.svg)
AL-DOPA ouL-3,4-dihidroxifenilalanina, tamén chamadaL-dopa[1] oulevodopa[2][3] (Nome Internacional Non propietario, INN) é un composto químico do grupo dosaminoácidos producido e utilizado de forma natural por algúns animais e plantas. Algúns animais, entre eles os humanos, biosintetízano a partir do aminoácidoL-tirosina. AL-DOPA é o precursor na ruta biosintética dosneurotransmisores do grupo dascatecolaminasdopamina,noradrenalina (norepinefrina), eadrenalina (epinefrina). AL-DOPA pode producirse nos laboratorios farmacéuticos para o seu uso terapéutico comodroga psicoactiva, e a estaL-DOPA sintética é á que se lle dá o nome de levodopa (INN) e outros nomes comerciais. Utilízase no tratamento daenfermidade de Parkinson e dadistonía sensible á dopamina. O seuisómero óptico é aD-DOPA, que non ten actividade biolóxica.
AL-DOPA pode cruzar abarreira hematoencefálica protectora do sistema nervioso central, mentres que adopamina non pode. Deste modo, aL-DOPA utilízase para incrementar as concentracións de dopamina no tratamento daenfermidade de Parkinson e adistonía sensible á dopamina. Este tratamento foi desenvolvido orixinariamente porGeorge Cotzias e os seus colegas. Unha vez que aL-DOPA entrou nosistema nervioso central, convértese en dopamina pola acción doencimaL-aminoácido aromático descarboxilase, tamén chamadaDOPA descarboxilase (DDC). Ofosfato de piridoxal (vitamina B6) requírese comocofactor nesta reacción química, e pode ser administrada ocasionalmente xunto conL-DOPA, xeralmente en forma depiridoxina.
Ademais de no sistema nervioso central, aL-DOPA tamén se converte en dopamina nosistema nervioso periférico. Ahiperdopaminerxia resultante causa moitos dosefectos secundarios adversos observados cando se administra sóL-DOPA. Para evitar estes efectos, é unha práctica clínica estándar coadministrar (xunto coaL-DOPA) uninhibidor da DOPA descarboxilase (DDCI) periférico como acarbidopa ou unhabenserazida, para previr a síntese periférica de dopamina a partir deL-DOPA. A coadministración depiridoxina sen un DDCI acelera adescarboxilación periférica deL-DOPA ata o punto que anula os efectos da administración daL-DOPA, un fenómeno que historicamente causou gran confusión.
Ademais, aL-DOPA, coadministrada cun DDCI periférico, foi investigada como un tratamento potencial para asíndrome das pernas inquietas. Porén, os estudos realizados non demostraron "nigún cadro claro de redución de síntomas".[4]
Os dous tipos de resposta observados coa administración deL-DOPA son:
Están á venda extractos de herbas que conteñenL-DOPA. A fonte vexetal máis común deL-DOPA comercializada son as sementes da plantafabáceaMucuna pruriens.[5] A L-DOPA está tamén presente en sementes deVicia faba (faballóns).[6] O aminoácidotirosina, precursor da levodopa, tamén se comercializa, e ademais convértese no corpo endopamina,noradrenalina eadrenalina.
A L-DOPA orixínase a partir do aminoácidoL-tirosina por acción do encimatirosina hidroxilase (TH). Tamén é o precursor dosneurotransmisoresmonoaminas oucatecolaminasdopamina,noradrenalina (norepinefrina), eadrenalina (epinefrina). A dopamina orixínase pola descarboxilación deL-DOPA.
AL-DOPA pode ser metabolizada directamente polacatecol-O-metil transferase (COMT) a3-O-metildopa (3-OMD), e despois aácido vainiláctico (VLA). Estavía metabólica non existe no corpo san, pero faise importante despois da administración periférica deL-DOPA en pacientes conenfermidade de Parkinson ou nos raros casos de pacientes con deficiencia do encimaL-aminoácido aromático descarboxilase (AADC).[7]
O prefixoL- neste composto refírese á súa propiedade de levorrotación (desvía á esquerda o plano da luz polarizada que atravesa unha disolución do composto). Existe tamén un isómeroD dextrorrotatorio, aD-DOPA.
AL-fenilalanina, aL-tirosina, e aL-DOPA, son todos precursores dopigmento biolóxicomelanina. O encimatirosinasecataliza aoxidación deL-DOPA ao seu reactivo intermediariodopaquinona, que reacciona ulteriormente dando lugar finalmente aosoligómeros de melanina.
O científico suecoArvid Carlsson, nun traballo que posteriormente lle valeu opremio Nobel de Medicina de 2000, foi o primeiro que mostrou na década de 1950 que a administración deL-DOPA a animais con síntomas dopárkinson causaba unha diminución da súa intensidade. Este tratamento estendeuse máis tarde ao envelenamento pormanganeso e despoisGeorge Cotzias e colegas aplicárono áenfermidade de Parkinson[8] aumentando notablemente a dose. OneurolólogoOliver Sacks describiu este tratamento en pacientes humanos conencefalite letárxica no seu libroAwakenings, sobre o que se fixo unha película.
OPremio Nobel de Química de 2001 estivo relacionado coaL-DOPA. Un dos que o Comité Nobel galardoou co premio dese ano foiWilliam S. Knowles polo seu traballo sobre reaccións de hidroxenación catalizadas quiralmente, cuxo exemplo máis importante é a síntese daL-DOPA:[9]
AL-DOPA é un composto esencial para a formación de proteínas adhesivas mariñas, como as que ten omexillón no seu biso (filamentos cos que se pega ás rochas). Crese que é responsable da resistencia á auga e a rapidez de secado destas proteínas. AL-DOPA pode tamén usarse para impedir que as superficies de barcos e outros materiais sufranbioincrustación (biofouling), o que se consegue unindo polímeros antiincrustación aos substratos susceptibles.[10]
AD-DOPA[11] ouD-3,4-dihidroxifenilalanina oudextrodopa é un composto similar áL-DOPA (levodopa), pero conquiralidade oposta. Os compostos levorrotatorios e dextrorrotatorios fan xirar o plano daluz polarizada en sentidos opostos (a esquerda e dereita, respectivamente), os mesmos graos. Aínda que aL-DOPA ten certa efectividade no tratamento do párkinson e da distonia sensible á dopa, aD-DOPA é bioloxicamente inactiva e sen usos terapéuticos.
