Música folk é un termo de orixe inglesa utilizado en lingua galega xeralmente para referirse ámúsica folclóricamoderna. Nalgúns contextos, por influenza do sentido en lingua inglesa dafolk music, o seu significado esténdese a toda a música folclórica, tanto á tradicional como á máis moderna (baseada na tradicional).
Os artistas de folk poden empregar temas musicais folclóricos xa existentes facéndolles un arranxo musical ou simplemente coller o estilo e crear os seus propios temas orixinais. É tamén característico da música folk empregar instrumentos típicos de cada rexión, como pode ser azanfoña e aquena en varios países deAmérica do Sur, obombo legüero na Arxentina, obirimbao enBrasil, obanjo, a güira naRepública Dominicana, o violín ou aharmónica nos Estados Unidos, oviolín, amarimba enGuatemala,bodhrán e otin whistle en Irlanda, a gaita en Escocia, Galiza ou Asturias, oacordeón en Francia, Italia,Panamá ou a música litoraleñaarxentina, agralla e adulzaina en Valencia e Cataluña, a frauta e tamboril en Zamora, atrikitixa no País Vasco, aarpa paraguaia en Paraguai, etc.
Derivado da expresión alemáVolk, que significa “o pobo coma un todo”, o termo folk, aplicado á música, danza, etc. é máis ben recente. Algúns informes falan de “folklore” como un termo que o inglésWilliam Thoms utilizou, en1846, para describir as tradicións, costumes e supersticións das clases incultas. Con todo, o concepto xa fora aplicado porJohann Gottfried Herder ao espírito popular e nacional, baixo o termo deVolksgeist, case un século antes.
Joan Báez eBob Dylan durante unha marcha polos dereitos civís en Washington en 1963.
Na década de 1940 a música folk xurdiu enReino Unido comomovemento autónomo dentro damúsica popular moderna. Superou en popularidade aotango dende 1949 co tema "O rancho'e a Cambicha". Logo xurdiu enEE. UU. nos anos 1950 e 1960, baseándose namúsica tradicional (música folclórica) que fora traída ó novo continente polos inmigrantes europeos. Máis tarde, este movemento ocorrería tamén noutros países.
Os contidos das súas cancións eran a miúdo sociais e de protesta política. A música folk arxentina e estadounidense tocouse nos seus primeiros tempos con instrumentos acústicos, comoAtahualpa Yupanqui. Nos Estados Unidos, a partir dos anos 1960 comezouse a incorporar con frecuencia instrumentos eléctricos no que se coñece comofolk-rock. Representantes destacados desta corrente sonBob Dylan eJoan Báez. EnArxentina, tamén na década de 1960, a música folk desenvolveu o Movemento do Novo Cancionero, que desencadeou o movemento da Nova canción en América Latina e España, con expresións comoMercedes Sosa,Soidade Bravo,Víctor Jara,Rubén Blades,Caetano Veloso,Silvio Rodríguez,Alí Primeira eAlfredo Zitarrosa, entre outros moitos.
A música folk tivo o seu eco enEuropa a partir de finais dos anos 1960, en dúas correntes claramente diferenciadas:
Acanción de autor, afín ás correntes folclóricas arxentina e estadounidense -neste último caso da canción protesta.
A música folclórica contemporánea, enfocada en recuperar e adaptar a música tradicional folclórica ós novos tempos, podendo ser tanto música instrumental como música cantada. Esta corrente é a que máis se asocia na actualidade co concepto de música folk. Cando se trata de música cantada coñécella tamén comofolk pop ou pop folclórico.
Entre as diferentes vertentes da música folk segundo países e rexións, cabe destacar por unha banda o folk latinoamericano e por outro a chamadamúsica celta (fundamentalmente na Europa occidental).
O concepto de música folk asóciase principalmente cos países occidentais (Europa e América). Cando se quere facer referencia ó conxunto de músicas folk de distintos lugares do mundo emprégase normalmente o nome xenérico de «world music» ou «músicas do mundo».
Carlos Núñez, gaiteiro e compositor de música folk.
Preséntase a continuación unha lista grupos e artistas destacados da música folk, entendida como música folclórica contemporánea. Para artistas demúsica folclórica tradicional, defolk-rock ou decanción de autor véxase o artigo correspondente.
