Deus tamén pode referirse a un ser supremo non persoal coma nopanteísmo, e nalgunhas concepcións é unha meraidea ou razoamento sen ningunha realidade subsistente fóra damente, coma nos sistemasmaterialistas.
Engalego, do mesmo xeito que nas outras linguas romances, a palabra «deus» vén directamente dolatíndeus, ‘deidade’. O termo latino deriva á súa vez doindoeuropeo *deiwos,[4] da raíz *deiw-, ‘brillar, ser branco’, da que deriva así mesmo o termogrego Ζεύς (Zeus).[5] De feito, a palabra galeladeus é idéntica a pronuncia á gregaΔιός (Deus), formaxenitiva deZeus (o principal Deus damitoloxía grega, pai dos "theos", que son os deuses menores). Desta mesma raíz indoeuropea derivan o latíndies (‘día’) e o gregoδῆλος (‘visible, patente’).[5]A pesar do seu parecido co termo grego análogo, θεός (theós, ‘deidade, deus’), este deriva da raíz indoeuropea *dhēs-, de significado descoñecido, pero que orixinou en latín palabras de significado inicialmente relixioso comofeira oufanatismo.[6]
Porcentaxes de crenza en Deus en Europa. As cores máis escuras denotan un maior culto, mentres que as máis claras marcan unha menor crenza, consecuencia doutras prácticas relixiosas.
A forma indoeuropea *deiw-os aparece en moitas familias indoeuropeas sistematicamente asociado a *pəter (‘pai’) na forma composta *dyeu-pəter. Ensánscrito tardío a forma aparece xa comoDiaus Pitar, mentres que en grego existe a forma Ζεὺς Πατῆρ (Zeùs Patḗr), análoga á latinaIu Piter (Xúpiter).[5]O latíndeus, en outraslinguas romances, derivou endeus (galego-portugués),dios encastelán,dieu (francés),dio (italiano),déu (catalán) ou[dumne]zeu (romanés), entre outros.
Naslinguas xermánicas a palabra para designar á deidade provén da raízprotoxermánica *ǥouđan, de onde veñengod (inglés eneerlandés) ouGott (alemán). Esta raíz derivaría da forma indoeuropea reconstruída *ǵhu-tó-m, proveniente da raíz *ǵhau(ə)-, ‘chamar, invocar’.[7]Desta mesma raíz podería derivarse o nome dopobo godo[Cómpre referencia]. A orixe da palabragot é moi antigo, e non se estende cara a ningunha outra familia indoeuropea con excepción da irania.Así enpersa moderno disefoda (خدا), e enkurdo,xhwedê.[Cómpre referencia]. Hai, tamén, quen asocia a orixe degod coa raíz protoindoeuropea*ghu-to-, e esta de*gheu-, 'verter, facer unha libación', e a súa orixe sería polo tabú de nomear aos deuses cambiando o seu nome polo do rito utilizado.[8]
A palabra «Deus» cando se usa porantonomasia —é dicir, cando non se emprega comonome común—, do mesmo xeito que calquera nome propio, escríbese en maiúscula. Escrita así, nunca recibe unartigo e, na gran maioría de casos, tampoucoposesivos nindemostrativos. Exemplos: «Creo en Deus»; «Xehová/Alá é Deus»; «Despois de que Deus se manifestase nos seus soños»; etc.
Cando «deus», por outra banda, úsase comosubstantivo habitual, escríbese en minúscula como calquera substantivo (agás ao comezo dunha frase ou título). É sempre o caso cando recibe un artigo (definido ouindefinido) ou cando se escribe en plural (xa que en galego, a diferenza dalgúns idiomas como ohebreo, o nome de deus é sempre singular). Exemplos: «Non é un deus vingativo»; «Xehová e Alá son deuses»; «É o deus dos xudeus e cristiáns»; «Os seus deuses abandonáronno»; etc.
Nalgúns casos, aínda que pouco comúns, o nome de Deus (con maiúscula) pode ir precedido por un posesivo ou demostrativo, dependendo do significado e entoación da frase:
-Este deus do que falas vs.Este Deus do que falas ouEste «Deus» do que falas – na primeira opción trátase dun deus en xeral, mentres que na segunda (con entoación na palabraDeus) se refire ao nome de Deus mencionado como tal poloemisor (polo tanto, unha cita ou repetición).
-Este é o meu deus vs.Este é o meu Deus – na primeira opción trátase dunha afirmación xenérica, mentres que a segunda (con entoación no posesivoo meu) é unha afirmación comparativa, como sería no caso doutros nomes (Sei que Xoán che axuda, pero este de aquí é omeu Xoán).
Todos os apelativos de advocacións escríbense en maiúscula, por exemplo, o Señor, o Creador, etc. Nos textos relixiosos, os pronomes e adxectivos relativos a Deus tamén se escriben con maiúscula, como fórmula de respecto. Por exemplo, escríbese «El», «O seu», «Ti», «Vós», «Todopoderoso» (tanto como substantivo como adxectivo de Deus), etc. Cando se trata dun uso metafórico, escríbese en maiúscula ou minúscula segundo o caso, por exemplo: «Crese Deus» vs. «Crese un deus».[9]
A miúdo Deus é imaxinado como unha forza da natureza ou como un ente consciente que se pode manifestar nun aspecto natural. Tanto a luz como a penumbra son símbolos recorrentes para representar a Deus.
A definición máis común de Deus é a dun ser supremo, omnipotente, omnipresente e omnisciente;[2] creador, xuíz, protector e, nalgunhas relixións,providente e salvador do universo e da humanidade.
Poden darse, segundo as distintas visións, características variadas e non sempre armonizables entre si. Ademais, hai quen cre nunDeus persoal, baseándose en argumentos filosóficos, pero sen necesidade de acudir a unha relixión (deísmo), mentres outros consideran a Deus con argumentos relixiosos sen excluír outros argumentos como filosóficos, un ser co cal tratan e esperan unha acción salvadora a favor dos seres humanos (teísmo).
Características asignadas en distintas crenzas:
Deus é capaz de insuflar o alento adecuado que permite aos seus adoradores sosteren o sistema de autogoberno que el mesmo define nun compendio de leis, normas e principios catalogados nunha colección de libros definidos como sacros polos seus seguidores, e cuxos redactores humanos declaran ser guiados polailuminación divina. Ao insuflar ese poder, non causa sufrimento engadido ao sistema de vida rutineiro.[Cómpre referencia]
Nalgunhas relixións, Deus é o creador do universo.[10]
Algunhas tradicións sosteñen que, ademais decreador, Deus é conservador (teísmo), transformador e inmutable, mentres que outros opinan que Deus é unicamente creador (deísmo).
Algúns filósofos afirman que Deus é o principio incondicionado que explica a existencia de todo. Non é, polo tanto, un concepto ao que chegue o pensamento, senón un postulado do pensar,[11] ou, como diría santoTomás, unprolegómeno á fe.
Nasrelixións monoteístas ―bajaísmo,cristianismo,islam,xudaísmo,krisnaísmo esikhismo―, o termo «Deus» refírese á idea dun ser supremo, infinito, perfecto, creador douniverso, que é pois, o comezo e o final de todas as cousas. Dentro das características principais deste Deus supremo cóntanse principalmente:
Omnipotencia: poder absoluto sobre todas as cousas;
Omnipresenza: poder de estar presente en todo lugar;
Omnisciencia: poder absoluto de saber as cousas que foron, que son e que sucederán.
Postulan que Deus é un ser amoroso coa súa creación e xusto[Cómpre referencia] e, no cristianismo, que por medio doEspírito Santo pode instrumentalizar a persoas escollidas para realizaren a súa obra e que Deus é ademaisintelixencia e pode expresar emocións como alegría, cólera ou tristeza. A obra de Deus sería dar aos seres humanos o agasallo da salvación e a vida eterna.
Imaxe do deusEl vencendo a dous leóns, tallado no mango docoitelo cerimonial de Gebel el-Arak. Segundo unha palabrasemítica do noroeste, que tradicionalmente se traduce como ‘Deus’, referíndose á máxima deidade. Algunhas veces, dependendo do contexto, permanece sen tradución (quedando simplemente El) para referirse onome propio de Deus.
Algunhas concepcións de Deus céntranse nunha visión deste como unha realidade eterna, transcendente, inmutable e última, en contraste co universo visible e continuamente cambiante. Principalmente, a Deus atribúenlleomnipotencia (todo o pode),omnipresenza (todo o abarca),omnisciencia (todo o sabe), eomnibenevolencia[n. 1] (é absolutamente bo). Con todo, non todos afirman que Deus é moralmente bo. Mentres que algúns consideran que Deus representa o moralmente bo, admitindo que existe unha definición obxectiva do bo e o malo, para outros Deus está por encima da moralidade, ou ten a súa propia definición, de maneira que é bo o que Deus quere que sexa bo. Non todos os seus atributos concordan, aparecendo contradicións que fan aos críticos negaren que Deus poida ter os catro atributos indicados ao tempo. Por exemplo, afírmase que se Deus é o creador omnipotente, omnisciente e o único xuíz, entón ao crear a humanidade, incluídos ateos, pagáns e falsas relixións, sabe como será o seu comportamento e terá que envialos aoinferno.[Cómpre referencia] Este Deus non podería, polo tanto, ser bo desde o punto de vista de todos os humanos, do mesmo xeito que algúns afirmarán que non todos os humanos son bos desde o punto de vista de Deus. Este, oproblema da existencia do mal, é un dos obstáculos expostos polos escépticos para aceptar ese concepto de Deus. Os crentes adoitan alegar o «libre albedrío» dos seres humanos para explicar o mal no mundo, aínda que ese argumento non serve para explicar o mal na natureza (aínda que non está do todo definido o concepto de mal na natureza, pois existe o problema de que, se o ben e o mal é cuestión de opción feita (porliberdade ourazoamento), a natureza carece deste tipo de opcións, simplemente é como é); e por outra banda, os críticos non consideran compatibles a omnipotencia e a omnisciencia de Deus co libre albedrío, alegando que se Deus todo o pode, intervir implicaría obstaculizar a liberdade do ser humano; ou o sabelo todo implicaría tamén que non hai nada dentro da liberdade do ser humano que non estea previamente fixado e devandito. Respecto diso da omnipotencia, contraponse a característica omnibenevolente de Deus, que ao podelo todo non necesariamente o fai, senón que deixa ao ser humano actuar de acordo coa característica libre con que o creou nun inicio e non interfere, xa sexa por apatía ou pracer (o que de novo contradiría a benevolencia de Deus), ou por respecto (nacido da súa benevolencia) á natureza coa que foi creado o ser humano.[Cómpre referencia] Ateoloxía negativa (ou vía negativa) aduce que non se poden determinar afirmacións concluíntes sobre os atributos de Deus, mentres que osagnósticos consideran que o limitado coñecemento humano non permite obter probas concluíntes de que ou como é Deus. Algúns costumes relacionados comisticismo establecen uns límites ao poder de Deus, ao considerar que a natureza suprema de Deus non deixa lugar ácasualidade. A concepción de Deus e as súas características xa sexan domonoteísmo oupoliteísmo dependen da tradición dos pobos (verTrindade,dualismo ehenoteísmo).[Cómpre referencia]
Deus como algo supremo, pero non necesariamente como un ser persoal; como un concepto equivalente ao concepto doabsoluto Brahman nalgunhas escolas dohinduísmo.
Algunhas ideas sobre deus poden incluír atributos antropomórficos: xénero, nomes concretos e mesmo exclusividade étnica, mentres que outras ideas son soamente conceptos filosóficos.
A idea de Deus adoita mesturarse coa definición deverdade, na que Deus é a suma de todas as verdades. Desde esta perspectiva, a ciencia é só un medio de atopar a Deus.[12]
Existen diverxencias ao definir a Deus, ben como unha persoa ou, máis ben, como unha forza ou impulso impersonal. Tamén son diversas as formas nas que se entende que Deus se relacionaría coser humano e a aparencia que Deus tería.
Algúns sosteñen que tan só existe unha única definición válida de Deus, mentres que para outros, cabe a posibilidade de que varias definicións de Deus sexan posibles á vez[Cómpre referencia]
Pódese construír unha explicación sobre a existencia de Deus desde a psicoloxía, tentando establecer que realidade externa se corresponde coa súa recreación mental.[Cómpre referencia] Así, a partir do estudo introspectivo da consciencia, chegaríase á conclusión de que esta xorde asociada á experiencia dun certobaleiro.[Cómpre referencia]
Na tradiciónxudeocristiá, "aBiblia foi a fonte principal das concepcións de Deus". O feito de que a Biblia "inclúa moitas imaxes, conceptos e formas de pensar" sobre Deus deu lugar a perpetuos "desacordos sobre como debe ser concibido e entendido Deus".[13] Ao longo das Biblias hebrea e cristiá hai títulos para Deus, quen revelou o seu nome persoal comoYHWH (moitas veces vocalizado comoYahvé ouXehová).[14] Un deles éElohim. Outro éEl Shaddai, traducido como "Deus Todopoderoso".[15] Un terceiro título notable éElyon, que significa "O Deus Alto".[16] Tamén se indica nas Bibliashebrea ecristiá o nome "Eu son o que son".[17][14]
Deus é descrito e referido noCorán e nohadith por certosnomes ou atributos, sendo o máis comúnAl-Rahman, que significa "O máis compasivo" e "Al-Rahim", que significa "O máis misericordioso".[18] Moitos destes nomes tamén se usan nas escrituras daFe Bahá'í.
O xénero de Deus pode ser visto como un aspecto literal oualegórico dunhadeidade que, na filosofía occidental clásica, transcende a forma corporal.[19][20] As relixiónspoliteístas adoitan atribuír a cada un dosdeuses un xénero, permitindo que cada un interactúe con calquera dos outros, e quizais cos humanos, sexualmente. Na maioría das relixiónsmonoteístas, Deus non ten contrapartida coa que relacionarse sexualmente. Así, na filosofía occidental clásica, oxénero desta divindade única é máis probable que sexa unha declaraciónanalóxica de como os humanos e Deus se relacionan e se relacionan entre si. É dicir, Deus é visto como creador do mundo e da revelación que corresponde ao papel activo (en oposición ao receptivo) nas relacións sexuais.[21]
Nas relixiónspoliteístas é unha divindade de personificación masculina, superior aos homes, que se atribúe unha influencia especial,benéfica oumaléfica, nosdestinos doUniverso.
Nun contexto monoteísta, a Deus atribúeselle aomnisciencia, aomnipotencia, aomnipresenza, a bondade perfecta, a divina simplicidade e a existencia necesaria e eterna. Concíbese ademais como acorpóreo, a fonte de toda obrigamoral. Estes atributos dánse en diversos graos no Deusxudeu, nocristián e nomusulmán.
Moitosfilósofosmedievais desenvolveron argumentos a prol da existencia de Deus, intentando explicar as contradicións que están implícitas ao se cumpriren todos os atributos listados anteriormente. Por exemplo, afírmase que se Deus é o creador omnipotente, omnisciente e o único xuíz, entón ao crear a humanidade, incluídos ateos epagáns, sabe cal será o seu comportamento futuro e que terá que envialos aoinferno. Este Deus non pode, xa que logo, ser bo desde o punto de vista de todos os humanos, do mesmo xeito que algúns afirmarán que non todos os humanos son bos desde o punto de vista de Deus. Este, oproblema da existencia do mal, é un dos obstáculos expostos polosescépticos para aceptaren ese concepto de Deus. Os crentes adoitan alegar olibre albedrío dos seres humanos para explicaren o mal no mundo, aínda que ese argumento non serve para explicaren o mal naNatureza; e por outra banda, os críticos non consideran compatibles a omnipotencia e a omnisciencia de Deus co libre albedrío, alegando que se Deus é todopoderoso, intervir implicaría obstaculizar a liberdade do ser humano; ou que ao sabelo todo implicaría tamén que non hai nada dentro daliberdade do ser humano que non estea previamente fixado e dito. Respecto diso da omnipotencia, contraponse a característica omnibenevolencia de Deus, que ao podelo todo non necesariamente o fai, senón que deixa ao ser humano actuar de acordo coa característica libre con que o creou nun comezo e non interfire, xa sexa por apatía oupracer (o que de novo contradiría a benevolencia de Deus), ou por respecto, nado da súa benevolencia, á natureza con que foi creado o home.
Porcentaxe de xente en Europa que no ano 2005 afirmaban crer en Deus.
Moitos filósofos e teólogos propuxeron e rexeitaron moitos argumentos a favor e en contra da existencia de Deus. Na terminoloxía filosófica, tales argumentos están asociados a escolas de pensamento sobre aepistemoloxía daontoloxía de Deus.
Hai moitos temas filosóficos asociados coa existencia de Deus. Algunhas definicións de Deus son tan pouco específicas que é certo que "algo" existe que concorda con tal definición laxa. Outras definicións son aparentemente auto-contraditorias. Os argumentos en favor da súa existencia inclúen normalmente elementos metafísicos, empíricos,indutivos e subxectivos. Os argumentos en contra inclúen normalmente elementos empíricos,dedutivos e indutivos. As conclusións poden posicionarse de formas variadas:
Oagnosticismo (do grego a: 'non' egnose: coñecemento) é unha postura relixiosa ou filosófica sobre a relixión consonte á cal a existencia ou non dun deus ou unha mitoloxía de deidades, é descoñecida. Nalgunhas versións (agnosticismo débil) esta falta de certeza ou coñecementos é unha postura persoal relacionada co escepticismo. Noutras versións (agnosticismo forte) afírmase que o coñecemento sobre a existencia ou non de seres superiores non só non é coñecida senón que non é cognoscible. Finalmente hai versións (apateísmo) nas cales se afirma que a existencia ou non de seres superiores non só non é coñecida senón que é irrelevante ou superflua.
En xeral osagnósticos consideran que as relixións, aínda que non son unha parte esencial da condición humana, si o son da cultura e da historia humana. As persoas que profesan agnosticismo non son necesariamente antirrelixiosas, sendo respectuosas con todas as crenzas que proceden dunha reflexión individual e honesta.
Odeísmo é a postura que se basea na crenza filosófica nun deus, ser supremo, ou principio establecida pola razón e a evidencia, sen aceptar a información adicional supostamente revelada, tanto a contida en determinados libros, como aBiblia ou oCorán, como a recibida a través de determinadas persoas. Odeísta adoita crer nun ser creador ou que estableceu o universo e os seus procesos, pero que non se comunica co ser humano e ao que non se poden elevar pregarias.
O termoateísmo pódese referir a dúas actitudes distintas: a indiferenza pola existencia das divindades ou os seus preceptos, e a non crenza na posibilidade ou na realidade da súa existencia.
Oateísmo non se usa para designar a quen non cre nun deus particular pero si nalgunha forza sobrenatural ou principio xerador.
Oateísmo escéptico (en contraposición ao ateísmo crente) é unha variedade deateísmo na que se afirma que a existencia dun ou máis deuses é dubidosa, improbable ou insuficientemente demostrada. Esa vertente corresponde á ausencia de crenza na existencia de divindades e pode ser mellor comprendida cando se compara coateísmo forte. Tamén se coñece comoateísmo débil (en contraposición ao forte) ou ateísmo negativo (en contraposición ao ateísmo positivo) ouateísmo implícito (en contraposición ao explícito). Chámaseateísmo escéptico no sentido de que sen probas non se pode dar creto nin sequera aoateísmo forte. Algúns sosteñen que o non crer nun Deus implica a aceptación deste, situando o ateísmo como unha postura de rexeitamento á crenza dun Deus máis que a unha convicción en si mesma.
Achamán e os seus varianes enAmazigh insular:Achuhuran,Achahucanac (Deus Grande e Sublime),Achguayaxerax,Achoron,Achaman (o Sustentador dos Ceos e a Terra), era o nome que recibía unha das entidades mitolóxicas divinas nas que crían os antigos poboadores da illa deTenerife, osguanches. Segundo amitoloxía, o corpo físico de Achamán era oceo.Dentro doshivaísmo o DeusShiva é considerado o supremo.
Segundo o monoteísmo cristián, o coñecemento danatureza de Deus podería realizarse desde dúas vías: unha ascendente, a partir do que desde a natureza se puidese saber de Deus; e outra descendente, o que supostamente Deus revela.[22]
Apu Qun Tiqsi Wiraqucha ou o DeusViracocha na culturaincaica, é o creador. En quechua, apuj' significa señor, tiqsi significa fundamento, base, inicio; mentres que wiraqucha provén da fusión de dous vocábulos: wira (metátesis de wari = sol)1 e qucha (contedor de auga, lago, lagoa). Ilustración última deO templo do Sol, deHergé.
No seguinte apartado clasifícanse os pretendidosatributos de Deus en función da súa relación co creado:
atributos non relacionados, que son completamente independentes dacreación (por exemplo a espiritualidade) e
atributos relacionados, que se manifestan nacreación (por exemplo aomnipotencia). Dependendo de se a relación se establece co creado en xeral ou coas criaturas racionais, estes últimos subdivídense á súa vez en:
atributos activos o que Deus é en relación co universo. Deus sería omnipotente, omnipresente, omnisciente, sabio e soberano.
atributos morais, herdado do xudaísmo, crenza ética, que sostén que a moralidade provén de Deus .
Este punto de vista presenta a un Deus que non ématerial nin está limitado ás condicións da existencia material. Di que é espírito, que pensa, sente, fala e comunícase coas súas criaturas racionais, non posúe membros corporais ou paixóns, non está composto de elementos materiais, e non está suxeito ás condicións daexistencia natural.
Deus é Espírito; e os que lle adoran, en espírito e en verdade é necesario que o adoren.
Unha suposta consecuencia da espiritualidade de Deus sería que Deusvive. Vive como un sermoral a semellanza doHomo sapiens, pero en suma perfección. A. Strong afirma:[23]
Se o espírito no home implica vida, entón en Deus o espírito implica a vida eterna e inesgotable.
Deus non está limitado absolutamente por nada, e, polo tanto, sería infinito.Infinito en relación coespazo (inmensidade de Deus) ou aotempo (eternidade de Deus). Con relación ao espazo Deus sería infinito porque está presente en todo lugar e mesmo fóra del; tal atributo estaría relacionado coaomnipresenza. En canto aotempo sería infinito por sereterno.
Asabedoría de Deus sería unha combinación da súaomnisciencia e a súaomnipotencia. Ten poderpara aplicar os seus coñecementos de maneira que os propósitos mellores sexan realizados ou cumpridos polos mellores medios posibles.
No Oriente antigo moitas cidades tiñan a súa propiodeus local, aínda que estaadoración dun só deus non implicou a negación da existencia doutros deuses.
O culto iconoclasta do deus solar exipcioAtón foi promovido polo faraónAkhenatón (Amenhotep IV), que gobernou entre o 1358 e o 1340 a. C. O culto de Atón, o deus do Sol, cítase a miúdo como o exemplo de monoteísmo máis antigo do que se ten coñecemento. Como faraón, Akhenatón deixou a súa cidade natal e no deserto construíu o novo centro relixioso e político (Aketatón «o horizonte de atón) argumentando seguir as instrucións do deus Atón, onde o nomeou o Supremo fronte aos demais deuses. No ano noveno do seu reinado, Akhenatón declarou que Atón non era un deus superior, se non o único.
Que múltiples son as túas obras, están ante o home escondidas, oh Deus único, a cuxo lado non hai outro algún.[24]
Aínda que Akhenatón decretou que Atón era deus único, a adoración doutros deuses nunca cesaron en Exipto, e tan pronto como este terminou, os ancestrais cultos politeístas pronto recuperaron precedencia.
Nalgunhas sociedades os crentes relixiosos con frecuencia asumen que o sistema de moral de comportamento é inspirado na revelación darelixión maioritaria, que pode recollerse nun libro: para ocristianismo é aBiblia, para oxudaísmo é oTanaj e para o islam oCorán.
Na relixión xudía, Deus revelou 13 atributos de clemencia divina; ademais das revelacións relativas, Deus desexa que o devoto se achegue a El en oración e case en todas as súas pasaxes da vida diaria, por tanto, todos os días. O maior logro da sabedoría humana coincide co coñecemento de Deus.
Está exposto naTora e nos Profetas que Hashem non é corpóreo nin material, como expón: “QueHashem é oElohim; no ceo arriba e na terra abaixo” (Ieoshúa 2: 11); e un corpo non pode estar en dous lugares (á vez). E expón: “Pois vostedes non viron ningunha imaxe” (Devarim/ Deut.4: 15). E ademais: “ Con quen Me compararán e igualarán?” (Ieshaiahu/ Is. 40: 25). Se El fose un corpo sería semellante aos demais corpos. Si é así (que Hashem é incorpóreo), que significa o que expón a Tora: “Baixo Os seus pés” (Shemot/ Éx. 24: 10). “Escritas co dedo de Elokim” (Shemot/ Éx. 31: 18). “A man de Hashem” (Shemot/ Éx. 9: 3). “Os ollos de Hashem” (Zejaría/ Zac. 4: 10). “Os oídos de Hashem” (Bamidbar/ Núm. 11: 1), etc.? Máis ben, é unha adaptación ao entendemento humano, que coñece só o corpóreo, e a Tora exprésase como a linguaxe humana; e todas elas son expresións metafóricas, como expón: “Dareille fío ao brillo da miña espada” (Devarim 32: 41). É que seica El ten unha espada, ou cunha espada provoca a morte? Non, son só alegorías! E o mesmo é aplicable ás demais expresións. A proba diso é que un profeta declara ver a Hashem con “roupas brancas como a neve” (Daniel 7: 9), en tanto que outro profeta O viu con “vestimentas vermellas de Botzrá” (Ieshaiahu/ Is. 63: 1). O mismísimoMoshé Rabenu Viuno “no mar como un Valente Guerreiro que estaba a librar unha batalla” (Mejilta Beshalaj 15: 3), e noSinaí “como unChazán (oficiante) envolvido nunTalit (manto de pregarias)” (Talmud Rosh Hashaná 17b). Resulta entón que Hashem non ten nin imaxe nin forma, e que todos eses (versículos) son visións proféticas. (O mismísimo feito de que cada profeta O viu diferente, significa que non ten imaxe nin forma, e que son só visións alegóricas e proféticas). O entendemento humano non é capaz de captar nin investigar a verdadeira existencia (de Hashem). É isto o que expoñen as Escrituras: “Seica acharás a comprensión de Hashem? Seica acharás límites ao Todopoderoso?”(Iov 11: 7)[25]
↑2,02,12,2Edwards, Paul (1995): «God and the philosophers», en Honderich, Ted (ed.):The Oxford Companion to Philosophy. Oxford (Reino Unido): Oxford University Press, 1995.
↑3,03,1Platinga, Alvin. "God, Arguments for the Existence of,"Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge, 2000.
↑O asterisco indica que esta palabra realmente non se coñece senón que foi deducida.
↑5,05,15,2Roberts, Edward A.; Pastor, Bárbara (2005). "deiw-".Diccionario etimológico indoeuropeo de la lengua española. Alianza. p. 34.ISBN84-206-5252-0.
↑Roberts, Edward A.; Pastor, Bárbara (2005). "dhēs-".Diccionario etimológico indoeuropeo de la lengua española. Alianza. p. 45.ISBN84-206-5252-0.
↑Oxford English Dictionary Compact Edition, G, páx. 267.
O termo teutón antigoghuba implica como raíz preteutona ou ben*ghodho-m ou ben*ghodto-m. Mentres que a primeira non ten explicación plausible, a segunda representaría o participio neutro dunha raízgheu-. Hai dúas raíces arias da forma requirida (*g,heu-, con palatal aspirada), unha das cales significa ‘invocar’ (en sánscritohu) e a obra ‘libar, ofrecer en sacrificio’ (en sánscritohu, en grego χεην[jenu], eninglés antigogeotàn).
Para Schelling, Deus non é un concepto ao que chegue o pensamento: é máis ben un postulado do propio pensar; é o principio incondicionado que explica a existencia de todo.
↑Francis Schüssler Fiorenza and Gordon D. Kaufman, "God", Ch 6, in Mark C. Taylor, ed,Critical Terms for Religious Studies (Universidade de Chicago, 1998/2008), 136–40.
↑14,014,1Parke-Taylor, G. H. (1 de xaneiro de 2006).Yahweh: The Divine Name in the Bible(eninglés).Wilfrid Laurier University Press. p. 4.ISBN978-0-88920-652-6.O Antigo Testamento contén varios títulos e substitutos de Deus, como O Shaddai, O Elyon, Haqqadosh (O Santo) e Adonai. No terceiro capítulo examinaranse os nomes atribuídos a Deus no período patriarcal. Gerhard von Rad lémbranos que estes nomes pasaron a ser secundarios despois de que Israel coñecese o nome de YHWH, pois "estes nomes rudimentarios que derivan de antigas tradicións, e das máis antigas delas, nunca tiveron a función de ampliar o nome de modo que se situasen xunto ao nome de Jahvé para servir como formas máis completas de dirixirse a el; máis ben, ocasionalmente facíase uso deles en lugar do nome de Jahvé". Neste sentido YHWH contrasta coas deidades principais dos babilonios e os exipcios. "Jahweh tiña un só nome; Marduk tiña cincuenta cos que se cantaban en himnos os seus encomios como vencedor de Tiamat. Do mesmo xeito, o deus exipcio Re é o deus con moitos nomes.
