Este artigo contén variasligazóns externas e/ou bibliografía ao fin da páxina, mais poucas ou ningunha referencia no corpo do texto. Por favor,mellora o artigo introducindonotas ao pé,citando as fontes.
Bruno naceu enEguisheim (Alsacia, actualFrancia), se ben hai teorías que defenden que naceu enDabo ou enWalscheid (Mosela). Pertencía a unha importante familia: fillo do conde deAlsacia,Hugo de Egisheim, e polo tanto parente do emperadorHenrique III, estando ligado por parte de nai aos carolinxios deFrancia occidental e por parte de pai aos reis xermanos.
Con cinco anos foi confiado ao bispoBerthold de Toul para ser educado na escola dacatedral, onde se mostrou especialmente dotado. Trala morte do seu titor, foi chamado á corte do emperadorConrado II.
En1026 conduciu as tropas levantadas aToul para unha campaña naLombardía. Trala morte do bispoHermann de Toul, foi proposto poloclero coma sucesor, malia contar só con 24 anos. Conrado deulle permiso para ser bispo de Toul, pero Bruno negouse a facer o xuramento de fidelidade ao bispo metropolita deTreveris, e este negouse a ordenalo. Trala intervención do propio Conrado, o9 de setembro de1027 foi consagrado polo arcebispoPoppo de Treveris.
En novembro de1048 foi designado por Henrique III, nun congreso de príncipes e bispos celebrado enWorms para suceder no pontificado ao efémeroDámaso II.
Castelo en Egisheim, Alsacia, lugar de nacemento do Papa León IX.
Con esta elección o emperador pretendía que o pontificado se incorporase á igrexa imperial que Henrique dirixía tal e como lograra con anterioridade o emperadorConstantino I. Non obstante, León IX condicionou a aceptación do cargo á celebración posterior dunha elección canónica, o que dá unha primeira idea do seu rexeitamento ao sometemento imperial, o que motivou que o atraso da súa consagración até o 12 de febreiro de 1049, tras ser aceptado polo pobo e o clero romano.
No mesmo ano en que se converteu en papa prohibiu o matrimonio deGuillerme o Bastardo (despois alcumadoo Conquistador), Duque de Normandía, conMatilde de Flandres, dado o seu grao de parentesco. Malia todo, o matrimonio tivo lugar.
Decidido a encabezar o movemento de reforma eclesiástico, que até entón liderara o emperador, rodeouse de figuras comaPedro Damiano,Hildebrando ou o cardealHumberto de Silva Candida. Tamén deu entrada no colexio cardinalicio a eclesiásticos non romanos, facéndoo máis internacional e partidario das ideascluniacenses. Pódeselle considerar un predecesor daReforma gregoriana.
As súas reformas centráronse no obxectivo de erradicar da Igrexa asimonía e o matrimonio dos sacerdotes, para o cal celebrou docesínodos, destacando os deLetrán,Pavia,Reims eMaguncia.
Intentou frear o avance dosnormandos que, instalados no sur daPenínsula Itálica, ameazaban os territorios pontificios. En1053 armou un exército que resultou derrotado nabatalla de Civitate, onde caeu prisioneiro, non recobrando a liberdade até pouco antes da súa morte.
O feito máis significativo do seu pontificado foi a consumación docisma da Igrexa Oriental, que se ben xa arrastraba malentendidos e enfrontamentos anteriores, estoupou en1054 cando León IX, co obxecto de lograr unha alianza conBizancio contra os normandos, mandou unha embaixada a Constantinopla encabezada polo cardeal Humberto de Silva Candida e formada polos arcebisposFederico de Lorena e Pedro de Amalfi.
Con todo, a situación en Constantinopla non era a máis propicia, pois a súa Igrexa estaba encabezada polo patriarcaMiguel Cerulario, quen, pouco antes, ameazara con pechar as igrexas latinas en Constantinopla que non adoptasen o rito grego.
Humberto de Silva Candida, á súa chegada, negou o título de patriarca ecuménico, o segundo posto na xerarquía eclesiástica de Constantinopla, e ademais dubidou da lexitimidade da elevación de Cerulario ao patriarcado. O Patriarca reaccionou negándose a recibir a legación pontificia.
Humberto respondeu coa publicación doDiálogo entre un romano e un constantinopolitano (tratado no que critica os costumes gregos) e redactando unhabula de excomuñón contra Cerulario, tralo cal abandonou inmediatamente a cidade.
A reacción inmediata, o 24 de xullo de 1054, foi a contraexcomuñón do cardeal e o seu séquito. Comezou así a ruptura, e a partir dese instante non se volveu mencionar o nome do papa na liturxia bizantina, e as igrexas en Constantinopla permaneceron pechadas para os latinos.
Pola súa parte a Igrexa de Occidente pasou a non recoñecer oVI Concilio de Constantinopla, co que o Credo niceno-constantinopolitano pasou a incluír ofilioque.
León IX finou o 18 de abril de 1054, e o seu corpo reposa na Basílica de San Pedro.