O Dalai Lama é considerado sucesor dunha liña detulkus,[1] é dicir, encarnacións deAvalokiteśvara,[2] o Bodhisattva da Compaixón.[5] O nome é unha combinación da palabaramongoldalai que significa "océano" e a palabra tibetana བླ་མ་ (bla-ma) "mestre, mentor". A palabra tibetana "lama" correspóndese coa palabrasánscrita "gurú".[6]
Dende 1642 até a década de 1950 (agás dende 1705 a 1750), o Dalai Lamas ou o seurexente dirixiu o Goberno Tibetano ouGanden Phodrang que domina ameseta tibetana dendeLhasa con diversos graos deautonomía. Este goberno foi, polo xeral, suxeito de patronazgo e protección dos reis mongois dos khanatos deKhoshut eDzungar (1642-1720) e dos emperadoresmanchús daDinastía Qing (1720-1912).[7]
Os budistas tibetanos consideran que os Dalai Lama son emanacións doBuddhaAvalokiteśvara, aínda que non é un mestre Buddha senón unBodhisattva, é o patrón doTíbet e crese que, tras a súa morte, a súa conciencia sutil tarda un intervalo de corenta e nove días, polo menos, para nacer de novo nun neno que xa desde o seu nacemento pode dar sinais do seu carácter especial. Avalokiteśvara é unha deidade importante para o budismo tibetano e é considerado nos ensinos vajrayāna como un buda. En cambio, para os ensinos mahāyāna é visto máis ben como un bodhisattva de elevado nivel.
Tras a morte do Dalai Lama, oPanchen Lama encárgase de recoñecer a súa reencarnación, outulku (normalmente un neno) por estes sinais, quen pasará a ser o novo Dalai Lama. Á súa vez, o Dalai Lama debe recoñecer á reencarnación do Panchen Lama tras a morte deste.
Tamén houbo un Dalai Lama non recoñecido,Ngawang Yeshey Gyatso, declarado o28 de xuño de1707, cando contaba con 25 anos de idade, porLha-bzang Khan como o "verdadeiro" 6º Dalai Lama – porén, nunca foi aceptado como tal pola maior parte da poboación.[10][11][12]
Tradicionalmente, oDalai Lama foi o líder espiritual e temporal doTíbet;Tenzin Gyatso, actualmente no exilio, tras a ocupación e anexión forzada por parte daChina maoísta, abandonou a preeminencia política tradicional, e creou un Ministro presidente do Kashag (gabinete), elixido por sufraxio universal. Tamén indicou que a institución podería ser abolida no futuro e que o próximo Dalai Lama se podería atopar fóra do Tíbet ou ser unha muller[13]. O goberno chinés reclámase como o único autorizado para escoller o vindeiro Dalai Lama.[14]
↑Smith, Warren W. Jr. (1997). HarperCollins, ed.Tibetan Nation: A History of Tibetan Nationalism and Sino-Tibetan Relations. Nova Deli. pp. 107–149.ISBN0813331552.