Oelectro, tamén coñecido pola súa denominación enlatín:electrum (dogregoἤλεκτρον; "ámbar"), é unha aliaxe deouro eprata que se pode obter artificialmente ou atopar de forma natural. A súa gama de cor vai doamarelo pálido ao máis brillante, en función da proporción de ambos os metais na súa composición.[1][2][3][4]
Xa naantigüidade,Plinio describíao cunha proporción dunha parte de prata por cada catro de ouro.[5][6]
Aínda que xa nos textos antigos se testemuñan referencias ao electro como "ouro branco", cómpre non confundilo co significado que hoxe ten esa expresión, que é o da aliaxe de cor branca á base de ouro, prata, níquel,platino epaladio, moi utilizada enxoiaría.[7][8][9]
O termo "electro" deriva deelectrum, a forma latinizada da gregaἤλεκτρον –èlektron–, que xa aparece naOdisea para se referir a unha substancia metálica composta de ouro e prata. A mesma palabra usábase tamén para designar oámbar, probabelmente debido á cor amarela pálida dalgunhas variedades.[6][10] E así as cousas, a partir das propiedadeselectrostáticas do ámbar derivan as palabras actuais "electrón" e todas as creadas co prefixo "electro-".[11]
O electro componse fundamentalmente de ouro e prata, aínda que ás veces se atopa en estado natural con trazas doutrosmetais (cobre,aluminio,chumbo,níquel, etc.)[12]. As análises da composición do electro utilizado nas moeda antigas de Focea, naAsia Menor, de arredor do ano600 a. de C., amosan que o contido de ouro era de arredor do 55 %. Nos principios doperíodo clásico, o contido de ouro no electro variaba desde o 46 % en Focea ata o 43% enMitilene. Nas cuñaxes máis tardías destas mesmas áreas, arredor de325 a. de C., o contido descendía ata o 40 % ou o 41 %. Noperíodo helenístico cuñáronsemoedas cartaxinesas de electro cun contido de ouro progresivamente descendente.[13]
Posteriormente, noImperio Romano de Oriente, a pureza dasmoedas bizantinas de ouro foi diminuíndo ata tal punto que pasaron a cuñarse finalmente en electro.[14]
O electro mencionábase xa na crónica dunha expedición á lendaria terra dePunt enviada polo faraónSahure, da quinta dinastía do Antigo Exipto, onde se indica que os expedicionarios regresaron con grandes cantidades demirra,malaquita e electro.[15][16][17][18]
Tamén o citaPlinio o Vello na súaNaturalis Historia.[5]
AsEscrituras hebreas falan tamén do electro, cando o profetaEcequiel di ter unha visión deXehová sobre uncarrocelestial.[19]
O electro utilizouse tamén noterceiro milenioantes de Cristo noantigo imperio de Exipto, ás veces como revestimento exterior dospiramidións, no cumio daspirámides e dosobeliscos. Utilizábase tamén para a elaboración de obxectos ornamentais e de uso, comovasos ecuncas.[20]
As primeiras moedas coñecidas de electro, moedaslidias e daGrecia oriental atopadas baixo oTemplo de Artemisa enÉfeso, dátanse no derradeiro cuarto doséculo VII a. de C. (625-600 a. de C.).[21] Considérase que as primeiras moedas nesta aliaxe foron cuñadas en Lidia nesa época, durante o reinado deAliates.[22]
.jpg)
O electro era moito mellor paraamoedar que o ouro, fundamentalmente porque era máis duro e máis duradeiro, mais tamén porque as técnicas de refinación do ouro non estaban aínda moi desenvolvidas nesa época.[23] O contido de ouro do electro achado en estado natural na actualAnatolia occidental oscila entre o 70 % e o 90 %, en contraste co rango de 45 % a 55 % característico dascuñaxes en electro da antigaLidia, na mesma área xeográfica.[24] Isto suxire, por unha banda, que os lidios tiñan xa moi perfeccionada a tecnoloxía de refinación da prata, de maneira que lla engadían ao electro que extraían de xeito natural, décadas antes de que fixeran as súas primeiras cuñaxes de prata pura; por outra parte, unha das razóns para a aparición damoeda nesa rexión era aseñoriaxe, é dicir, o beneficio creado ao emitila cun contido de ouro máis baixo que o do metal utilizado no intercambio sen amoedar.[25][26][27]
As primeiras moedas de electro emitidas en Lidia tiñan o valor dun terzo deestatero (trité), o que lles supuña un peso teórico de 0,17onzas (4,7gramos). Posteriormente cuñáronse estateros e tamén outras fraccións, como un cuarto (tetarté), un sexto (hecté), un oitavo e un doceavo e un vinte e catroavo. En ocasións chegáronse a emitir fraccións de 1/48 e mesmo 1/96 de estatero, esta última con soamente 0,14 gramos.[28][29]
Por mor da variación na composición do electro, non resulta doado determinar o valor exacto de cada moeda, o cal supuña un obstáculo para o desenvolvemento docomercio.[30][31] Estas dificultades foron superadas cara a570 a. de C., coa introdución no reino de Lidia das primeiras moedas de prata e de ouro puros por parte do reiCreso (polo que collen o nome decreseidas). Porén, a moeda de electro continuou a ser común ata 350 a. de C.[22][30][32]
 | Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Electro |
