Obéisbol[1] (doinglés baseball; de base, e ball, 'pelota'), tamén chamado baseball ou xogo de pelota, é un deporte de equipo xogado por dous equipos de nove xogadores cada un que se alternanbateando edefendendo. O xogo desenvólvese ao longo de variasxogadas, cada unha das cales comeza cando un xogador doequipo defensor, denominadolanzador, lanza coa man unhapelota que un xogador doequipo bateador, chamadobateador, tenta golpear cunbate. O obxectivo do equipo ofensivo (equipo bateador) é golpear a pelota cara ao campo de xogo, lonxe dos xogadores do outro equipo, permitindo que os seus xogadores corran polasbases, avanzando en sentido contrario ás agullas do reloxo ao redor de catro bases para anotar o que se denomina "carreiras". O obxectivo do equipo defensivo (denominado equipo de campo) é impedir que os bateadores se convertan encorredores e así evitar que os corredoresavancen polas bases.[2] Anótase unha carreira cando un corredor avanza legalmente polas bases en orde e toca a placa de inicio (o lugar desde onde o xogador comezou como bateador).
O obxectivo inicial do equipo bateador é que un xogador chegue á primeira basea salvo; isto ocorre cando o bateador golpea a pelota e chega á primeira baseantes de que un opoñente recupere a pelota e toque a base, ou cando o lanzador persiste en lanzar a pelotafóra do alcance do bateador. Os xogadores do equipo bateador que chegan á primeira base sen ser declarados «out» poden tentar avanzar ás bases seguintes como corredores, xa sexa inmediatamente ou durante as quendas de bateo dos seus compañeiros. O equipo defensor tenta evitar as carreiras utilizando a pelota para eliminar aos bateadores ou corredores, o que lles obriga a saír do campo de xogo. O lanzador pode eliminar ao bateador lanzando treslanzamentos que resulten enstrikes, mentres que os defensores poden eliminar ao bateadoratrapando unha bóla bateada antes de que toque o solo, e poden eliminar a un corredortocándoo coa bóla mentres o corredor non está a tocar unha base.
Os equipos rivais turnanse entre batear e defender; a quenda de bateo do equipo bateador termina cando o equipo defensor consegue tresouts. Unha quenda de bateo de cada equipo constitúe unhaentrada. Un partido adoita constar de nove entradas, e o equipo con maior número de carreiras ao final da partido gana. A maioría dos partidos terminan despois da novena entrada, pero se o marcador está empatado nese momento, adóitanse xogarentradas extra. O béisbol non ten reloxo, aínda que algunhas competicións contan con normas deritmo de xogo como otemporizador de lanzamento para acurtar a duración do partido.
Procede dun grupo de xogos similares ábillarda de longa traxectoria. De feito nunha das miniaturas das Cantigas de Afonso X aparecen varias persoas xogando a algo semellante. Pola posición dos homes, o xogo amosado é moito máis parecido ao béisbol que aocrícket ou abillarda.
Vista xeral dun diamante desde as bancadas do xardín esquerdo dun estadio.
Un partido de béisbol xógase entre dous equipos, cada un composto por nove xogadores, que se turnan para xogar á ofensiva (batear e correr as bases) e á defensiva (lanzar e fildear). Un par de quendas, un ao bate e outro no campo, por cada equipo constitúe unha entrada (inning) . Un partido consta de nove entradas (sete entradas, no béisbol de instituto e nos dedobre entrada na universidade, nasligas menores de béisbol e, desde atempada 2020, naMajor League Baseball; e seis entradas na liga infantil).[4] Un equipo, normalmente o visitante, batea na primeira metade de cada entrada. O outro equipo, normalmente o local, batea na segunda metade de cada entrada.
O obxectivo do xogo é anotar máis puntos (carreiras) que o outro equipo. Os xogadores do equipo que lle toca batear tentan anotar carreiras tocando as catro bases, en orde, situadas nas esquinas docampo de béisbol (diamante), de forma cadrada. Unha xogador batea nohome e debe tentar chegar a unha base antes de continuar, ensentido antihorario, desde a primeira base, á segunda base, á terceira base e de volta á basehome para anotar unha carreira. O equipo no campo tenta evitar que se anoten carreiras rexistrandoouts, que eliminan aos xogadores contrarios da acción ofensiva ata que lles volve a tocar batear. Cando se rexistran tres outs, os equipos cambian de roles para a seguinte metade da entrada. Se o marcador do partido está empatado despois de nove entradas, xóganseentradas extra para resolver a contenda. Moitos partidos de afeccionados, especialmente os non organizados, contan cun número diferente de xogadores e entradas.[5]
Neste diagrama, o outfield (campo externo) móstrase en verde e o infield (campo interior) en marrón
Diagrama duncampo de béisbol "Diamante" pode referirse á área cadrada definida polas catro bases ou a todo o campo de xogo. As dimensións indicadas son para partidos profesionais e de estilo profesional. Os nenos adoitan xogar en campos máis pequenos.
O xogo xógase nun campo cuxas liñas principais, as liñas de foul, esténdense cara a adiante desde a base "home" en ángulos de 45 graos. A área de 90 graos dentro das liñas de foul denomínase territorio fair; a área de 270 graos fóra delas é territorio foul. A parte do campo delimitada polas bases e varios metros máis aló delas é oinfield (campo interior); a área máis aló do infield é ooutfield (campo exterior). No centro do infield hai un montículo elevado para o lanzador, cunha placa rectangular de goma (the rubber) no centro. O límite exterior do outfield adoita estar delimitado por un valo elevado, que pode ser de calquera material e altura. O territorio de falta entre a base "home" e o límite do outfield é o campo de xogo do béisbol, aínda que tamén poden ter lugar acontecementos importantes no territorio de falta.[6] Ten unha forma cuadrangular lixeiramente arredondada na zona das bases, polo que se lle chama moitas veces diamante, pois lembra lixeiramenta a talla dun brillante.
Segundo as normas, debe ser un cadrado de 27,43 metros de lado. Nun dos vértices do cadrado sitúase o "home" (fogar), lugar onde se sitúa o bateador e que vén marcado no chan por un elemento de caucho de forma pentagonal, que lembra a silueta dunha casa.
Nos outros vértices arredondados e de xeito equidistante sitúanse as tres bases, tamén marcadas no chan por uns cadrados de material sólido. As bases ordénanse comezando pola que está á dereita dohome segundo se mira para a posición do lanzador, resultando así primeira, segunda e terceira bases. Desde ohome e ata a primeira e terceira bases parten unha liñas, chamadasliñas de foul, que se prolongan máis alá da zona das bases e que marca a zona válida de bateo.
Aproximadamente no centro do cadrado, a 18,44 metros dohome, atópase a zona do lanzador, que estará elevada 25,40 cm sobre o nivel do resto do campo e terá a superficie e a caída suficiente como para permitir as manobras do lanzador. tamén vén marcada por un elemento de caucho.
Hai que engadir que o campo esténdese uns 100 metros máis alá das bases, seguindo asliñas de foul marcando unha ampla zona onde sempre é posible lanzar, interceptar e xogar a bóla.
A pelota de béisbol ten aproximadamente o tamaño do puño dun adulto.
O regulamento defínea así:
A pelota será unha esfera formada por un fío enrolado arredor dun pequeno centro de cortiza, goma ou material similar, cuberta por dúas tiras de coiro de cabalo branco ou coiro de vaca, firmemente cosidas entre si. Non pesará menos de cincoonzas (141,75 gr) nin máis de 5¼ onzas (148,84 gr), e non medirá menos de 9polgadas (22,86 cm) nin máis de 9¼ polgadas (23,495 cm) de circunferencia.[7]
Debido ao peso e á velocidade que pode chegar a acadar a pelota (as bólas poden producir lesións e mancaduras incluso graves) é obrigatorio o uso de certas medidas de protección:
Cascos con orelleiras para bateadores e recollepelotas.
Petos con recheo e máscaras que protexan a cara para receptor e árbitro.
Ademais, en ligas infantís ou de afeccionados pódense usar bólas feitas doutros materiais que poden facer perder emoción e velocidade ao xogo pero que non resultan tan perigosas en caso de impacto con alguén.
O elemento (bate) co que se golpea a pelota debe cumpriir cunhas dimensións que o regulamaneto define así:
O bate será unha peza de madeira lisa e redonda de non máis de 2,61 polgadas (6,6 cm) de diámetro na súa parte máis grosa e non máis de 42 polgadas (106,68 cm) de longo. O bate será unha peza de madeira sólida (non se permiten feitos de laminado).
Bates baleirados. Está permitida unha fenda ao final do bate de ata 1 ¼ polgadas (3,18 cm) de profundidade e non máis ancha de 2 polgadas (5,08 cm) nin menos de 1 polgada (2,54 cm) de diámetro. A fenda será curvada e non se pode agregar ningunha substancia estraña.
O mango do bate pode ser cuberto ou protexido con calquera material ou substancia para mellorar o agarre, a unha distancia non maior a 18 polgadas (45,7 cm) desde o seu extremo.[9]
Noutras ligas si se permiten bates de aluminio. En calquera caso, nótese que nada se di de medidas mínimas, co que cada xogador, segundo as súas preferencias ou características de seu pode escoller o bate que mellor lle acaia.
Agora úsanse outros materiais para xogos non profesionais. É un pau redondo e duro, duns 6,4 centímetros de diámetro no extremo de golpeo, que se estreita ata un mango máis estreito e culmina nun pomo. Os bates usados polos adultos adoitan ter uns 86 centímetros de longo e non superan os 110 centímetros.[10]
A luva
Anverso e reverso dunha luva normal de béisbol
Cada xogador do equipo que defende leva unha luva de coiro acolchado cunha rede entre os dedos que permite recoller a pelota. A luva é meirande que a man e leva uns reforzos e acolchados na zona de recepción da pelota, que corresponde coa palma da man. Como axuda para atrapar e suxeitar a pelota, adopta diversas formas para satisfacer as necesidades específicas das diferentes posicións no campo.[11]
O tamaño permite alcanzar bólas que poderían escaparse cunha luva máis pequena e os reforzos defenden a man dos impactos da bóla, que poden chegar a ser moi fortes.
Os xogadores visten unha soa luva, na man contraria á dominante, así, un xogador destro levará a luva na man esquerda, para deixar o membro dominante libre para realizar lanzamentos máis potentes e precisos. Nalgúns casos, por exemplo se a bóla vén con moita velocidade, poden axudarse coa outra man, colocándoa detrás da man da luva, para facer a recollida.
Ademais da luva normal dos xogadores de campo, os xogadores que participan no lanzamento poden levar unhas luvas adaptadas ao seu posto:
O lanzador pode levar unha luva máis pequena e lixeira que a normal, posto que normalmente só recibe pases das bólas que vai lanzar e poucas veces terá que interceptar unha bóla rápida. Ademais, unha luva máis pequena déixao máis libre para centrarse no lanzamento.
O receptor acostuma levar unha luva con máis recheo que a normal, que protexe mellor a man, pois vai recibir moitos lanzamentos, os máis deles con moita velocidade.
O casco
Oscascos protectores tamén son equipamento estándar para todos os bateadores.[12]
Está formados por nove xogadores (máis os reservas), que se alternan bateando e defendendo. Na defensa as posición son:
Lanzador (pitcher), unha das figuras máis valoradas do equipo. Require potencia de lanzamento e puntería.
Receptor (catcher), o encargado de recoller os lanzamentos, require de axilidade e bos reflexos.
Primeira base
Segunda base
Terceira base
Parador en curto (shortstop, xogador que se atopa entre terceira e segunda bases)
Exterior dereito
Exterior central
Exterior esquerdo
Unha característica típica do beísbol consiste en que, na posición defensiva, como acabamos de ver, todos os xogadores teñen un posto e unha función fixas. Pero cando están en posición atacante, todos exercen as mesmas funcións de bateadores e corredores.
No ataque deben intervir todos eles bateando, pero pode existir un "bateador designado" (xogador especial que ás veces substitúe o lanzador na súa quenda de bateo). O terreo de xogo, ten como parte primordial un cadrado denominado "cadro", e colocado sobre unha das súas esquina está a meta, chamada en inglés "home", que é o lugar onde se batea.
Basicamente trátase de golpear a bóla o máis forte ou colocada posible, aínda que nalgunhas xogadas faise un toque suave, chamado "toque de sacrificio" que ten como obxectivo facer que bateadores anteriores que alcanzaran algunha base adianten posicións.
O obxectivo deste deporte é conseguir máis carreiras có rival. Conséguese unha carreira cando un corredor pisa en orde e sen ser eliminado, nunha ou máis xogadas, a 1ª base, a 2ª base, a 3ª base e a base dehome.
Diagrama que indica a disposición estándar das posicións dos xogadores
Ao comezo de cada metade de entrada, os nove xogadores do equipo defensor colócanse ao redor do campo. Un deles, olanzador (pitcher), colócase no montículo do lanzador. O lanzador comeza o lanzamento cun pé sobre a goma, impulsándose con el para gañar velocidade ao lanzar cara ao "home plate" (base de operacións). Outro xogador do equipo defensor, oreceptor, agáchase no lado máis afastado do home plate, fronte ao lanzador. O resto do equipo defensor colócase fronte ao home plate, normalmente distribuído en catro xogadores de cadro, que se colocan ao longo ou a uns metros fóra das liñas imaxinarias (basepaths) entre a primeira, segunda e terceira base, e tres xogadores de campo exterior (outfielders). Nadisposición estándar, hai unhaprimeira base situado varios pasos á esquerda da primeira base, unhasegunda base á dereita da segunda base, uncampocorto á esquerda da segunda base e unhaterceira base á dereita da terceira base. As posicións básicas no campo exterior son oxardineiro esquerdo (left fielder), oxardineiro central (center fielder) e oxardineiro dereito (right fielder). A excepción do receptor, todos os defensores deben estar en territorio válido cando se lanza a bóla. Unárbitro neutral colócase detrás do receptor.[13] Tamén haberá outros árbitros repartidos polo campo.[14]
David Ortiz, o batedor, agardando un lanzamento, xunto co receptor e o árbitro.
O xogo comeza cun membro do equipo bateador, o bateador, sostendo un bate, de pé en calquera das dúascaixas de bateo situadas xunto ao home plate.[15] O bateador espera a que o lanzador lance a pelota cara ao home plate e tenta golpeala[16] co bate.[15] O receptor atrapa os lanzamentos que o bateador non golpea, xa sexa porque decide non batear ou porque non consegue golpear a pelota, e devólveos ao lanzador. Un bateador que golpea a pelota dentro do campo de xogo debe soltar o bate e comezar a correr cara á primeira base, momento no que o xogador pasa a denominarse «corredor» (ou, ata que finaliza a xogada, "bateador-corredor").
Un corredor deslizándose cara ao "home plate" e anotando.
Un bateador-corredor que chega á primeira base sen serput out (en) (eliminado) considérase "seguro" (en) e está en base. Un bateador-corredor pode optar por permanecer na primeira base ou tentar avanzar á segunda base ou mesmo máis aló, até onde o xogador crea que pode chegar con seguridade. Un xogador que chega á base a pesar da xogada correcta dos defensores rexistrou unhit. A un xogador que chega á primeira base a salvo cun hit acredítaselle unsinxelo. Se un xogador chega á segunda base a salvo como resultado directo dun hit, trátase dundobre; e se chega á terceira base, untriplo. Se a pelota é golpeada no aire dentro das liñas de foul sobre todo o campo exterior (e o valo do campo exterior, se o hai), ou se o bateador-corredor dá a volta a todas as bases de forma segura, considérase unhome run: o bateador e calquera corredor en base poden dar a volta ás bases libremente, anotando cada un unha carreira. Este é o resultado máis desexable para o bateador. O resultado definitivo e máis desexable para un bateador sería batear un home run mentres as tres bases están ocupadas ou "cargadas", anotando así catro carreiras cun só golpe. Isto denomínasegrand slam (en). A un xogador que chega á base debido a un erro de campo non se lle acredita un hit, senón que se lle carga ao xogador de campo responsable unerro.[15]
Un partido de béisbol non ten nin tempo (coma nofútbol), nin puntuación (caso do tenis) definidas. Consta de nove entradas e remata ao completarse estas, excepto que sexa necesario un desempate ou haxa tal diferenza de puntuación que non sexa necesario completar a derradeira entrada.
Unha entrada componse dunha quenda de bateo e unha quenda de defensa para cada equipo.
O equipo local é o que comeza sempre en posición defensiva, deixando a posición de bateo ao visitante. O equipo na defensa coloca os seus xogadores no campo. O equipo atacante vai pasando polo caixón de bateo para intentar golpear a pelota lanzada polopitcher e chegar á base sen ser eliminado. Cando o equipo defensor consegue eliminar tres atacantes, pasa a ser atacante. Cando pasan os dous equipos polo ataque remata unha "entrada".
Deste xeito, o equipo defensor comeza cos seus nove xogadores no campo, namentres que o atacante comeza cun só xogador e pode chegar a ter como máximo 4 xogadores: un bateador e os outros tres en cadansúa base. Pola contra, o equipo atacante é o único que pode puntuar, o que defende só pode intentar evitalo.
No béisbol o lanzador intenta enviar a bóla a un compañeiro, que é o receptor, situado detrás do batedor, intentando que este non intercepte o lanzamento. Mentres que o bateador intenta, ben golpeando a pelota ou grazas aos erros do lanzador e receptor contrarios, saír dohome e comezar a avanzar polas bases para completar unha carreira ou facilitar que compañeiros seus que xa están en bases, rematen as súas carreiras.
Cada lanzamento supón unha puntuación para o equipo atacante ou defensor que facilita ou dificulta a consecución dunha carreira. Se a puntuación favorece ao equipo defensor chámasestrike e tresstrikes supoñen a eliminación do bateador. Se a puntuación favorece o equipo atacante, chámasebóla e tres bólas supoñen que o bateador pasa a primeira base.
Ostrike pode conseguirse por:
O lanzador fai un lanzamento correcto que non é bateado. Un lanzamento correcto implica que se cumpran tres condicións:
Que a bóla pase pola vertical dohome.
Que pase a unha altura non superior á axila do bateador, nin inferior aos seus xeonllos (esta é unha das razóns polas que os bateadores tenden a agacharse, para reducir o espazo de lanzamento correcto).
Que sexa recollida polo receptor.
O bateador intenta batear o lanzamento, sexa correcto ou non, e non o consegue.
Abóla é calquera lanzamento incorrecto, segundo acabamos de dicir, sempre que o bateador non intente respondelo.
Se a bóla lanzada golpea o corpo do bateador, este pasa automaticamente a primeira base, igual que se se acumulan tresbólas. Nestes casos, se a primeira base está ocupada, o xogador correspondente pasa á segunda base, se nesta volve suceder o mesmo, ocúpase tamén a terceira. Se todas as bases estivesen ocupadas no intre dunha triplabóla, o equipo atacante faría unha carreira por simple acumulación de xogadores nas bases.
Se o bateador golpeou a pelota, debe saír correndo cara á primeira base, neste caso pódese eliminar de varias maneiras: collendo a pelota bateada antes de que toque o chan, ou ben tocando a primeira base tendo a pelota antes de que esta sexa pisada polo batedor ou tocando un defensa ao batedor coa pelota cando este intenta chegar á primeira base.
Hoxe enGalicia o béisbol conta con federación propia desde 1989, cando foi creada por varios colectivos, liderados por Ernesto Pérez daSociedade Palaestra e Eduardo Pérez da Asociación Hercle. Un problema na difusión deste deporte é a falta de campos de xogo propios. O béisbol conta cunha instalación exclusiva en Galicia; o campo de Acea da Ama. O campo de béisbol ten unha forma aproximada a un cuarto de círculo ou un diamante.
↑"Official Baseball Rules"(PDF) (2019 ed.). Major League Baseball. Arquivado dendeo orixinal(PDF) o 2 de maio de 2019. Consultado o 30 de maio do 2025.
↑Bjarkman, Peter C. (2006-09-01)."American Baseball Imperialism, Clashing National Cultures, and the Future of Samurai Besuboru".Studies on Asia(eninglés)3 (3). pp. 123–140.O béisbol de liga formal prosperou durante moito tempo no ámbito amateur e profesional en todo o mundo, especialmente na conca do Caribe e ao longo da costa asiática do Pacífico. A súa historia nesas rexións é tan antiga e arraigada como no continente norteamericano.."
Peterson, Robert.Only the Ball Was White: A History of Legendary Black Players and All-Black Professional Teams (Oxford University Press, 1992 [1970]).ISBN0-19-507637-0.
Reaves, Joseph A.Taking in a Game: A History of Baseball in Asia (Bison, 2004).ISBN0-8032-3943-2.
Ward, Geoffrey C., andKen Burns.Baseball: An Illustrated History (Alfred A. Knopf, 1996).ISBN0-679-40459-7.
