Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltar ao contido
Wikipediaa Wikipedia en galego
Procura

Coco

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Coqueiro»)
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase:Coco (homónimos).
Coco

Cocos nucifera
Estado de conservación
Non ameazado
Clasificación científica
Reino:Plantae
División:Magnoliophyta
Clase:Liliopsida
Orde:Arecales
Familia:Arecaceae
Subfamilia:Arecoideae
Tribo:Cocoeae
Subtribo:Butiinae
Xénero:Cocos
Especie:Cocos nucifera
Nome binomial
'Cocos nucifera'
L.
Sinonimia
Coco cru
Valor nutricional por 100 g
Enerxía354 kcal (1 480 kJ)
15.23 g
Azucres6.23 g
Fibra alimentaria9.0 g
33.49 g
Saturadas29.698 g
Monoinsaturadas1.425 g
Poliinsaturadas0.366 g
3.33 g
Triptófano0.039 g
Treonina0.121 g
Isoleucina0.131 g
Leucina0.247 g
Lisina0.147 g
Metionina0.062 g
Cistina0.066 g
Fenilalanina0.169 g
Tirosina0.103 g
Valina0.202 g
Arxinina0.546 g
Histidina0.077 g
Alanina0.170 g
Ácido aspártico0.325 g
Ácido glutámico0.761 g
Glicina0.158 g
Prolina0.138 g
Serina0.172 g
VitaminasCantidade
Tiamina(B1)
6%
0.066 mg
Riboflavina(B2)
2%
0.020 mg
Niacina(B3)
4%
0.540 mg
Ácido pantoteico(B5)
6%
0.300 mg
Vitamina B6
4%
0.054 mg
Ácido fólico(B9)
7%
26 μg
Vitamina C
4%
3.3 mg
Vitamina E
2%
0.24 mg
Vitamina K
0%
0.2 μg
MineraisCantidade
Calcio
1%
14 mg
Cobre
22%
0.435 mg
Ferro
19%
2.43 mg
Magnesio
9%
32 mg
Manganeso
71%
1.500 mg
Fósforo
16%
113 mg
Potasio
8%
356 mg
Selenio
14%
10.1 μg
Sodio
1%
20 mg
Cinc
12%
1.10 mg
Outros constituíntesCantidade
Auga47 g

As porcentaxes son aproximadas empregando arecomendación de US para os adultos.
Fonte:Base de datos USDA Nutrient
Coco
Tronco de coco

Ococo[2][3] (Cocos nucifera) é unhapalmeira duns 30 m de altura dafamiliaArecaceae. É a única especie do xéneroCocos. Chámase taméncoco ao seu froito.[4].

O nome da planta: coco, empregado en todas as linguas occidentais, vén dogalego-portugués: côco (cranio, cabeza), e á súa vez doprotocelta. Está tamén relacionado co personaxe mitolóxico dococo.

Localización

[editar |editar a fonte]
Coco a xermolar nunha praia deHawai.

Aplanta pódese atopar nos areais dabeiramartropical[5] domar Caribe,océano Índico ePacífico. Cultivada dáse noutras zonas de clima quente. Adoita medrar dende o ecuador até paralelos 28º de ambos os dous hemisferios, con algunhas excepcións como as illasBermudas ou oarquipélago de Madeira no paralelo 32º, ou IllasKermadec, entre os paralelos 29º e 31º.

Descrición

[editar |editar a fonte]

Asfollas desta planta son de gran tamaño ata os 3 m de longo e o seufroito, a noz decoco, contén asemente máis grande que existe. O coqueiro é unha soaespecie con múltiplesvariedades, diferenciadas basicamente pola cor do froito (amarelo ou verde). As plantas só presentan diferenzas no talo. A característica común de todas elas é o sabor do froito: agradábel, doce, carnoso e zumarento. A importancia económica fixo que se comezase a cultivar nas praias tropicais, o lugar máis axeitado.

As flores do coco son poligamomonoecias, coasflores masculinas e femininas na mesmainflorescencia. O florecemento ocorre arreo, coas flores femininas producindo as sementes.

Etilmoloxía

[editar |editar a fonte]

A etimoloxía da palabracoco é galego-portuguesa, cunha antiga orixe celta *krowkā-[6]. O nome do froito veulle dado polos navegantes portugueses durante a primeira viaxe deVasco da Gama áIndia, cando trouxeron por vez primeira o coco a Europa. Segundo Losada, os mariñeiros déranlle o nome pola semellanza a unha cabeza ou coco (en galego e portugués) xa que semella unha face con dous ollos e unha boca aberta, moi semellante ao monstro'côco', 'coca' ou 'cuca' do folclore galegoportugués (tamén abugallo docarballo chámase coca en galego).[7][8] Aparentemente o nome 'coco' veu dos encontros en 1521 entre os mariñeiros portugueses e os moradores das costas do Índico, porque ningún nome semellante se atopa en calquera das linguas da zona, onde os portugueses apañaron o froito; de feitoBarbosa, Barros e García, ao mencionaren o nome na lingua tamil-malaiamtenga ekanarésnarle, din claramente, "chámamos eses froitosquoquos", "a nosa xente deulles o nome de coco" e "ao que nós chamamos coco e os deMalabartemga".

Orixes

[editar |editar a fonte]
A apañar cocos. Xusto tralo coco apréciase un exemplar novo.

A orixe da planta é descoñecida, para algúns botanistas é de orixe asiática e para outros do Caribe. Sen ter en conta a súa orixe, os cocos téñense espallado a través de moitas das zonas tropicais do mundo, axudado probabelmente en moitos casos polo factor humano. O coco como é unha semente rexa, propágase a grandes distancias polas correntes mariñas, acadando a beiramar norueguesa.

Cultivo

[editar |editar a fonte]
Cocos aínda sen florear.
Exportacións de noz de coco en 2005.

A planta non atura o frío,[5] as grandes alturas, o afastamento do mar, os solos duros e escasos de sal. Pola contra axéitase a zonas con forte vento (que ademais é imprescindíbel para que as flores polinicen) e aosal. Prefire áreas asolladas (do tipotropical) e de precipitación regular (750 a 2.000 milímetros anualmente). Os cocos tamén necesitan de alta humidade ambiental (70-80%+) para o crecemento óptimo, polo tanto o coco non se desenvolve axeitadamente en áreas cálidas con humidade baixa (o mar Mediterráneo, as costas do norte de Chile e no Perú), incluso onde estas sexan temperaturas altas, sendo difícil que medren en climas secos. Porén si pode medrar en zonas subtropicais como asIllas Canarias,Hawai,Cabo Verde ou aFlorida onde a humidade relativa é elevada e as temperaturas non acostuman baixar dos 10 °C.[9]

Utilidade

[editar |editar a fonte]
Artigo principal:coco (drupa).

O coco fica entre as máis antigas plantas útiles e se explota de múltiples maneiras. Á polpa seca chámanllecopra e contén un 60-70% de lípidos; dacopra obtense aceite, utilizado na elaboración de margarina e xabrón. A madeira do coco emprégase para a construción. Os habitantes de Filipinas, Polinesia, Kiribati e as Illas Marshall consomen ozume to tronco do coco fresco; fermentado, pode se conservar e transformar nun tipo de bebida alcohólica, coñecida comaviño de coco.

As fibras que arrodean a noz de coco utilízanse para facer cepillos, colchóns e cordas. Nas illas do Caribe, adóitanse abrir as noces de coco non chegadas cun machado para extraer a auga do froito que é unha bebida refrixerante. Esta auga pode ficar até oito meses no froito pechado e conservar todas as súas cualidades.

Produción

[editar |editar a fonte]

Indonesia lidera a produción mundial de cocos no ano2012, seguida deFilipinas e aIndia.Pollachi é a rexión coqueira máis salientábel da India. Tamén áchanse alí importantes industrias relacionadas: Tender Coconut Water, Copra, Coconut Oil, Coconut Cake, Coconut Toddy, Coconut Shell based Products, Coconut Wood based Products, Coconut Leaves, ou Coir Pith.

Listaxe dos 12 principais produtores de coco o ano 2012
PaísToneladasNota ao pé
Indonesia18 000 000F
Filipinas15 862 386P
IndiaIndia10 560 000P
Brasil2 888 532P
Sri Lanka2 000 000F
Vietnam1 250 000F
Tailandia1 100 000F
México1 050 000F
Papúa-Nova GuineaPapúa-Nova Guinea900 000F
Malaisia585 000F
TanzaniaTanzania580 000F
Myanmar430 000F
Mundo'59 983 908A
Sen letra = dato oficial, P = dato ofical, F = estimación FAO, * = Inoficial, semioficial, C = dato calculado, A = Agregatdo (pode incluír oficiais, semi-oficiais ou aproximacións),

Fonte:Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical DevisionArquivado 19 de xuño de 2012 enWayback Machine. Cocoteros S.A

Sinonimia

[editar |editar a fonte]

Os nomes a seguir considéransesinónimos deCocos nucifera:[10]

  • Palma cocosMill. (1768), nom. illeg.
  • Calappa nucifera (L.)Kuntze (1891).
  • Cocos indicaRoyle (1840).
  • Cocos nanaGriff. (1851).

Notas

[editar |editar a fonte]
  1. Sinónimos enKew Consultado o 1 de agosto de 2009.
  2. Definicións noDicionario da Real Academia Galega e noPortal das Palabras paracoco.
  3. Algúns dicionarios e vocabularios específicos tamén recollen a formacoqueiro como é o caso deTermos esenciais de botánica, Universidade de Santiago de Compostela, 2004
  4. Dicionario da Real Academia GalegaCocoArquivado 22 de xullo de 2013 enWayback Machine.
  5. 5,05,1Species Profiles for Pacific Island Agroforestry:Cocos nucifera (pdf file)
  6. Cf.Meyer-Lübke, Wilhelm (1911).Romanisches etymologisches wörterbuch. Heidelberg: Carl Winter's Universitätsbuchhandlung. pp. 183. , s.v. crūca
  7. Losada, Fernando Díez. (2004).La tribuna del idioma. Editorial Tecnologica de CR.p. 481.ISBN 978-9977-66-161-2.
  8. Figueiredo, Cândido. (1940).Pequeno Dicionário da Lingua Portuguesa. Livraria Bertrand. Lisboa.(enportugués)
  9. Werth, E. 1933. Distribution, Origin and Cultivation of the Coconut Palm (in periodical:Ber. Deutschen Bot. Ges., vol 51, pp. 301–304) (artículp traducido al inglés por el Dr. Child, R. (Director, Coconut Research Scheme, Lunuwila))
  10. Sinónimos enKew Consultado o 1º de agosto de 2009.

Véxase tamén

[editar |editar a fonte]
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Coco
Wikispecies posúe unha páxina sobre:  Coco

Outros artigos

[editar |editar a fonte]
Control de autoridades
Identificadores taxonómicos
Identificadores
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coco&oldid=6735800»
Categorías:
Categoría agochada:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp