Ocosmódromo de Baikonur (enkazako:Байқоңыр ғарыш айлағы, Baıqońyr ǵarysh aılaǵy; enruso:Космодро́м Байкону́р, Kosmodrom Baykonur) é unhabase espacial situada no sur deKazakhstán arrendada porRusia.
O cosmódromo é o primeiro espazoporto do mundo para lanzamentos de satélites e humanos e o maior espazoporto en superficie.[1] A base está localizada na estepa desértica deBaikonur, arredor de 200 km ao leste domar de Aral e ao norte do ríoSir Daria. Está próximo á estación de tren deTyuratam e a uns 90 m sobre o nivel do mar. O cosmódromo e a cidade de Baikonur celebraron o 63.º aniversario da súa fundación o 2 de xuño de 2018.[2]
A área arrendada ten forma dunhaelipse de 90 km de leste-oeste e 85 km de nore a sur, co cosmódromo situado no centro. Foi construído orixinariamente polaUnión Soviética a finais da década de 1950 como base de operacións doprograma espacial soviético. Baixo o actualprograma espacial ruso, Baikonur continúa a ser un espazoporto ocupado con numerosas misións comerciais, militares e científicas cada ano.[3][4] Todos os voos espaciais rusos tripulados se lanzan dende Baikonur.[5]
Tanto oSputnik 1, primeiro satélite artificial, como oVostok 1, primeiro voo tripulado, foron lanzados dende Baikonur. A plataforma de lanzamento que se empregou en ambas as misións rebautizouse comoplataforma Gagarin en honra aocosmonauta soviéticoIuri Gagarin, piloto do Vostok 1 e primeiro humano no espazo.
Existe diversidade de opinións sobre a orixe do nomeBaikonur. Algunhas fontes indican que o nome foi escollido deliberadamente en 1961 (na época do voo de Gagarin) para dirixir erroneamente obloque occidental[6][7] a un lugar situado a uns 320 km ao nordés do centro de lanzamento, a pequena localidade mineira deBaikonur, preto deJezkazgan.
Outras fontes afirman queBaikonur era o nome da rexión deTyuratam antes de que existise o cosmódromo.[7] Leninsk, acidade pechada construída para apoiar o cosmódromo foi renomeadaBaikonur o 20 de decembro de 1995 porBoris Eltsin.
"Look back and look ahead. Notes of a military engineer" – Rjazhsky A. A., 2004, SC. first, the publishing house of the "Heroes of the Fatherland"ISBN5-91017-018-X.
"Rocket and space feat Baikonur" – Vladimir Порошков, the "Patriot" publishers 2007.ISBN5-7030-0969-3
"Unknown Baikonur" – editado por B. I. Posysaeva, M.: "globe", 2001.ISBN5-8155-0051-8
"Bank of the Universe" – editado por Boltenko A. C.,Kyiv, 2014., publishing house "Phoenix",ISBN978-966-136-169-9
