPartido democrático que controlou unha coalición no poder entre o1996 e2000. Esta coalición non logrou nin manter a súa cohesión, nin arranxar os problemas económicos do país, polo que foi moi fortemente sancionada polos electores no2000, que deron a vitoria aoPRPM cunha esmagadora maioría. Durante as eleccións lexislativas do2004, oPRPM e o partido Democrático obtiveron un número igual de escanos. A fin de que o desenvolvemento da Mongolia non sexa trabado por crises políticas, decidiron elaborar un programa común e formar un goberno de unión nacional.
Este Estado ten un executivo bicéfalo, á cabeza do Estado hai un presidente elixido e á cabeza do goberno un primeiro ministro. O parlamento chámase oGran Hural, unha cámara composta de 76 asentos.
Nas eleccións de22 de maio de2005, o antigo primeiro ministroNambaryn Enkhbayar, candidato doPRPM, foi elixido presidente de República co 53,4 % dos sufraxios. O seu principal adversario,Mandsaikhanin Enkhsaikhan, candidato do partido Demócrata, obtivo o 20 %. Enkhbayar comezou o seu mandato á fin do mes de xuño do 2005 e substitúe ao presidenteNatsagiyn Bagabandi, tamén doPRPM.
A lingua oficial de Mongolia é omongol, que fala arredor do 95% da poboación. En Mongolia escríbese desde 1946 oficialmente coalfabeto cirílico; porén tradicionalmente se escribiu usando oalfabeto mongol como aínda se escribe o mongol na China. En Mongolia intentouse reintroducir en 1994 pero finalmente non se realizou polas dificultades que tiñan amplos sectores da poboación en comprendelo[3], aínda que se introduce devagar no sistema educativo.[4].
Fálanse tamén dialectos doutras linguas mongólicas, no oeste dooirat e no norte doburiato. No oeste fálanse dúas linguas túrquicas, okazako e otuva. A principal lingua da comunidade xorda é alingua de signos mongol.
Oruso é a lingua estranxeira máis coñecida, foi obrigatorio no ensino secundario ata 1990 e de novo desde 2007, considerándose que Mongolia é o país onde o ruso está máis difundido fóra dos países que formaron parte da Unión Soviética[5]. A segunda lingua estranxeira é oinglés, que gradualmente ve aumentar a súa difusión. Ocoreano gañou popularidade polos milleiros de emigrantes enCorea do Sur.[6]
A economía mongol está esencialmente centrada nopetróleo, ocarbón e ocobre. Atópase tamén un débil tecido de pequenas industrias domolibdeno, dotungsteno, e minas defosfato. Despois de anos de economía de estado, o país ten encamiñado unha difícil transición cara á economía de mercado. A maior parte das empresas sitúanse nas cidades: fóra delas, a maior parte dos Mongois son nómades.
.svg%26amp%3blang%3dgl)
