| Escornabois | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||||||
| Lucanus cervus (Linnaeus,1758) | |||||||||||||||||||||||
 Distribución das vacalouras en Europa. A cor sombreada indica as areas onde xa está extinta. | |||||||||||||||||||||||
Avacaloura (tamén existe a variantevacaloira),carouca, cornetán ouescornabois[1] (Lucanus cervus) é unescaravello da familiaLucanidae de gran tamaño. Trátase dun insecto no que os sexos son facilmente distinguibles: os machos dispoñen dunhas mandíbulas de gran tamaño, moito maiores que as das femias, que lles serven como medio de loita con machos rivais.
A larva deste insecto pasa dun a cinco anos alimentándose demadeira en descomposición, preferiblemente de frondosas, polo que adoita vivir en bosques onde hai abundantescarballos, e razón tamén de que non sexa común en terreos urbanos. Aslarvas desta especie teñen un apetito moi voraz: de tan só un gramo de peso, poden comer nun só día 22,5 centímetros cúbicos de madeira. As larvas alcanzan un tamaño cosiderábel, chegando incluso a 10 centímetros de longo.
Os adultos aliméntanse dozume dasárbores e de zume de froitas maduras. A vida trala metamorfose é moito máis curta cá da larva: tan só de quince días a un mes. Poden voar, alcanzando velocidades de ata 6 km/h.
Existen diversas teorías sobre como se aparean, aínda que a máis probable é que os machos se agrupen en torno ás femias e as disputen en combates que poden chegar á morte dun dos contrincantes.
As femias poñen os ovos en fendas nas árbores, e estes eclosionan ao redor de dúas ou catro semanas despois de ser postos.
Este insecto é considerado o maiorescaravello deEuropa. O tamaño oscila entre 30 e 90 milímetros no caso dos machos e 28 e 45 milímetros nas femias.
A especie está en regresión debido á perda do seuhábitat e á caza, pois é un exemplar moi prezado.
Actualmente a vacaloura ou escornabois é un insecto protexido, xa que está en perigo de extinción[2].
Os cornos da vacaloura, por semellanza cos cornos dos animais domésticos ou os dentes cairos doporco ou doxabaril ou os esporóns dosgalos, todos eles armas de defensa, son considerados en Galicia amuletos protectores e moi usados para protexerse contra asmeigas e omal de ollo[3]. Lévanse no peto ou pendurados sobre o peito, dentro dunha bolsiña; no caso dosmeniños, un destes cornos atado no pulso protéxeos contra oenganido (raquitismo).
Usados con este fin protector coñécense tamén comolicorno ealicorno. EnPonte Caldelas botan o corno nun cacharro con auga e poñen a parte enferma por riba deste: se se debe a unaire de animal inmundo, do corno botarán gurgullas subindo á superficie[5].
Botando un destes cornos na auga na que se amasa opan, crese que leveda máis.[6].
Oanel de alicorno é aquel que se fai engarzando un fragmento de corno de vacaloura. Crese que se se remexe coa man a comida dosporcos, coa anel posto, estes non enfermarán[7]. Este anel tamén protexe ó portador contra o mal de ollo e as enfermidades.
Se se lava a mordedela dunhacobra ou de calquera animal pezoñoso con auga na que se tivo unha vacaloura, destrúese a ponzoña e a ferida cura.
A auga de cocer flores e follas desabugueiro,fiúncho eruda cun corno da vacaloura obtense un feitizo deamor[8]:
Crese tamén que as femias poden aforca-los pitos coas mandíbulas, de onde reciben o nome popular deescornapitos[9].
O entomólogoLuís Iglesias Iglesias ten unha detallada descrición das loitas entre os machos deste insecto, e conta como poden terminar coa morte dos dous contrincantes ante a indiferenza da femia[10].
O insecto é o protagonista da canción "Carmiña Vacaloura", composta porMaestro Reverendo para o programa infantil-xuvenilXabarín Club daTelevisión de Galicia.
 | Wikispecies posúe unha páxina sobre: Vacaloura |
 | Commons ten máis contidos multimedia sobre: Escornabois fotografados en Galicia |
