Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltar ao contido
Wikipediaa Wikipedia en galego
Procura

Lingua timucua

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Timucua
Pronuncia:[tiˈmuːkwa]
Falado en:Península de Florida
Extinción:segunda metade doséculo XVIII
Familia:
 Timucua
Escrita:Publicado en alfabeto español, 1612–1635
Códigos de lingua
ISO 639-1:--
ISO 639-2:---
ISO 639-3:tjm
Mapa
Status

Otimucua é unhalingua morta eillada falada outrora polopobo timucua no norte e centro da actualFlorida e no sur deXeorxia. O timucua foi a principal lingua da área antes dacolonización española en Florida. As diferenzas entre os nove ou dezdialectos do timucua eran leves, e servían para marcar bandas ou fronteirastribais. Algúns lingüistas suxiren que o tawasa, que habitaban no que hoxe é o norte deAlabama poderían ter falado Timucua, mais isto é disputado.

A maior parte do que se sabe da lingua procede das obras deFrancisco Pareja, un misioneirofranciscano que chegou aSt. Agustin en 1595. Durante os seus 31 anos vivindo cos timucua, desenvolveu un sistema de escrita para a lingua. De 1612 a 1628, publicou varioscatecismoss hispano-timucua, así como unhagramática da lingua timucua. Incluíndo as súas sete obras superviventes, só sobreviven dez fontes primarias de información sobre a lingua timucua, incluíndo dous catecismos escritos en timucua e español por Gregorio de Movilla en 1635, e unha carta en timucua traducida ao español para aCoroa de 1688.

En 1763 os británicos tomaron Florida a España tras aguerra dos Sete Anos, en troques de cederlles Cuba. A maioría dos colonos españois e dos indios da misión, incluídos os poucos falantes de timucua, partiron cara aCuba, preto daHabana. O grupo lingüístico está agoraextinto.

Vocabulario

[editar |editar a fonte]
Vocabulario[1][2][1]
GalegoTimucua
unyaha
dousyucha
treshapu
homebiro
mullernia
canefa
solela
lúaacu
augaibi
portaucuchua
lumetaca
tabacohinino
panpesolo
bebidaucu

Exemplo de texto

[editar |editar a fonte]

Aquí tedes unha mostra do P. OConfessionario de Pareja, que inclúe a entrevista dun sacerdote a oradores de Timucua preparándose para a conversión. Dáse a continuación en Timucua e encastelán orixinal, así como unha tradución ao galego.[3]

Hachipileco, cacaleheco, chulufi eyolehecote, nahebuasota, caquenchabequestela, mota una yaruru catemate, caquenihabe, quintela manta bohobicho?
La graja canta o otra aue, y el cuerpo me parece que me tiembla, señal es que viene gente que ay algo de nuebo, as lo assi creydo?
Cres que cando o corvo ou outro paxaro canta e o corpo treme, iso é un sinal de que a xente está a vir ou algo importante está a piques de suceder?

Notas

[editar |editar a fonte]
  1. "Vocabulary Words in Native American Languages: Timucua".Arquivado dende o orixinal o 2006-07-20. Consultado o2006-07-11. 
  2. Timucua Language and Beliefs: Sample WordsArquivado 2007-09-28 enWayback Machine.
  3. Timucua Language and BeliefsArquivado 2007-09-28 enWayback Machine.

Véxase tamén

[editar |editar a fonte]

Bibliografía

[editar |editar a fonte]
Fontes primarias
Fontes secundarias
  • Adams, Lucien and Julien Vinson, eds. (1886) Arte de la lengua timuquana, compuesto en 1614 por el padre Francisco Pareja, y publicado conforme al ejemplar original único. Paris: Maisonneuve Frères et Ch. Leclerc.
  • Broadwell, George Aaron. (2015) Timucua -ta: Muskogean parallels. New perspectives on language variety in the South: Historical and contemporary approaches, ed. Michael D Picone and Catherine Evans Davies, pp. 72–81. Tuscaloosa, AL: University of Alabama.B
  • Campbell, Lyle. (1997).American Indian languages: The historical linguistics of Native America. New York: Oxford University Press.ISBN0-19-509427-1.
  • Crawford, James. (1975).Southeastern Indian languages. In J. Crawford (Ed.),Studies in southeastern Indian languages (pp. 1–120). Athens, GA: University of Georgia.
  • Dubcovsky, Alejandra and George Aaron Broadwell. (2017) Writing Timucua: Recovering and interrogating indigenous authorship. Early American Studies 15:409–441.
  • Gatschet, Albert. (1877) The Timucua language. Proceedings of the American Philosophical Society 16:1–17.
  • Gatschet, Albert. (1878) The Timucua language. Proceedings of the American Philosophical Society 17:490–504.
  • Gatschet, Albert. (1880) The Timucua language. Proceedings of the American Philosophical Society 18:465–502.
  • Gatschet, Albert and Raoul de la Grasserie. (1890) Textes en langue timucua avec traduction analytique. Paris: Maisonneuve.
  • Goddard, Ives (Ed.). (1996).Languages. Handbook of North American Indians (W. C. Sturtevant, General Ed.) (Vol. 17). Washington, D. C.: Smithsonian Institution.ISBN0-16-048774-9.
  • Granberry, Julian. (1990). "A grammatical sketch of Timucua",International Journal of American Linguistics,56, 60–101.
  • Granberry, Julian. (1993).A Grammar and Dictionary of the Timucua Language (3rd ed.). Tuscaloosa: University of Alabama Press. (1st edition 1984).
  • Granberry, Julian. (1956). "Timucua I: Prosodics and Phonemics of the Mocama Dialect",International Journal of American Linguistics,22, 97–105.
  • Hann, John H. (1996)A History of the Timucua Indians and Missions, Gainesville, Florida: University Press of Florida.ISBN0-8130-1424-7
  • Milanich, Jerald T. (1995)Florida Indians and the Invasion from Europe, Gainesville, Florida: University Press of Florida.ISBN0-8130-1360-7
  • Milanch, Jerald T. (2004). "Timucua", In R. D. Fogelson (Ed.),Southeast (p. 219–228). Handbook of North American Indians (Vol. 17) (W. C. Sturtevant, Gen. Ed.). Washington, D. C.: Smithsonian Institution.ISBN0-16-072300-0.
  • Mithun, Marianne. (1999).The languages of Native North America. Cambridge: Cambridge University Press.ISBN0-521-23228-7 (hbk);ISBN0-521-29875-X.
  • Mooney, James. (1910). "Timucua", Bureau of American Ethnology, bulletin (No. 30.2, p. 752).
  • Sturtevant, William C. (Ed.). (1978–present).Handbook of North American Indians (Vol. 1–20). Washington, D. C.: Smithsonian Institution. (Vols. 1, 16, 18–20 not yet published).
  • Swanton, John R. (1946).The Indians of the southeastern United States. Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology bulletin (No. 137). Washington, D.C.: Government Printing Office.
Control de autoridades
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_timucua&oldid=6882883»
Categorías:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp