Unhacasa de moeda, coñecida tamén comoceca(doárabe:sikkah, "casa de moeda") ouobradoiro monetario, entre outros, é unestablecemento fabril dedicado á fabricación demoeda, habitualmente polo método dacuñaxe, ben dun xeitoartesanal ou ben de maneiraIndustrial, en función da época.[2][3]
A fabricación de moeda nos seus inicios foi un procesoartesán, a golpe demartelo sobre discosmetálicos recortados á man contesoiras.[4] En épocasgrega eromana as técnicas avanzaron en certa medida, aínda que eran substancialmente as mesmas, e non foi ata oséculo XVI, coa instalación nas casas de moeda da primeira maquinaria, cando o proceso de cuñaxe coñeceu un verdadeiro avance.[5]
A cuñaxe de moeda foi habitualmente un privilexio dosmonarcas. As casas reais posuían as súas propias cecas, que inicialmente consistían en pequenos obradoiros degravadores eferreiros, en ocasións de carácter itinerante, que viaxaban coa corte.[6]
O reicastelán-leonésAfonso VI deu un paso importante na modernización do proceso de cuñaxe, coa creación de dúas casas de moeda estables, enToledo e enLeón, onde cuñou ao seu nome moedas con valor dundiñeiro nunhaaliaxe pouco común ata a época, denominadabillón, á base deprata ecobre, que foi moi utilizada nas emisións de moeda miúda dos reinos cristiáns.[8]
As cecas eran adoito estables á fin doperíodo medieval, mais, así e todo, seguían a semellar máis obradoiros artesanais que importantesfábricas dediñeiro. En1553, ocalcógrafofrancés Antoine Brucher inventou o laminador, unha máquina accionada por unmuíño que fabricaba láminas demetal dun grosor constante facendo pasar lingotes varias veces entre douscilindros ou rolos de metal duro. Esta innovación, xunto coa da chamada prensa de volante, coa que se lograba inicialmente o recorte de discos uniformes e, nun segundo momento, a cuñaxe dos discos grazas áinercia provocada por un gran volante, supuxeron o abandono da cuñaxe a martelo nas casas de moeda e o inicio do proceso industrial de produción de moeda.[9] Esas primeiras máquinas, de considerables dimensións, tiñan que ser instaladas en instalacións máis grandes que os tradicionais obradoiros.[10][11]
Durante a Idade Media foi moi salientable a actividade daceca de Santiago de Compostela, que se establece no reinado deAfonso VI a finais doséculo XI, e, particularmente, aReal Casa da Moeda da Coruña, que estendeu a súa actividade ata oséculo XVII, durante o reinado deCarlos II.[25][26] En tanto que a localización da ceca compostelá se descoñece (aínda que dá algunha pista a existencia da "rúa da Moeda Vella"), o derradeiro edificio ocupado polo establecemento coruñés foi o do posterior Cuartel de San Domingos.[27][28] Aínda que con carácter máis excepcional, na Idade Media cuñáronse tamén moedas en casas de moeda establecidas enLugo (séculos XI eXII), enTui e enMilmanda, a nome dorei portuguésFernando I (século XIV), e tamén probablemente enOurense (século XII).[29][30][31]
A palabra "ceca" deu lugar a unha frase feita que, con variantes, se estende por todas as linguas románicas peninsulares: "da ceca para a Meca" ou "de ceca en Meca" (engalego), "de la ceca a la Meca" ou "de ceca en meca" (encastelán), "ir de seca a Meca" (enportugués) e "córrer la seca, la Meca i la vall d'Andorra" (encatalán). En todos os casos, o sentido é o de ir dun sitio para o outro, de aquí para aló.[36][37][38][39][40]
↑De Francisco Olmos, J. M. (2002). Páxina 328:"en reconocimiento del señorío real, como regalía que era la acuñación monetaria, lo que justificaba su renovación al subir al trono cada nuevo rey, así como su carácter imprescriptible e inalienable".
↑Pita Fernández (1999). "A ceca móbil de Lugo. Cuñacións galego-romanas". Páxinas 39-46.
↑Ripollès, P. P. “Ceca del Noroeste”. EnLas acuñaciones provinciales romanas de Hispania. Madrid. 2010. Páxinas 43-45.
↑Villaronga, L. “Emisión monetaria augustea con escudo atribuible a P. Carisio y la zona norte de Hispania”.XI Congreso Nacional de Arqueología. Zaragoza. 1970. Páxinas 591-600.
↑Pita Fernández, Ricardo Luís (1999). "Numismática galego-xermana", páxinas 20-24. "Cecas galegas da época xermana", Páxinas 47-60.
↑Valls, À.; Carol, R. "Córrer la Seca, la Meca i la vall d'Andorra: uns llocs que no se sap on són". EnLlegendes d'Andorra.Vol 1.Contes i llegendes. L'Abadia de Montserrat, 2010. Páxinas 26 e seguintes.ISBN 9788498833409
_01.jpg)
.svg)
.svg)
