Ohindi[2] (हिन्दी) é un idioma falado en moitos estados do Norte e do Centro daIndia. É unhalingua indoeuropea, da familiaIndoirania. Evolucionou a partir dos idiomasprákritos daIdade Media (indoario medio) e, indirectamente, dosánscrito, do cal toma gran parte do vocabulario técnico, relixioso e xurídico. A consecuencia da influenciamusulmá no Norte daIndia, contén tamén un elevado número de empréstitos dopersa, doárabe e doturco.
O hindi é o cuarto idioma máis falado no mundo, despois do inglés. Preto de 500 millóns de persoas falan hindi como primeira lingua e o número total de persoas que o entenden pode superar os 800 millóns.
Por razóns de rivalidade político-relixiosa entre a India ePaquistán, vense considerando como un idioma diferente dourdú (que é o idioma oficial de Paquistán). Mais na súa forma coloquial ambos os dous son mutuamente intelixíbeis, sendo desde un punto de vista lingüístico variedades dun mesmo idioma. As súas diferenzas redúcense basicamente aosistema de escrita, que no caso do hindi usa o alfabetodevanágari, mentres o urdú emprega oalfabeto árabe. Ambos e dous idiomas tamén se diferencian na súa terminoloxía culta, que no hindi se colle xeralmente dosánscrito (xa que os indios que o falan son na súa maioríahindús), mentres que en urdú os cultismos son principalmente de orixepersa-árabe (pois a maior parte dos usuarios sonmusulmáns).
Antes dapartición da India, entre a India e Paquistán, en1948, o hindi e o urdú falados eran considerados o mesmo idioma, ouhindustano. Desde a partición, o "hindi padrón" desenvolveuse substituíndo as palabras de orixe árabe e persa por vocábulos do sánscrito.
A escritadevanágari, de tiposemi-silábico, está constituída de signos consonánticos que comportan unha vogal por defecto, susceptíbel de ser modificada ou suprimida por signos anexos.
| Consoantes | oclusiva xorda | oclusiva xorda aspirada | oclusiva sonora | oclusiva sonora aspirada | nasal | semivogal | fricativa | aspirada |
|---|
| velar | deva. | क | ख | ग | घ | ङ | | | ह |
|---|
| trans. | k | kh | g | gh | ṅ | | | h |
|---|
| AFI | /k/ | /kʰ/ | /g/ | /gʱ/ | /ŋ/ | | | /h/, /ɦ/ |
|---|
|
|---|
| palatal | deva. | च | छ | ज | झ | ञ | य | श | |
|---|
| trans. | c | ch | j | jh | ñ | y | ś | |
|---|
| AFI | /tʃ/ | /tʃʰ/ | /dʒ/ | /dʒʱ/ | /ɲ/ | /j/ | /ç/, /ʃ/ | |
|---|
|
|---|
| retroflexa | deva. | ट | ठ | ड | ढ | ण | र | ष | |
|---|
| trans. | ṭ | ṭh | ḍ | ḍh | ṇ | r | ṣ | |
|---|
| AFI | /ʈ/ | /ʈʰ/ | /ɖ/ | /ɖʱ/ | /ɳ/ | /r/ | /ʂ/, /ʃ/ | |
|---|
|
|---|
| dental | deva. | त | थ | द | ध | न | ल | स | |
|---|
| trans. | t | th | d | dh | n | l | s | |
|---|
| AFI | /t̪/ | /t̪ʰ/ | /d̪/ | /d̪ʱ/ | /n/ | /l/ | /s/ | |
|---|
|
|---|
| labial | deva. | प | फ | ब | भ | म | व | | |
|---|
| trans. | p | ph | b | bh | m | v | | |
|---|
| AFI | /p/ | /pʰ/ | /b/ | /bʱ/ | /m/ | /ʋ/ | | |
|---|
| Vogais | gutural | palatal | labial | dental | palatogutural | labiogutural |
|---|
| curta | independente | अ | इ | उ | ऋ | ए | ओ |
|---|
| diacrítico | inherente | ि | ु | ृ | े | ो |
|---|
| trans. | a | i | u | ŕ | e | o |
|---|
| AFI | /ə/ | /ɪ/ | /ʊ/ | /r/ | /e/ | /o/ |
|---|
|
|---|
| longa | independente | आ | ई | ऊ | | ऐ | औ |
|---|
| diacrítico | ा | ी | ू | | ै | ौ |
|---|
| trans. | ā | ī | ū | | ai | au |
|---|
| AFI | /a/ | /i/ | /u/ | | /ɛ/ o /æ/ | /əʊ/ |
|---|
A orde normal de palabras nunhafrase é SOV (Suxeito-Obxecto-Verbo). Mais se asposposicións van unidas connomes, a orde en Hindi-Urdú tórnase máis libre que eninglés, pero non tanto como enlatín ousánscrito. A alteración da orde das palabras serve (xunto co ton da fala) tamén para mudar a énfase da frase. Se o suxeito é un nome, oadxectivo pode ir antes do mesmo (na posiciónatributiva) ou entre o nome e o verbo (na posiciónpredicativa, mais só se o verbo é होना/hoː.naː/ser). Se o suxeito é unpronome o adxectivo vai en posición predicativa. O lugar entre o suxeito e o verbo pode ir ocupado por adverbios, frases instrumentais, frases en dativo, frases en locativo etc. A orde das palabras - ao contrario que en inglés ou francés - non precisa ser reinvertido nasoracións interrogativas. As preguntas poden formularse colocando opronome interrogativo क्या/kjaː/ no inicio mesmo da frase. As oracións interrogativas máis formais poden realizarse colocando a partícula negativa न/nə/ ao final da frase. Isto indica unha pregunta educada (sen necesidade de usar "por favor"). Porén a partícula negativa vai diante do verbo. Certas partículas resaltan a palabra que as segue inmediatamente, p.ex., ही/hiː/ (só, soamente, como partícula enfática), भी/bʱiː/ (tamén), तक/t̪ək/, तो/t̪oː/, भर/bʱəɾ/ etc. As cláusulas nominais están a miúdo unidas pola conxunción कि/ki/ (lit.,que, de orixe persa).
As oracións compostas (aquelas con dous ou máis cláusulas simples de importancia similar) están, polo corrente, unidas por conxuncións como और/ɔːɾ/ —e, या/jaː/ —ou, लेकिन/leː.kin/ —mais, pero, इसलिये/is.li.jeː/ —por iso, वरना/vəɾ.naː/ —doutro xeito, outramente etc. Ás veces son utilizadas conxuncións dobres se son precisas, p.ex.: न … न/nə/ … /nə/ —nen … nen.
Hai no galego algunhas palabras hindis, así «bengala», «bungalow», «xungla», «ponche», «pixama», «xampú»,... Na súa maioría entraron no galego modernamente por intermediación do inglés, portugués ou castelán.
