Cicely L. Tyson, nada enHarlem en1924 e finada o28 de xaneiro de2021,[1] foi unha actriz e ex modeloestadounidense. Nunha carreira que se estendeu por máis de sete décadas, fíxose célebre pola súa interpretación de mulleres fortesafroamericanas.[2][3] Tyson recibiu tresPrimetime Emmy Awards, catroBlack Reel Awards, unScreen Actor Guild Award, unpremio Tony e unÓscar Honorífico.
Tras aparecer en pequenos papeis no cinema e na televisión no principio da súa carreira, Tyson recibiu atención polo público e a crítica pola súa interpretación de Rebecca Morgan enSounder (1972), pola que foi candidata aoÓscar e aoGlobo de Ouro. O seu traballo como protagonista no telefilme de 1974The Autobiography of Miss Jane Pittman valeulle eloxios e premios, como dousEmmy e unha candidatura ao premio daBAFTA.
Tyson continuou a actuar no cinema e na televisión no século XXI. En 2011, interpretou o papel de Constantine Jefferson no filmeThe Help e tamén realizou o papel de Ophelia Harkness no drama legal daABCHow to Get Away With Murder dende o comezo da serie.
Ademais da súa carreira na pantalla, Tyson apareceu en varias producións teatrais. Recibiu unDrama Desk Award en 1962 polo seu traballo no Off-Broadway enMoon on a Rainbow Shawl. Tamén apareceu como Carrie Watts na obra deBroadwayThe Trip to Bountiful, pola que gañou oTony, oOuter Critics Award e o Drama Desk Award á mellor actriz en 2013.
Tyson foi honrada polo Kennedy Center en 2015 e en novembro de 2016 recibu aMedalla Presidencial da Liberdade, o máis alto honor para un civil nos Estados Unidos.
Tyson saíu por primeira vez co trompetista dejazzMiles Davis na década de 1960, mentres el estaba a divorciarse da bailarinaFrances Davis.[4] Davis empregou unha fotografía de Tyson para o seu álbum de 1967,Sorcerer. Davis dixo a prensa en 1967 que intentou casar con Tyson en marzo de 1968 despois de que o seu divorcio finalizase,[5] mais casou coa cantante Betty Davis ese mesmo setembro.[6] Tyson e Davis retomaron a súa relación en 1978 e casaron o 26 de novembro de 1981 nunha cerimonia presidida polo alcalde de AtlantaAndrew Young na casa do actorBill Cosby. O matrimonio foi tumultuoso polo temperamento volátil de Davis e as súas infidelidades.[7] Davis conta que Tyson salvou a súa vida e axudouno a superar a súa adicción ácocaína.[7] Viviron entreMalibú e Nova York, ata que ela solicitou o divorcio en 1988.[8] O proceso de divorcio finalizou en 1989, dous anos antes da morte de Davis.[7]
Tyson foi membro da irmandadeDelta Sigma Theta.[9]
| Ano | Título | Personaxe | Notas |
|---|---|---|---|
| 1956 | Carib Gold | Dottie | |
| 1958 | Odds Against Tomorrow | Jazz Club bartender | |
| 1959 | Last Angry Man, TheThe Last Angry Man | Girl Left on Porch | Sen acreditar |
| 1966 | A Man Called Adam | Claudia Ferguson | |
| 1967 | Comedians, TheThe Comedians | Marie Therese | |
| 1968 | Heart Is a Lonely Hunter, TheThe Heart Is a Lonely Hunter | Portia | |
| 1972 | Sounder | Rebecca Morgan | |
| 1976 | Blue Bird, TheThe Blue Bird | Tylette, The Cat | |
| 1976 | The River Niger | Mattie Williams | |
| 1978 | Hero Ain't Nothin' but a Sandwich, AA Hero Ain't Nothin' but a Sandwich | Sweets | |
| 1979 | Concorde ... Airport '79, TheThe Concorde ... Airport '79 | Elaine | |
| 1981 | Bustin' Loose | Vivian Perry | |
| 1991 | Fried Green Tomatoes | Sipsey | |
| 1997 | Hoodlum | Stephanie St. Clair | |
| 2001 | Double Dutch Divas!, TheThe Double Dutch Divas! | Ela mesma | Curtametraxe; sen acreditar |
| 2005 | Because of Winn-Dixie | Gloria Dump | |
| 2005 | Diary of a Mad Black Woman | Myrtle | |
| 2006 | Madea's Family Reunion | Myrtle | |
| 2006 | Fat Rose and Squeaky | Celine | |
| 2006 | Idlewild | Mother Hopkins | |
| 2007 | Rwanda Rising | Voice of Jeanette Nyirabagarwa | Documental |
| 2009 | Up from the Bottoms: The Search for the American Dream | Narradora | Documental |
| 2010 | Why Did I Get Married Too? | Ola | |
| 2011 | Help, TheThe Help | Constantine Jefferson | |
| 2012 | Alex Cross | Regina "Nana Mama" Cross | |
| 2013 | The Haunting in Connecticut 2: Ghosts of Georgia | Mamma Kay | |
| 2016 | Showing Roots | Hattie | |
| 2017 | Last Flag Flying | Mrs. Hightower | |
| 2020 | A Fall from Grace | Alice |
 | Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Cicely Tyson |
